با سلام، در سوره عصر مورد خطاب فقط انسان ها بودند یا شامل جنیان هم می شود؟

پاسخ اجمالی

قرآن کریم در سوره عصر صریحاً اعلام می کند که انسان در خسران و زیان است: «وَ الْعَصْر* إِنَّ الْإِنْسانَ لَفی‏ خُسْر»؛[۱] سوگند به عصر که انسان ها همه در زیانند.
در ارتباط با پرسش مطرح شده باید گفت؛ هر چند محور بحث در این سوره، انسان است، اما با توجه به نکاتی که بیان خواهد شد می توان گفت جنیان نیز مشمول این حکم، یعنی خسران در صورت فقدان ایمان و عمل صالح خواهند بود:
۱ – در این آیه هیچ واژه ای که دلالت بر انحصار کند وجود ندارد؛ و تصریح به نام انسان به معنای انحصار آن در آدمیان نیست.
۲ – بنابر قاعده «اثبات شیء نفی ماعدا نمی کند»، این آیه لزوماً نشانگر آن نیست که جنیان هیچ گاه دچار خسران و زیان نخواهند شد چنان که در آیه «یا بَنی‏ إِسْرائیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتی‏ أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ».[۲] یادآوری نعمت های الهی و وفای به عهد، اختصاص به یهود ندارد، بلکه خطاب به تمام انسان ها است که به یاد نعمت های الهی بوده و به عهد و پیمان خود با خداوند وفادار باشند.
۳ – آیات دیگری وجود دارند که صریحاً و یا با یک واسطه اعلام می دارند که جنیان بی ایمان و نافرمان نیز مانند انسان ها در خسران به سر می برند:
«أُولئِکَ الَّذینَ حَقَّ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فی‏ أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنَّهُمْ کانُوا خاسِرینَ».[۳]
«وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ کَثیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ لا یُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُون».[۴]
«وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُون».[۵]
«وَ أَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَ مِنَّا دُونَ ذلِکَ کُنَّا طَرائِقَ قِدَداً».[۶]
«وَ أَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَ مِنَّا الْقاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُولئِکَ تَحَرَّوْا رَشَداً. وَ أَمَّا الْقاسِطُونَ فَکانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَباً».[۷]

منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱]. عصر، ۱، ۲.

[۲]. بقره، ۴۰٫ «اى فرزندان اسرائیل! نعمت هایى را که به شما ارزانى داشتم به یاد آورید»!

[۳]. احقاف، ۱۸٫ «آنها کسانى هستند که فرمان عذاب درباره آنان همراه اقوام (کافرى) که پیش از آنان از جنّ و انس بودند مسلّم شده؛ چرا که همگى زیان کار بودند»!

[۴]. اعراف، ۱۷۹٫ «به یقین، گروه بسیارى از جن و انس را براى دوزخ آفریدیم آنها دل ها [عقل ها] یى دارند که با آن (اندیشه نمى ‏کنند، و) نمى ‏فهمند و چشمانى که با آن نمى ‏بینند و گوش هایى که با آن نمى ‏شنوند».

[۵]. ذاریات، ۵۶٫ «من جنّ و انس را نیافریدم جز براى این که عبادتم کنند».

[۶]. جن، ۱۱٫ «و اینکه در میان ما، افرادى صالح و افرادى غیر صالحند و ما گروه‏هاى متفاوتى هستیم».

[۷]. جن، ۱۴-۱۵٫ «و اینکه گروهى از ما مسلمان و گروهى ظالمند هر کس اسلام را اختیار کند راه راست را برگزیده است، و امّا ظالمان آتشگیره و هیزم دوزخند».