در دنیا طوری خوب زندگی کنیم که آخرت به نعمت های بهشتی دست یابیم؛ آیا مقام بالاتری غیر از این وجود ندارد؟!

پاسخ اجمالی

در جهان آخرت علاوه بر نعمت هاى مشابه دنیوى، نعمت هاى دیگرى وجود دارد که فراتر و متعالی تر از نعمت ها و لذت هاى دنیوى است‏. قرآن کریم در این باره می فرماید: «خداوند به مردان و زنان باایمان، باغ هایى از بهشت وعده داده که نهرها از زیر درختانش جارى است جاودانه در آن خواهند ماند و مسکن هاى پاکیزه اى در بهشت هاى جاودان [نصیب آنها ساخته] و [خشنودى و] رضاى خدا، [از همه اینها] برتر است و پیروزى بزرگ، همین است».[۱]
این آیه مبارکه قسمتى از رحمت واسعه الهى را که شامل حال افراد با ایمان می شود در دو جنبه «مادى» و «معنوى» شرح می دهد.
نخست خداوند به مردان و زنان با ایمان نعمت ها و مواهبی را وعده داده است که زوال و فنا در آن راه ندارد، و آنان جاودانه در آن می مانند. سپس اشاره به نعمت و پاداش معنوى آنها کرده، می فرماید: رضایت و خشنودى خدا که نصیب این مؤمنان راستین می شود از هر چیز دیگری برتر و بزرگ تر است: «وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَکْبَرُ».[۲]
هیچ کس نمی تواند آن لذت معنوى و احساس روحانى را که به یک انسان به دلیل توجه رضایت و خشنودى خدا از او، دست می دهد، توصیف کند. ما هیچ یک از نعمت هاى جهان دیگر را نمی توانیم در این قفس دنیا و زندگانى محدودش، در فکر خود ترسیم کنیم، تا چه رسد به این نعمت بزرگ روحانى و معنوى.
البته ترسیم ضعیفى از تفاوت هاى معنوى و مادى را در این دنیا می توانیم در فکر خود مجسّم کنیم؛ مثلاً لذتى که از دیدار یک دوست مهربان و بسیار صمیمى بعد از فراق و جدایى، به ما دست می دهد، و یا احساس روحانى خاصى که از درک یک مسئله پیچیده علمى که ماه ها یا سال ها به دنبال آن بوده ایم، براى ما حاصل می شود و یا جذبه روحانى نشاط  انگیزى که در حالت یک عبادت خالص، و مناجات آمیخته با حضور قلب، به ما دست می دهد، با لذت هیچ غذا و طعام و مانند آن از لذت هاى مادى قابل مقایسه نیست.
در این جا نیز روشن می شود که قرآن به هنگام شرح پاداش مؤمنان و نیکوکاران تنها بر نعمت هاى مادى تکیه نکرده، بلکه از جذبه هاى معنوى نیز سخن گفته است؛ زیرا در جمله بالا رضایت خدا که مخصوصاً با لفظ «نکره» بیان شده اشاره به گوشه اى از خشنودى خدا است، و از همه نعمت هاى مادى بهشت برتر شمرده شده و این نشان می دهد که تا چه حد آن پاداش معنوى پر ارزش و گرانبها است.[۳]
دلیل این برترى نیز روشن است؛ زیرا روح در واقع مانند «گوهر» است، و جسم همچون «صدف». روح، فرمانده است و جسم، فرمانبر. تکامل روح، هدف نهایى است، و تکامل جسم وسیله است، به همین دلیل تمام شعاع هاى روح از جسم وسیع تر و دامنه دارتر می باشد، و لذت هاى روحى نیز قابل مقایسه با لذات جسمانى نیست، همان گونه که دردهای روحى به مراتب دردناک تر از دردهای جسمانى است.[۴]
نتیجه این که:  قرآن کریم به این مقدار بسنده نکرده است که تنها وسایل گوناگون مادّى را که در بهشت است، بشمارد، بلکه ثابت کرده است که بین آنها تفاوت ارزشى وجود دارد، به گونه اى که براى اشیای معنوى بالاترین مرتبه را نگاه می دارد، و اعلام می دارد که بین تمام انواع نعمت هایى که در بهشت می دهند، یک نعمت است که نمی توان ارزش آ ن را تعیین کرد و آن نعمت رضاى خداى متعال است‏.

منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱]. توبه، ۷۲: «وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها وَ مَساکِنَ طَیِّبَهً فی‏ جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَکْبَرُ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ».

[۲]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏۸، ص ۳۸ – ۳۹، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.

[۳]. تفسیر نمونه، ج ‏۸، ص ۴۰٫

[۴]. همان.