مقصود از دعا و خواندن در آیه شریفه «أَنَّ الْمَساجِدَ لِلّهِ فَلا تَدْعُوا مَعَ اللّهِ أَحَداً»[۱] هر نوع خواندن غیرخدا نیست؛ بلکه آن خواندنى است که عبادت و پرستش غیرخدا و مصداق شرک در عبادت است.

در قرآن مواردى هست که از عبادت و پرستش به «دعا و خواندن» تعبیر شده است؛ از جمله: «ادْعُونِى أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِى سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِینَ»؛[۲] «بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را، کسانى که از عبادت من کبر مى ورزند، به زودى و با خوارى وارد دوزخ مى گردند».

مقصود از خواندن در آیه «فَلا تَدْعُوا»، به قرینه «أَنَّ الْمَساجِدَ لِلّهِ» خواندن به نحو عبادت است که اعتقاد به الوهیت یا ربوبیت، یکى از ارکان آن است.

شاهد دیگر، کلمه «مع اللّه» است که نشان مى دهد مقصود از خواندن در آیه شریفه، خواندنى است که در آن کسى هم رتبه، هم شأن و شریک خداوند قرار داده شده است؛ نه هر گونه خواندن و درخواست کمک از کسى.

ذکر «یا على» و «یا حسین» و بردن نام اولیاى الهى، کمک خواستن از آبرومندان درگاه الهى ـ به عنوان واسطه هاى فیض او ـ است؛ از این رو به یکى از انواع توسّل برمى گردد و روشن شد که این نوع توسّل، صحیح است و شرک در ربوبیت یا عبادت نیست.

دفتر نشر معارف/مؤلفان:محمدرضا کاشفی و سیّد محمد کاظم روحانی

[۱] – جن ۷۲، آیه ۱۸٫

[۲] – غافر ۴۰، آیه ۶۰٫