تفسیر آیات ۲۷ و ۲۸ سوره کهف چیست؟
تفسیر آیات ۲۷ و ۲۸ سوره کهف چیست؟
پاسخ اجمالی
قرآن کریم در آیات ۲۷ و ۲۸ سوره کهف می‌فرماید: «آنچه را از کتاب پروردگارت به تو وحى شده تلاوت کن! هیچ چیز سخنان او را دگرگون نمى سازد و هرگز پناه‌گاهى جز او نمى یابى! با کسانى باش که پروردگار خود را صبح و عصر مى خوانند، و تنها رضاى او را مى طلبند! و هرگز به خاطر زیورهاى دنیا، چشمان خود را از آنها برمگیر! و از کسانى که قلبشان را از یاد خود غافل ساختیم اطاعت مکن! همان‌ها که از هواى نفس پیروى کردند، و کارهایشان افراطى است».[۱]
این آیات بازگشتی به آیات قبل از داستان اصحاب کهف دارد؛ یعنى به تأسف خوردن و ناشکیبایى رسول خدا(ص) از این‌که چرا مردم ایمان نمى آورند و دعوت حق او را قبول نمى کنند.[۲] آیات مورد بحث عطف بدان‌جا است که خداوند رسول خدا(ص) را تسلیت مى داد به این‌که دنیا سرای آزمایش و امتحان است، و آنچه زینت دارد به زودى به صورت خاک خشک در مى آید؛ از این‌رو سزاوار نیست برای این مردم خود را ناراحت کنى و دلتنگ شوى که چرا دعوتت را نمى پذیرند و به کتاب خدا ایمان نمى آورند.
در دوران غربت اسلام که مسلمانان نیاز شدیدى به نیرو و امکانات داشتند، جمعى از ثروت‌مندان مستکبر و اشراف از خود راضى عرب به حضور پیامبراسلام(ص) آمده، و در حالى‌که اشاره به مردان با ایمانى؛ مانند سلمان، ابوذر، خباب و مانند آنها مى کردند، گفتند: اى محمّد! اگر تو در صدر مجلس بنشینى، و این گونه افراد را از خود دور سازى ما نزد تو خواهیم آمد، ولى چه کنیم که با وجود این گروه جاى ما نیست! در این هنگام آیه ۲۸ سوره کهف نازل شد و به پیامبر اسلام دستور داد که هرگز تسلیم این سخنان فریبنده تو خالى نشود و همواره با افراد با ایمان و پاکدلى؛ مانند سلمان‌ها و ابوذرها باشد.
خداوند در این آیات به پیامبر چنین دستور مى دهد که آنچه از کتاب پروردگارت بر تو نازل شده تلاوت کن و بدان که کسى نمى تواند کلمات الهى را تغییر دهد و تو جز خدا پناه‌گاهى نخواهى یافت. سپس مى افزاید: در همراهى با مؤمنانى که صبح و شام پروردگارشان را مى خوانند و همواره خوشنودى او را طلب مى کنند، شکیبا باش و چشمانت از آنان برنگردد؛ یعنى همراهى این گروه را -اگر چه از نظر زندگى دنیوى مشکل آفرین باشد- از دست مده و آن‌را تحمل کن و آن مردان الهى را همواره مورد توجه قرار ده.
خدای متعال می‌فرماید؛ آنچه بر تو واجب است صبر و حوصله کردن با این مشت فقرایى است که ایمان آورده اند و مدام پروردگار خود را مى خوانند، و هیچ توجهى به این توانگران کافر کیش که همواره به ثروت خود و زینت حیات دنیایشان مى بالند، ندارند؛ چراکه آنان مى دانند این زینت‌ها به زودى به صورت خاکى خشک مبدل مى شود؛ لذا همواره دنیا‌داران را به سوى پروردگارشان مى خوانند، و دیگر کارى به کارشان ندارند. هر کس مى خواهد ایمان بیاورد و هر کس مى خواهد کفر ورزد، چیزى به عهده رسول خدا(ص) نیست. آنچه وظیفه او(پیامبر) است که باید در مواجهه با آنان رعایت کند؛ این است که در صورت ایمان آوردن، با شادمانى، و در صورتى که ایمان نیاورند، با تأسف با آنان مواجه نشود، بلکه همان ثواب و عقاب خداى را تذکر دهد.
خلاصه این‌که در این آیات به پیامبر چنین دستور مى دهد که آنچه از کتاب پروردگارت بر تو نازل شده تلاوت کن و بدان که کسى نمى تواند کلمات الهى را تغییر دهد و تو جز خدا پناه‌گاهى نخواهى یافت. سپس مى افزاید در همراهى با مؤمنانى که صبح و شام پروردگارشان را مى خوانند و همواره خوشنودى او را طلب مى کنند، شکیبا باش و چشمانت از آنان برنگردد؛ یعنى همراهى این گروه را اگرچه از نظر زندگى دنیوى مشکل آفرین باشد، از دست مده و آن‌را تحمل کن و آن مردان الهى را همواره مورد توجه قرار ده.[۳]
منبع:اسلام کوئست
پی نوشت:
[۱]. «وَ اتْلُ ما أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنْ کِتابِ رَبِّکَ لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِهِ وَ لَنْ تَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَداً * وَ اصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذِینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداهِ وَ الْعَشِیِّ یُرِیدُونَ وَجْهَهُ وَ لا تَعْدُ عَیْناکَ عَنْهُمْ تُرِیدُ زِینَهَ الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ کانَ أَمْرُهُ فُرُطاً».
[۲]. «فَلَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ عَلى آثارِهِمْ إِنْ لَمْ یُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدیثِ أَسَف»؛ گویى مى خواهى بخاطر اعمال آنان، خود را از غم و اندوه هلاک کنى اگر به این گفتار ایمان نیاورند. کهف، ۶.
[۳]. ر. ک: طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۳، ص ۳۰۰- ۳۰۳، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ۱۴۱۷ق؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱۲، ص ۳۹۴-۴۱۷، دار الکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۷۴ش؛ جعفری، یعقوب، کوثر، ج ۶، ص ۴۰۱ – ۴۰۲، بی‌جا، بی‌تا.
پاسخ دهید