«آن روز که بخشی از نشانه‌های پروردگارت آشکار شود، ایمان آوردن کسى که قبلاً ایمان نیاورده بود، و یا علی‌رغم اظهار ایمان، عمل نیکى در پرونده‌اش به چشم نمی‌آمد، سودى به حالش نخواهد داشت».[۱]
امام صادق(ع) در مقام تبیین یکی از لایه‌های باطنی این آیه می‌فرماید: «امامان نشانه‌های خدا هستند و آن نشانه‌ای که در این آیه به آمدنش وعده داده شده است، حضرت قائم(عج) است که هرگاه حضرتشان با شمشیر قیام کند، ایمان کسى که پیشتر (به او) ایمان نیاورده باشد، سودی برایش نخواهد داشت، اگرچه به امامان گذشته ایمان آورده باشد».
[۲]
اگرچه روایاتی با این مضمون وجود دارد که بعد از ظهور، ایمان نفعی نخواهد داشت، ولی باید آن‌را این‌گونه توجیه کنیم که با ظهور و اتمام حجت باید ایمان‌های قبلی تبدیل به ایمان‌های کامل‌تر شود، نه این‌که ایمان بعد از ظهور، هیچ سودی نداشته باشد؛ زیرا در روایات دیگری می‌خوانیم، آن ایمانی که هیچ سودی نخواهد داشت، ایمانی است که بعد از ظاهر شدن نشانه‌های قطعی قیامت رخ دهد:
امام صادق(ع): «تا زمین هست، خداوند را در آن، حجّتى است که حلال و حرام را بشناسد و به راه خداى عزّ و جلّ فرا خوانَد. زمین از حجّت تهى نمی‌ماند، مگر چهل روز پیش از روز رستاخیز. و چون حجّت برداشته شد، درهاى توبه بسته می‌شود و آن‌گاه، ایمان آوردن کسانى که تا آن زمان ایمان نیاورده باشند سودى ندارد».
[۳]
روایت فوق نشانگر آن است که ایمان و توبه بعد از ظهور هم ممکن است مفید باشد، اما تنها چهل روز پیش از رستاخیز که تمام نشانه‌های قیامت نیز محقق شده است، ایمان فایده‌ای نخواهد داشت.
نکته دیگری که از روایت موجود در پرسش استفاده می‌شود این است که؛ هرکس باید تا پیش از آشکار شدن امام مهدی(عج) به عنوان حجّت خداوند، چنان زندگى کند و خود و جامعه‌اش را چنان بسازد که بتواند به هنگام ظهور، پرونده سفیدی داشته باشد. همه شیعیان در زمان غیبت آنچه را که موجب دوستى و محبت امام زمان(عج) می‌شود، پیشه خود سازند و از هر آنچه که موجب خشم و ناخشنودى ایشان می‌گردد، دورى گزینند؛ زیرا ظهور آن‌حضرت به یکباره و ناگهانى فرا می‌رسد و در آن زمان ممکن است کسانی توفیق توبه و بازگشت نداشته باشند. بنابراین گفتار برخى از مردم که می‌گویند اگر زمان ظهور امام مهدى(عج) را درک کنند به او ایمان می‌آورند و به بیعت و تصدیق وى می‌شتابند، نوعی بهانه‌جویى و توجیه‌طلبى براى پیروى از هواى نفس ارزیابی می‌شود.

 

منبع: اسلام کوئست


[۱]. انعام، ۱۵۸٫

[۲]. ابن بابویه، على بن حسین، الإمامه و التبصره من الحیره، ص ۱۰۱ – ۱۰۲، قم، مدرسه الإمام المهدى(عج)، چاپ اول، ۱۴۰۴ق؛ صدوق، محمد بن على، کمال الدین و تمام النعمه، ج ‏۱، ص ۱۸، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۹۵ق.

[۳]. برقى، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، ج ‏۱، ص ۲۳۶، قم، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۷۱ق.