با یک سنی درباره آیه وضو بحث می  کنم دلایل عربی آن  را از نظر شیعه گفته  ام، اما سؤالی که می  کند این است که در بخش تیمم خدا می  فرماید: «فامسحوا بوجوهکم و ایدیکم» و «ایدی» مجرور است؛ چون عطف به وجوهکم شده و منصوب نشده است. اگر گفته شما درست است پس در قسمت وضو هم که عین همین عبارت آمده باید مجرور بیاید و چون منصوب آمده عطف به «ایدیکم» شده است. من در اینترنت گشتم و تنها جوابی که پیدا کردم این بود که اِعراب «ارجلکم» در آیه وضو به محل «رؤوسکم» بر می  گردد و اعراب «ایدیکم» در قسمت تیمم به ظاهر «بوجوهکم» است. اما این جواب منطقی نیست؛ چون ما در یک آیه با دو جمله مثل هم دو برخورد متفاوت می  کنیم و چرا در قسمت وضو «ارجلکم» را به ظاهر «رؤوسکم» بر نمی  گردانیم. لطفاً از نظر قواعد عربی من را راهنمایی کنید.

پاسخ اجمالی

شیعه و اهل سنت بر آن اتفاق نظر دارند که کلمه «ایدیکم» در آیه «فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکُمْ وَ أَیْدیکُم»[۱] که مربوط به شیوه انجام تیمم است، به کلمه ماقبل خود؛ یعنی «وُجُوهِکُمْ» عطف شده است.
اما در آیه وضو، شیعه نیز معتقد است که مدل عطف در این آیه نیز مانند مدل عطف در آیه تیمم است و کلمه «أَرْجُلکُم» در صورت منصوب بودن به «محل کلمه ما قبل خود» و در قرائت مجرور «به لفظ کلمه قبلی»؛ یعنی «رُؤُسِکُمْ» عطف شده است. در حالی که اهل سنت معتقدند که کلمه « أَرْجُلکُم» عطف به کلمه قبل از خود نبوده بلکه عطف به کلمه «وُجُوهَکُم» است که در فراز قبلی یعنی «فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَ أَیْدِیَکُم‏» قرار دارد و بر همین اساس پاها را نباید مسح کرد بلکه باید شست. از این  رو، دیدگاه شیعه درباره آیه وضو تناسب بیشتری با آیه تیمم دارد و با آن همخوان  تر است.
برای آگاهی بیشتر نمایه  های زیر را مطالعه کنید:
«معنای کلمه “الی” در آیه وضو»، سؤال ۳۴۱
«دیدگاه شیعه و اهل سنت در مورد تیمم در سفر»، سؤال ۸۰۲۲
«مسح پا از روی احادیث»، سؤال ۶۶۷۶

 منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱]. مائده، ۶٫