سیّد بن طاووس گوید:

آن روز، امّ کلثوم دختر علی (ع) از پشت پرده خطبه خواند و با صدایی بلند به گریه چنین گفت: ای اهل کوفه بدا به شما! چرا حسین (ع) را تنها گذاشتید و او را کشته، اموالش را به یغما بردید و خاندانش را به اسارت گرفتید؟ بدا بر شما! مرگتان باد! وای بر شما! می‌دانید گرفتار چه مصیبتی شده‌اید و چه بار سنگینی بر دوش خود کشیده‌اید و چه خون‌هایی ریخته‌اید و چه بزرگوارانی را درهم شکسته و چه دخترانی را غارت کرده و چه اموالی را برده‌اید؟! بهترین مردان پس از رسول خدا (ص) را به شهادت رسانده‌اید! عاطفه از دل‌هایتان رخت بربسته است. هلا، که حزب خدا پیروز است و حزب شیطان زیانکار. آن‌گاه اشعاری خواند با این مضمون:

برادرم را کشته و مثله کردید. وای بر مادرانتان! به زودی دچار آتش سوزان خواهید شد.

خون‌هایی را رمیختید که خدا و قرآن و محمّد (ص) آن‌ها را محترم شمرده بود. بشارتتان باد به دوزخ! که فردای قیامت در قعر دوزخ شعله‌ورید.

تا زنده‌ام بر برادرم، بر آن‌ که پس از پیامبر بهترین مولود بود خواهم گریست، با اشک‌هایی فراوان و بر چهره‌ریزان؛ اشکی پیوسته که خشک نخواهد شد.

راوی گوید: مردم شیون و گریه و ناله کردند، زنان گیسوانشان را پریشان کردند و خاک بر سر خویش ریختند و چهره خراشیدند و به صورت‌هاشان زدند و فغان سر دادند. مردان هم گریستند و موی صورت خویش کندند و هیچ روزی چون آن روز، مردم گریان نشده بودند.

 

 

قال السّیّد:

وَ خَطَبَتْ أُمُّ کُلْثُومٍ بِنْتُ عَلِیٍّ (ع) فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ مِنْ وَرَاءِ کِلَّتِهَا رَافِعَهً صَوْتَهَا بِالْبُکَاءِ فَقَالَتْ:

 یَا أَهْلَ الْکُوفَهِ! سَوْأَهً لَکُمْ مَا لَکُمْ خَذَلْتُمْ حُسَیْناً وَ قَتَلْتُمُوهُ وَ انْتَهَبْتُمْ أَمْوَالَهُ وَ وَرِثْتُمُوهُ وَ سَبَیْتُمْ نِسَاءَهُ وَ نَکَبْتُمُوهُ؟ فَتَبّاً لَکُمْ وَ سُحْقاً.

 وَیْلَکُمْ أَ تَدْرُونَ أَیُّ دَوَاهٍ دَهَتْکُمْ؟ وَ أَیَّ وِزْرٍ عَلَى ظُهُورِکُمْ حَمَلْتُمْ وَ أَیَ‏ دِمَاءٍ سَفَکْتُمُوهَا؟ وَ أَیَّ کَرِیمَهٍ اهتضمتموها أَصَبْتُمُوهَا؟ وَ أَیَّ صَبِیَّهٍ سَلَبْتُمُوهَا؟ وَ أَیَّ أَمْوَالٍ انْتَهَبْتُمُوهَا قَتَلْتُمْ خَیْرَ رِجَالاتٍ‏ٍ


 بَعْدَ النَّبِیِّ (ص) وَ نُزِعَتِ الرَّحْمَهُ مِنْ قُلُوبِکُمْ، أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْفَائِزُونَ وَ حِزْبَ الشَّیْطانِ هُمُ الْخاسِرُونَ. ثُمَّ قَالَتْ:

     قَتَلْتُمْ أَخِی صَبْراً فَوَیْلٌ لِأُمِّکُمْ            سَتُجْزَوْنَ نَاراً حَرُّهَا یَتَوَقَّدُ

      سَفَکْتُمْ دِمَاءً حَرَّمَ اللَّهُ سَفْکَهَا           وَ حَرَّمَهَا الْقُرْآنُ ثُمَّ مُحَمَّدٌ

     أَلَا فَابْشِرُوا بِالنَّارِ إِنَّکُمْ غَداً                        لَفِی قعر نارٍ حرّها یتصعّد سَقَرَ حَقّاً یَقِیناً تُخَلَّدُوا

     وَ إِنِّی لَأَبْکِی فِی حَیَاتِی عَلَى أَخِی                عَلَى خَیْرِ مَنْ بَعْدَ النَّبِیِّ سَیُولَدُ

      بِدَمْعٍ غَرِیزٍ مُسْتَهَلٍّ مُکَفْکَفٍ             عَلَى الْخَدِّ مِنِّی دَائِماً لَیْسَ یَجْمُدُ

قَالَ الرَّاوِی: فَضَجَّ النَّاسُ بِالْبُکَاءِ (النّحیب اضافه شده در متن کتاب) وَ النَّوْحِ، وَ نَشَرَ النِّسَاءُ شُعُورَهُنَّ، و حثین وَ وَضَعْنَ التُّرَابَ عَلَى رُءُوسِهِنَّ، وَ خَمَشْنَ وُجُوهَهُنَّ، لطمن وَ ضَرَبْنَ خُدُودَهُنَّ، وَ دَعَوْنَ بِالْوَیْلِ وَ الثُّبُورِ، وَ بَکَى الرِّجَالُ وَ نَتَفُوا لِحَاهُمْ فَلَمْ یُرَ بَاکِیَهٌ وَ بَاکٍ أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ الْیَوْمِ.[۱]


[۱]– اللهوف: ۱۹۸، مثر الاحزان: ۸۸، تسلیه المجالس و زینه المجالس ۲: ۳۵۹، العوالم ۱۷: ۳۸۱٫