خداوند در سوره بقره آیه ۶۱ در مورد حضرت موسی و قومش در مورد غذا صحبت می کند، سپس می گوید خدا بر شما ذلت و مسکنت و غضب قرار داد؛ چون پیامبران را کشتید. سؤال این است؛ اوّلاً: آن زمان که گفت وگو در مورد غذا است، به غیر از حضرت موسی، نبی دیگری نبود که خدا می گوید به دلیل قتل انبیا دچار غضب شدید؟ ثانیاً: با آن که یهودی های زمان حضرت موسى(ع) مرتکب جنایت شده اند؛ چرا خداوند بنی اسرائیل زمان پیامبر اسلام(ص) را مورد خطاب قرار داده است؟! آیا اثر جنایت و خطاى پدران را بر فرزندان و نسل کنونی نمودن، خلاف عدل الهی نیست؟!

پاسخ اجمالی

خدای متعال در یکی از آیات قرآن کریم در مورد بنی اسرائیل می فرماید: «و [نیز به خاطر بیاورید] زمانى را که گفتید: “اى موسى! هرگز حاضر نیستیم به یک نوع غذا بسنده کنیم! از خدایت بخواه که از آنچه زمین می رویاند، از سبزیجات و خیار و سیر و عدس و پیازش، براى ما فراهم سازد.” موسى گفت: “آیا غذاى پست تر را به جاى غذاى بهتر انتخاب می کنید؟! [اکنون که چنین است، بکوشید از این بیابان] در شهرى فرود آئید؛ زیرا هر چه خواستید، در آن جا براى شما هست.” و [مهر] ذلت و نیاز، بر پیشانى آنها زده شد و باز گرفتار خشم خدایى شدند؛ چرا که آنان نسبت به آیات الهى، کفر می ورزیدند و پیامبران را به ناحق می کشتند. اینها به خاطر آن بود که گناه کار و متجاوز بودند».[۱]
در این آیه، خداوند رو به یهودیان معاصر با پیامبر اسلام(ص) نموده و به آنان می گوید: (و به یاد آورید زمانی که گفتید ….) و سپس به  گفتارها و کردارهای ناپسند نیاکان آنان می پردازد که نسبت به آیات الهى، کفر می ورزیدند و پیامبران(ع) را به ناحق می کشتند.
از این آیه استفاده می شود که دلیل گرفتاری آنان به خوارى و ذلت، آن بود که از دستورات خدا سرپیچى کرده، از توحید به سوى شرک منحرف شده و  مردان حق و فرستادگان خدا را می کشتند، این سنگ دلى، قساوت و بی اعتنایى به قوانین الهى، بلکه تمام قوانین انسانى که حتى امروز نیز به روشنى در میان گروهى از یهود ادامه دارد، مایه آن ذلت و بدبختى آنها شد.[۲]
در «عهد قدیم» آمده است که یهود پیامبرى به نام زکریا(ع) را کشتند.[۳] جریان قتل حضرت یحیى(ع) به دستور پادشاه یهود در «انجیل متى» نقل شده است.[۴]
بر اساس نقل قرآن[۵] و روایات نیز آنها پیامبران زیادی را بدون هیچ گناهی کشتند. رسول خدا(ص) به ابو عبیده جراح فرمود: اى ابا عبیده! بنی اسرائیل در اوایل یک روز، ۴۳ پیامبر را در یک زمان کشتند، پس از آن ۱۱۲ نفر از بنی اسرائیل برای امر به معروف برخاستند که آنها را هم در آخر همان روز کشتند![۶]
اکنون اگر گفته شود که جرایم گذشتگان و نیاکان، چه ارتباطی به نسل های بعدی دارد که مورد توبیخ قرار گیرند؟!
 در پاسخ باید گفت؛ اولاً: چنین آیاتی  در مقام یادآورى داستان نسل های گذشته و نعمت هایى است که به آنان هدیه شد، اما در عوض شکرگزارى و فرمان بردارى، لجاجت ورزیده و خود را در معرض غضب پروردگار در آوردند، تا نسل موجود نیز پند گرفته و متوجه شوند که اگر آنها نیز از پیامبر اسلام(ص) اطاعت ننمایند مشمول غضب الهى می گردند.
ثانیاً: از آن جا که علماى یهود معاصر با پیامبر(ص) داستان نسل های گذشته خود را می دانستند و از طرفی پیامبر(ص) را نیز امی و کم سواد می پنداشتند، بیان چنین مطالبى از زبان پیامبر(ص) برایشان نوعی اتمام حجت بود تا بدانند که کلمات قرآنى تماماً وحى منزل است.
ثالثاً: یهود معاصر با عیسای مسیح(ع) و پیامبر اسلام(ص) نیز پا جای پای نسل های گذشته خود گذاشته و  همان گونه که گذشتگان آنها منکر آیات الهى و معجزات موسى(ع) شدند، رفتار ناشایستشان در نسل های بعدی نیز تأثیرگذار بود! مگر آنان نبودند که می خواستند مسیح(ع) را به صلیب بکشند؟! مگر چندین بار به پیامبر اسلام(ص) خیانت نکرده و شعله چندین نبرد را با حضرتشان نیافروختند؟!
بنابر این، اگر کسی بدون تعصب داستان یهود را مطالعه کند، خواهد دید که بیشتر افراد موجود در نسل های مختلف بنی اسرائیل، در یک مسیر بودند؛ همان لجاجت، عصبیت، خودخواهى، ضدیت با عدالت، دشمنى با اولیاى حق و… که بنی اسرائیل نسل های اول داشتند، تماماً به نسل های بعدی نیز منتقل شد. منتها اینان آن نفوذ و قدرت را نداشته، و گر نه دنیا شاهد چه خون ریزی ها و جنایاتى از آنان می بود.
شاید همین نکته سرّ این باشد که داستان بنی اسرائیل عصر حضرت موسى را بر یهودی هاى عصر نزول قرآن بیان کرده، و آنان را مورد خطاب قرار داده است؛ یعنی کنایه از این که شما نیز مانند پدرانتان می باشید که عهد خدا را می شکنید و به نعمت های الهی کفر می ورزید.[۷]
پرسش دیگر آن است که آیا بنی اسرائیل پیش از موسی(ع) نیز پیامبرانی را کشته بودند که قرآن در توصیف نسل معاصر با موسی(ع) می فرماید «یقتلون النبیین»؟ در پاسخ باید گفت که در نگاه اول، ظاهر برخی آیات نشانگر آن است که قبل از حضرتشان نیز پیامبرانی توسط بنی اسرائیل کشته شده اند، اما به هر حال، نام این پیامبران شهید در قرآن وجود نداشته و نیز با اندک جست وجویی که داشتیم، در دیگر منابع نیز به نام آنان برخورد نکردیم.
با این وجود، ممکن است که فرازی چون آیه ۶۱ بقره تنها در نکوهش بنی اسرائیل دوره موسی(ع) نپرداخته، بلکه تنها فراز اول آن مرتبط با دوران حضرتشان بوده، اما فرازهای بعدی مرتبط با نسل های بعدی باشد.

 منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱]. «وَ إِذْ قُلْتُمْ یا مُوسى‏ لَنْ نَصْبِرَ عَلى‏ طَعامٍ واحِدٍ فَادْعُ لَنا رَبَّکَ یُخْرِجْ لَنا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِها وَ قِثَّائِها وَ فُومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها قالَ أَ تَسْتَبْدِلُونَ الَّذی هُوَ أَدْنى‏ بِالَّذی هُوَ خَیْرٌ اهْبِطُوا مِصْراً فَإِنَّ لَکُمْ ما سَأَلْتُمْ وَ وَ ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّهُ وَ الْمَسْکَنَهُ وَ باؤُ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کانُوا یَکْفُرُونَ بِآیاتِ اللَّهِ وَ یَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ کانُوا یَعْتَدُونَ»؛ بقره، ۶۱٫

[۲]. طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏۲، ص ۴۵، تهران، اسلام، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.

[۳]. عهد قدیم، دوم تواریخ، آیه ۲۰ – ۲۲٫

[۴]. انجیل متی، باب ۱۴، آیه ۳- ۱۲٫

[۵]. ر. ک: سوره بقره، آیات ۸۷ و ۹۲؛ آل عمران، آیات ۲۱ و ۱۱۲ و ۱۸۱ و ۱۸۳؛ سوره نساء، آیه ۱۵۵؛ سوره مائده، آیه ۷۰٫

[۶]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج ‏۲، ص ۷۲۰، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.

[۷]. بانوی اصفهانی، سیده نصرت امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج ‏۱، ص ۳۵۰- ۳۵۱، تهران، نهضت زنان مسلمان، ۱۳۶۱ش.