با جست‌وجویی که در منابع تاریخی و روایی انجام گرفت، روز بخشیده شدن فدک به حضرت زهرا(س) توسط پیامبر اکرم(ص) یافت نشد. همان‌طور که زمان دقیق برخی از حوادث تاریخی دیگر از این نوع در تاریخ ثبت نشده است و این به معنای غیر مستند بودن و واقعیت نداشتن آنها نیست.

آنچه در منابع روایی آمده این است که؛ پس از نزول آیه‌ی شریفه‌ی «و حقّ نزدیکان را بپرداز، و (همچنین حق) مستمند و وامانده در راه را! و هرگز اسراف و تبذیر مکن»،[۱] پیامبر اکرم(ص)، فدک را به حضرت زهرا(س) بخشید.[۲]

همچنین در نقل دیگری از امام صادق(ع) آمده است که، «پیامبر اکرم(ص) پس از فتح فدک وارد مدینه پیش فاطمه(س) آمد و فرمود: دخترم! خدا فدک‏ را به پدرت رد کرد، و آن را مخصوص به خود او گردانید که مسلمانان بر آن حقّى ندارند، و من به آن هر کارى که خواهم بکنم. مادرت‏ خدیجه را بر من مهرى است، و پدرت فدک را در مقابل آن مهر براى تو قرار داد و من آن را به تو و به فرزندانت بخشیدم. سپس پیامبر(ص) پوستى را طلبید و على بن ابى طالب(ع) را خواست، و به او فرمود: براى فاطمه فدک را بنویس که من به او بخشیدم که بخششى باشد از رسول خدا. پیامبر(ص) بر آن على بن ابى طالب، غلام رسول خدا و امّ ایمن را شاهد گرفت، و فرمود: امّ ایمن زنى است از اهل بهشت».[۳]

البته مشاهده می شود که با استفاده از برخی روایات[۴]، تلاش شده تا روز مشخصی به عنوان تاریخ دقیق این واقعه، مشخص شود، اما روایات یاد شده، در ارتباط با موضوع ازدواج حضرت زهرا(س) بوده و ربطی به موضوع فدک ندارد.

منبع: اسلام کوئست

پی نوشت ها

[۱]. «وَ آتِ ذَا الْقُرْبى‏ حَقَّهُ وَ الْمِسْکینَ وَ ابْنَ السَّبیلِ وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذیراً»؛ اسراء، ۲۶٫

[۲]. عیاشى، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، محقق و مصحح: رسولى محلاتى، هاشم، ج ۲، ص ۲۸۷،‏ المطبعه العلمیه، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۰ق؛ طبرى آملى کبیر، محمد بن جریر بن رستم، المسترشد فی امامه علی بن ابی طالب علیه السلام، محقق و مصحح: محمودى، احمد، ص ۵۰۱ و ۵۰۲، کوشانپور، قم، چاپ: اول، ۱۴۱۵ ق؛ فرات کوفى، ابوالقاسم فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفى، تحقیق: محمودی، محمد کاظم، ص ۲۳۹ و ۲۴۰، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.  

[۳]. قطب الدین راوندى، سعید بن هبه الله، الخرائج و الجرائح، ج ۱، ص ۱۱۲ و ۱۱۳، مؤسسه امام مهدى عجل الله تعالى فرجه الشریف، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ق؛ مجلسى، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۲۹، ص ۱۱۴ – ۱۱۶، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.

[۴]. شیخ مفید، مسار الشیعه، ص ۵۸، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق: «و فی یوم النصف منه لخمسه اشهر من الهجره عقد رسول الله(ص) لامیر المؤمنین علی(ع) على ابنته فاطمه(ع) عقده النکاح و کان فیه الاشهاد له و لها الاملاک‏»؛ کفعمى، ابراهیم بن على، المصباح (جنه الامان الواقیه و جنه الایمان الباقیه)، ص ۵۱۲، دار الرضی (زاهدی)، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق؛ بحار الانوار، ج ۹۵، ص ۱۸۸: «… و یوم الرابع عشر من ذی الحجه املاک الزهراء(ع)‏…».