بنا بر آیه ۶ از سوره احزاب، همسران پیامبر همانند مادران مؤمنین و در حکم آنا هستند. به همین خاطر، ازدواج با آنان حرام است. علت های متعددی درباره حرمت ازدواج با همسران پیامبر(ص)، ذکر شده است، از جمله عدم سوء استفاده توسط منافقان از جایگاه هسران پیامبر(ص)، و نگهداری حرمت ایشان و همسران آن حضرت.

خداوند در آیه ۶ از سوره احزاب می فرماید:”   پیامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آنها ) مؤمنان‏ ( محسوب مى‏شوند.” بر طبق این آیه، همسران وی در حکم مادران مؤمنان هستند و طبیعی است که ازدواج مؤمنان با مادرشان جایز نمی باشد. [۱] اما از جایی که اصطلاح ” ام المؤمنین ” توسط خود قرآن برای همسران پیامبر، ایجاد شده است، باید محدوده احکام تابع آن نیز توسط شارع مقدس تبیین شود. به همین خاطر؛ خداوند در آیه ۵۳ از سوره احزاب در ضمن بیان ادب برخورد با پیامبر(ص) می فرماید:” ….امّا خداوند از (بیان) حق شرم ندارد! و هنگامى که چیزى از وسایل زندگى را (بعنوان عاریت) از آنان ) همسران پیامبر( مى‏خواهید از پشت پرده بخواهید این کار براى پاکى دلهاى شما و آنها بهتر است! و شما حق ندارید رسول خدا را آزار دهید، و نه هرگز همسران او را بعد از او به همسرى خود درآورید که این کار نزد خدا بزرگ است.!”

برطبق صریح این آیه، ازدواج با همسران پیامبر، بعد از وفات ایشان جایز نمی باشد. علت این حکم را در چند مطلب می توان یافت:

۱ – اگر این مساله مجاز بود جمعى به عنوان اینکه همسر پیامبر (ص) را بعد از او در اختیار خود گرفته‏اند ممکن بود این کار را وسیله سوء استفاده قرار دهند، و به این بهانه موقعیت اجتماعى براى خویش دست و پا کنند، و یا به عنوان اینکه آگاهى خاص از درون خانه پیامبر (ص) و تعلیمات و مکتب او دارند به تحریف اسلام پردازند، و یا منافقین مطالبى را از این طریق در میان مردم نشر دهند که مخالف مقام پیامبر باشد. خداوندى که بر اسرار نهان و آشکار آگاه است براى بر هم زدن این توطئه زشت یک حکم قاطع صادر فرمود و جلو این امور را به کلى گرفت، و براى تحکیم پایه‏هاى آن به همسران پیامبر (ص) لقب ام المؤمنین داد تا بدانند ازدواج با آنها همچون ازدواج با مادر خویش است! با توجه به آنچه گفته شد روشن مى‏شود که چرا همسران پیامبر) ص( لازم بود از این محرومیت استقبال کنند؟

در طول زندگى انسان گاه مسائل مهمى مطرح مى‏شود که به خاطر آنها باید فداکارى و از خودگذشتگى نشان داد، و از بعضى از حقوق حقه خود چشم پوشید، به خصوص اینکه همیشه افتخارات بزرگ مسئولیتهاى سنگینى نیز همراه دارد، بدون شک همسران پیامبر ص افتخار عظیمى از طریق ازدواجشان با پیامبر ص کسب کردند، داشتن چنین افتخارى نیاز به چنین فداکارى هم دارد.به همین دلیل زنان پیامبر ص بعد از او در میان امت اسلامى بسیار محترم مى‏زیستند، و ازوضع خود بسیار راضى و خشنود بودند، و آن محرومیت را در برابر این افتخارات ناچیز مى‏شمردند.

این خطر هنگامى ملموس‏تر مى‏شود که بدانیم گروهى خود را براى این کار آماده ساخته بودند بعضى آن را به زبان آورده و بعضى شاید تنها در دل داشتند.از جمله کسانى را که بعضى از مفسران اهل سنت در اینجا نام برده‏اند طلحه است. [۲] ‏ به عقیده استاد مطهری؛ سرّ ممنوعیت ازدواج زنان پیامبر (ص) با اشخاص دیگر، این است که همسر بعدی از شهرت و احترام آن زن – که در میان مسلمان دارای احترام خاصی بود – سوء استفاده نکند و احیانا آن زنان ابزار عناصر خودخواه و ماجراجو در مسائل سیاسی و اجتماعی واقع نشوند. [۳]

۲ – احترام نهادن به شخصیت خود پیامبر اکرم (ص) است. چنان که از شأن نزول آیه استفاده می شود تعدادی از مخالفان، به عنوان انتقام جویی و توهین به ساحت مقدس پیامبر (ص)، قصد داشتند بعد از رحلت آن حضرت با همسرانش ازدواج کنند.

۳ – به جهت احترام نهادن به زنان پیامبر (ص) است. از آن جا که آنان همسران رسول خدا (ص) و به او منسوب بوده و در بین مسلمانان از احترام خاصی برخوردار بودند. بدیهی است که با دیگر زنان هم نوع خود فرق داشتند، چنان که قرآن کریم فرموده است.[۴]

منبع: اسلام کوئست

[۱] برای آگاهی از فلسفه این نسبت برای همسران پیامبر به سؤال ۴۳۳ (سایت: ۴۶۲) مراجعه کنید.

[۲] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱۷، ص ۴۰۴، دار الکتب الاسلامیه، تهران،۱۳۷۴.

[۳]    مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج ۱۹، ص ۴۳۱٫ همچنین جهت اطلاع بیشتر، رک: تفسیر المیزان، ج ۱۶، آیات ۱- ۵۴ سوره احزاب؛ تفسیر نمونه، ج ۱۷، همان آیات، ص۴۰۶ و ۴۰۵٫ با استفاده از سؤال ۴۳۳ (سایت: ۴۶۲).

[۴]    احزاب، ۳۲٫