نظریه کنش گفتار یکی از مهمترین نظریاتی است که بر دو حوزه فلسفه زبان و زبان دین تأثیر گذاشته است. آستین، ارائهکننده این نظریه، کاربرد زبان برای انجام کارهایی از قبیل اعلام کردن، وعده دادن، اظهار داشتن، تهدید کردن و … را کنش گفتار نامید. وی واحد ارتباط زبانی را کنشهای گفتاری اعلام کرد، بدین معنی که ارتباط زبانی هنگامی اتفاق میافتد که گوینده، کنش گفتاری انجام دهد. جان سرل بر پایه این نظریه کنشهای گفتاری را به پنج دسته تقسیمبندی کرد: کنشهای اظهاری، اعلامی، تعهدی، ترغیبی و عاطفی. بررسی متن شناسی زیارتنامه حضرت امام رضا (ع) بر اساس طبقهبندی فوق نشان داد از مجموع ۱۰۷ کنش گفتاری بهکاررفته در این متن، کنشهای عاطفی با ۳۸ مورد بیشترین و کنشهای اعلامی با ۲۲ مورد کمترین تعداد را به خود اختصاص دادهاند. ضمن آن که در متن فوق هیچگونه کنش گفتاری تعهدی به کار نرفته است. نتایج فوق نشاندهنده ایجاد ارتباط عمیق عاطفی گوینده و مخاطب یا مخاطبان زیارتنامه است. به عبارتی گوینده متن تلاش کرده است احساساتی از قبیل ارادتمندی، قدردانی و دوستی خویش را در قالب این متن با مخاطب خویش به اشتراک بگذارد. اختلاف ناچیز بین تعداد سایر کنشهای به کاررفته در متن با توجه به تعداد کل کنشهای موجود معنیدار به نظر نمیرسد.
اهل بیت > سیره و زندگانی اهل بیت علیهم السلام > 10 - امام رضا علیه السلام > تحلیل متن شناسی زیارتنامه حضرت امام رضا علیه السلام بر پایه نظریه کنش گفتار
تحلیل متن شناسی زیارتنامه حضرت امام رضا علیه السلام بر پایه نظریه کنش گفتار
مقاله ای از محمدرضا پهلوان نژاد، مهدی رجبزاده
پاسخ دهید