اصلاحطلبى، گرایش معتدلانه میان حرکت «انقلابى» و «محافظهکارانه» است که در مقام نفى هر یک از دو گرایش اصالت وظیفه و اصالت نتیجه و درصدد جمع میان آن دو مىباشد، بدین معنا که توجه به هر یک از آنها نباید سبب غفلت از دیگرى شود و با ملاحظه نتیجه و مصالح، تکالیف از انعطافپذیرى لازم برخوردار باشند. نویسنده با توجه به سیره نبوى و نحوه نزول تکالیف، معتقد است که از نگاه اسلامى، سیره اصلاحى رسول اکرم و قرآن و نیز سیره سایر معصومان جمع بین اصالت وظیفه و نتیجه است؛ و اگرچه معصومان به مبارزه قهرآمیز و جنگ اقدام مىکردند، اما اصل، چه در محتواى پیام و چه در شیوه اصلاحى آنها، بهکارگیرى کلام و رعایت تدریج در اقدام عملى بوده است ولى چون آنان افراد محافظهکار و بىمسئولیتى نبودند، در شرایط ضرورى و دفاعى دست به شمشیر برده و از کشتن و کشته شدن نیز دورى نمیکردند. امام حسین (ع) نیز بهعنوان یک مصلح دینى به دنبال وحدتبخشى بین وظیفه و نتیجه بود که این امر با توجه به مطالب ذیل قابلاثبات است: سیره حضرت در امربهمعروف و نهى از منکر که با محاسبه، تدریج و عقلانیت و قرین به آثار و نتایج صورت میگرفت؛ توجه به عنصر زمان و مکان؛ اقدامات متفاوت و بیانات مختلف از آغاز نهضت تا کربلا. نگاهى که نویسنده محترم به موضوع دارند، طبعاً نمیتواند نگاه همه کسانى باشد که به بررسى و تحلیل حرکت امام حسین (ع) و اساساً موضوع اصلاحطلبى مىپردازند. بااینهمه نگاه ایشان مىتواند موردتوجه و حتى نقد قرار گیرد.
اهل بیت > سیره و زندگانی اهل بیت علیهم السلام > 05 - امام حسین علیه السلام > حرکت اصلاحی امام حسین (ع) و نسبت میان تکلیف و نتیجه
حرکت اصلاحی امام حسین (ع) و نسبت میان تکلیف و نتیجه
مقاله ای از محمد منصور نژاد
پاسخ دهید