یکی از شرح های نهج البلاغه، «شرح نهج البلاغه» ابن ابی الحدید معتزلی است. مولفه هایی که شارح، در جهت تفسیر و شرح کلام امام بهره جسته در خور توجه است، اما با وجود این، وی همچون دیگر شارحان نهج البلاغه از آسیب هایی در برخورد با کلام امیر مومنان مصون نبوده؛ از همین رو، نقدهایی جدی به شرح وی وارد است. تاثیرپذیری کلامی و برخوردهای فرقه گرایانه را می توان مهم ترین نقد وارد به او برشمرد؛ مساله ای که از تعصب اعتقادی و عناد با مذهب شیعه سرچشمه می گیرد. توجیهات و تاویلات ناصواب، قیاس و مغالطات ناصحیح، عدم توجه به روایات شیعی در مناقشات کلامی، ابطال اعتقاد شیعه توسط کلام امام، از جمله ابزارهایی است که وی در شرح عنادگونه در جهت برخورد شخصی و فرقه گرایانه مذهبی خویش به کار گرفته است. این پژوهش بر این اساس، به چنین آسیب هایی در حوزه فقه الحدیثی شارح روی کرده، و پس از بیان نقادی های شارحان برجسته نهج البلاغه در حوزه های متعدد به ابن ابی الحدید، آنها را نقل و تجزیه و تحلیل نموده است.