جنبش فرهنگى تاریخ‏نگارى اسلامى همواره تحت تأثیر عوامل مختلف قرار گرفته است که بخشى از آنها ریشه در نیازهاى حیات اجتماعى و بخشى دیگر نیز از سطوح پیشرفت جامعه‏ى انسانى متأثر شده‏اند. در این مقاله به برخى عوامل مؤثر بر این بخش و ویژگى‏هاى آن توجه شده و به تناسب بحثى درباره‏ى مکاتب تاریخ‏نگارى مدینه و عراق طرح شده است.