سؤال: دختر ۵ ساله‌ای دارم که که خیلی با او روی مسائل مذهبی مانند: نماز، شناخت خدا و ائمّه کار می‌کنم. او وقتی پیش من و پدرش است این آموزش‌ها جواب می‌دهد؛ امّا وقتی که  در محیط اقوام و ‌یا دوستان قرار می‌گیرد، دیگر آن حالت قبلی را ندارد. باید چه ‌کاری انجام دهم که دخترم وقتی در منزل اقوام و دوستان قرار می‌گیرد؛ تغییر رفتار ندهد؟

جواب:

بچّه‌ها تقلید گر هستند

بچّه‌ها تا سن هفت سالگی بر اساس تقلید کردن تربیت می‌شوند؛ ‌یعنی  رفتاری را می‌بینند و همان را انجام می‌دهند. در جلسات گذشته مادری پرسیدند که دخترم وقتی به مسجد می‌رود و چادر نماز را سر می‌کند، مانند فرشته‌ها می‌شود؛ امّا چند وقت پیش او را  به عروسی بردیم و دیدیم که او در آن‌جا می‌رقصد! بعد ایشان گفتند که آیا دخترم مؤمن است ‌یا کافر ؟! من در جواب گفتم که بچّه‌ی شما تقلیدگر است. وقتی او در ‌یک محیط خوب قرار می‌گیرد، کار خوب انجام می‌دهد و وقتی در یک محیط ناپسند قرار می‌گیرد، رفتارهای آن‌جا را تقلید می‌کند.

اوّلین توصیه و آخرین توصیه

ّاوّلین توصیه و آخرین توصیه‌ی ما به مادرانی که بچّه‌های زیر۷ سال دارند این است که تلاش کنند آن‌ها را در محیط‌های آلوده نبرد و از آستانه‌ی مقدّس بی بی دو عالم، حضرت فاطمه‌ی معصومه سلام الله علیها استمداد بطلبند و دعا کنند که فرزندان سالم و شایسته‌ای داشته باشند.

راه‌های برخورد با اقوام و فامیل:

الف. هشدار دادن

ما باید همیشه به طور صریح نظر خود را به اطرافیانمان اعلام کنیم و هیچ وقت از این بابت خجالت نکشیم؛ مثلاً اگر در جایی وارد شدیم که در آن‌جا موسیقی در حال پخش است، خیلی آرام و منطقی به صاحب خانه بگوییم که صدای ضبط را خاموش کند؛ اگر پذیرفت، معلوم می‌شود که منطق دارد و اگر نپذیرفت او را تهدید کنیم و بگوییم: اگر شما می‌خواهید که ما دوباره به این‌جا بیایم، ضبط صوت را خاموش کنید و اگر این کار را انجام ندهید، معلوم می‌شود که دوست ندارید ما به منزل شما بیایم.

اگر ما نتوانیم به اطرافیان خود بفهمانیم که این روش اشتباه است، پس به چه کسی می‌خواهیم بفمانیم!

ب. کم کردن روابط

برخی از اقوام رفتارهای نامناسبی دارند و اگر والدین برای مدّتی با آن‌ها رفت و آمد داشته باشند، قطعاً فرزندشان آن رفتارها را یاد می‌گیرد؛ لذا پدر و مادر‌ها باید تلاش کنند که کمتر کودک خود را به آن محیط ببرند. البته منظور ما این نیست که قطع رحم کنند؛ بلکه رفت و آمد خود را به آن محیط ها کمتر کنند.

نداشتن توقع بالا از فرزندان

توصیه‌ی من به این پدر و مادر بزرگوار این است که در مسائل دینی از فرزندان خود توقع بالایی نداشته باشند و روی آن‌ها فشار نیاورند؛ آن‌ها نباید با کودک ۵ ساله درباره‌ی قبر، قیامت، خدا، بهشت و جهنم صحبت کنند. همین که کودک در محیط خانه می‌بیند که پدر نماز می‌خواند، مادر حجاب را رعایت می‌کند و کسی الفاظ زشت به کار نمی‌برد، کافی است.

الگو پذیری فرزند از مادر

یکی از ویژگی‌‌های کودکان در سنین قبل از هفت سالگی این است که از شخصیّت‌های محبوب خود الگو می‌گیرند؛ خصوصاً مادران. بر اساس آمار به دست آمده کودکان تا سنّ ۷ سالگی بیش از ۳۰ هزار ساعت مادر خود را می‌بینند؛ لذا اگر مادر شخصیّت آرام، صبور و خوش برخوردی داشته باشد، کودک از او الگو بگیرد.