به مناسبت فرا رسیدن لیالی قدر و ایام شهادت مولای متقیان حضرت امیرالمومنین علیه السّلام «حضرت آیت الله صدیقی» در گفتگو با پرتال علوم اسلامی ثقلین به اهمیت و ارزش شب قدر و فضائل امیرالمومنین پرداختند که تقدیم حضورتان می گردد.
«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ، بسم الله الرَّحمنِ الرَّحیم و بِهِ نَستَعین وَ هُوَ خَیرٌ ناصِرٍ وَ مُعین»
ظرفیت اول ماه مبارک رمضان؛ روزه
لیالی قدر در پیش است، و این فرصت های طلائیِ استثنائی است که باید همه ی کسانی که اهل مراقبه هستند، اهل دل هستند، اهل دین هستند، این ظرفیت را شناسایی کنند و حداکثر استفاده را از آن داشته باشند.
ماه مبارک رمضان در تصویری که قرآن کریم ارائه فرموده است، سه مسئله ی مهم جزو ظرفیت های سرنوشت سازِ ماه مبارک رمضان هستند.
یکی مسئله ی فریضه ی روزه است، خدای متعال روزه را به مدت یک ماه در ماه مبارک رمضان واجب کرده است، و روزه یکی از آن عبادت های بی بدیل و بی نظیر است، روزه تمرین اخلاص است، روزه شستشوی جان است، لذا روزه پالایش قلب است، روزه ایجاد سپر در برابر آتش جهنم است، روزه دژ است، روزه سنگر است، روزه جهاد اکبر است.
خدای متعال، هم در مورد جهاد نظامی و هم در مورد جهاد اکبر که روزه باشد تعبیر «کُتِبَ» را در قرآن بکار برده است. «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ کُرْهٌ لَکُمْ»[۱] و «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ»[۲] هردو به دلیل سختی هایی که سنگرنشینیِ مجاهده و مقابله ی با دشمن دارد «کُتِبَ» است.
جهاد در جبهه ها مقابله با گلوله و آتش است، و سنگرِ ماه مبارک رمضان از آن سخت تر است، از این جهت فرمودند «رُبَّ صَائِمٍ لَیْسَ لَهُ حَظٌّ مِنْ صَوْمِهِ إِلَّا الْجُوعُ وَالْعَطَشُ»[۳] بعضی ها روزه می گیرند ولی فقط تشنگی و گرسنگی برای آن ها می ماند، میوه ی روزه را برداشت نمی کنند، میوه ی روزه تقواست و تحصیلِ ملکه ی تقوا که انسان از چنگ نَفس خطرناک خود خلاص شود، کار مردان بزرگ است.
حواسمان باشد که ماه مبارک رمضان رو به اتمام است، خدا نکند که ما از اسارت نفس اماره خلاص نشده باشیم، نکند که هوا و هوس مان را سر جای خود ننشانده باشیم.
ظرفیت دوم ماه مبارک رمضان؛ نزول قرآن کریم
ظرفیت دوم ماه مبارک رمضان، نزولِ قرآن کریم است، « شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ »[۴] ماه رمضان خیلی عظیم است، چرا؟ چون قرآن نازل شده است، « هُدًی لِلنّاسِ وبَیِّنتٍ مِّنَ الهُدی والفُرقانِ » چراغ هدایت را خدای منعال در ماه مبارک رمضان روشن کرده است، بشریت در ماه مبارک رمضان تابلوی کامل را مشاهده کرده است، قرآن لوح انسان کامل است، و اگر قرآن نبود انسان نمی دانست چه کاری کند که آدم شود، انسانِ کامل شود.
ظرفیت سوم ماه مبارک رمضان؛ وجود شب قدر
ظرفیت سوم، وجود شبِ قدر است، « لَیلَهُ القَدرِ خَیرٌ مِن أَلفِ شَهرٍ»[۵] شب قدر بسیار اسرارآمیز است، آنقدر مرموز است که خدای متعال به پیغمبر خود می گوید: « وَمَا أَدْرَاکَ مَا لَیْلَهُ الْقَدْرِ»[۶] چه میدانی شب قدر چیست؟
بعد خدای متعال لطف کردند و دو سه نکته راجع به شب قدر، از خصائص شب قدر به بندگان خود گوشزد کرده است.
