کلمات «نزّلنا» و «انزلنا»، هر دو از ریشه «نزل» به معنای «فرود آمدن از بلندی» هستند، [۱] امّا با توجّه به این که «نزّلنا» به باب تفعیل (تنزیل) و انزلنا به باب افعال (انزال) رفته، گرچه خصوصیت هر دو باب، متعدی کردن فعل لازم است، اما می توان معنای دقیق تری را برای تفاوت میان دو باب در نظر گرفت که در بیان این تفاوت از جهت مفهومی به سه بیان از مفسران بسنده می شود:

۱ – «تنزیل» در جایی است که نازل کردن دفعی نباشد، بلکه تدریجى باشد؛ ولى «انزال» اعمّ است، و به انزال تدریجى و دفعى اطلاق مى ‏شود(عام و خاص مطلق) – [۲]

۲ – «تنزیل» در جایی است که نازل کردن تدریجى باشد، ولی «انزال» فقط بر نزول دفعى اطلاق می شود(تباین) – [۳]

۳ – واژه «نزول» به معناى «پائین آمدن و وارد شدن از نقطه بلند» است، و فرق میان «انزال» و «تنزیل» این است که انزال به معناى نازل کردن دفعى و یک پارچه است، و تنزیل به معناى نازل کردن تدریجى است – [۴]

منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

 [۱]  – فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج‏۷، ص ۳۶۷، انتشارات هجرت، چاپ دوم، قم، ۱۴۱۰ ق –

[۲]  – « و الفَرْقُ بَیْنَ الإِنْزَالِ و التَّنْزِیلِ فی وَصْفِ القُرآنِ و الملائکهِ أنّ التَّنْزِیل یختصّ بالموضع الذی یُشِیرُ إلیه إنزالُهُ مفرَّقاً، و مرَّهً بعد أُخْرَى، و الإنزالُ عَامٌّ»؛ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق: صفوان عدنان داودى، ص ۷۹۹، دارالعلم الدار الشامیه، چاپ اول، دمشق بیروت، ۱۴۱۲ ق –

[۳]  – مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏۱۹، ص ۳۷۰، ناشر دار الکتب الإسلامیه، تهران‏، چاپ اول، ۱۳۷۴ ش‏‏ –

[۴]  – طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، محمد باقر، ج ۲، ص ۱۸، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ ش –