یکی این است که ما قرآن را در شب قدر نازل کرده ایم، شب قدر ظرف نزول قرآن کریم است، شب قدر فرودگاه قرآن با آن بساطتِ آن « مِنْ لَدُنْ حَکِیمٍ عَلِیمٍ»[۷] است.
حقیقت قرآن، باطن قرآن، نور قرآن به طور فشرده و یکجا در شب قدر نازل شده است، خیلی مهم است که انسان در شب قدر باید خود را جمع کند، از پراکندگی، از کثرت به وحدت برگردد، توحید پیدا کند، جلوه ی جامع خدا بشود.
خاصیت دوم شب قدر این است که شب قدر از هزار ماه بهتر است، یعنی اگر شما یک عمر بدون شب قدر عبادت می کردید، جهاد می کردید، احسان می کردید، خیرات می کردید، خدمت می کردید، هر کار خیری را که انجام می دادید، همه ی آن ها را جمع کنید، و همینطور کارهایِ خیرِ شب قدر تان را هم جمع کنید، بعد این دو را در یک موازنه قرار بدهید، آنچه در شب قدر انجام می دهید، از عبادت و احسان و خدمت و فکر و ذکر و توسلات، از انجام این اعمال در هزار ماه، بالاتر است.
شب جهش است، شبِ رفتن به «لا زمان» و «لا مکان» است، شبی است که جامانده ها، وامانده ها، زمینگیر ها، بدبخت و بیچاره ها، اگر در دامن شب قدر بیایند، تمام کسری هایشان جبران می شود. بنابراین شب قدر فرصتی برای جبران کسری های عمر است.
شخصی هفتاد سال، هشتاد سال در کارنامه ی خود جرائمی ثبت کرده است و خود او نیز خبر دارد، بخواهد کمبودِ هفتاد هشتاد ساله را جبران کند، اگر حواس او خوب جمع باشد، خدای متعال شب قدر همه ی آن کم و کاستی ها را جبران می کند، گناهان انسان بخشیده می شود، و انسان این تأخیر در حرکت، رکودی که برای او پیش آمده، فاصله ای که پیدا کرده است، شب قدر همه ی این فاصله ها را به سرعتی بالاتر از سرعت صوت و برق و سرعت هر سریع السیری در می نَوردَد، قله ها را فتح می کند، با جذبه می رود، با نیروی عشق می رود، نه، نمی رود! شب قدر می بَرند، شب قدر بیچاره ها را می برند، شب قدر پر و بال سوخته ها را بال می دهند و به پرواز در می آورند، و کسی که با موتورِ عشق و محبت و ایمان «و هم أنَّ الرّاحِلَ إلِیکِ قَرِیبُ المَسافَه»[۸] سفر الی الله داشته باشد، یک قدم است. اگر خودش را زیر پا بگذارد، قدم دوم کنار یار است، آن شبی که انسان می تواند خودش را سر جایش بنشاند، از خود عبور کند، آن شب، شبِ قدر است، «لَیلَهُ القَدرِ خَیرٌ مِن أَلفِ شَهرٍ»[۹]
شب قدر که قدر گفته شده است، یکی شناخت قدر و ازش خودمان است، آدم خیلی قیمت دارد، تابحال خیلی ارزان خود را از دست داده است.
ولی امشب آمده ایم بگوییم که ای خدا گرفتار خسارت هستم، بی ارزش شده ام، بی اعتبار شده ام، آمده ام به من قدر بدهی، آمده ام به من ارزش بدهی، منِ بی قیمت را قیمت دار کنی، اگر تو نگاهی کنی وجود من عوض می شود و اعتبار پیدا می کند.
دوم؛ شب قدر، شب اندازه گیری است، شب حساب است، انسان در شب قدر مابقی عمر خود را مهندسی می کند و در یک طراحی حکیمانه برنامه ای را برای مابقی عمر خویش تنظیم می کند که این ریل صحیحی باشد و او را به مقصد اعلی برساند.
معنای سومی که در شب قدر است به معنای قضا و قدر است، شب سرنوشت است، در شب قدر أجل ها را می نویسند، ارزاق را می نویسند، عاقبت بخیری را می نویسند، عاقبت بشری را می نویسند، حوادثی که بر سر انسان می آید، در شب قدر تقدیر می شود، شب اول که شب نوزدهم است، شب طرح است، شب بیست و یکم شب تصویب است و شب بیست و سوم شب تَنَجُّز است، شب ابلاغ به ملائکه جهت اجراء است و حتمی می شود.
از این جهت انسانی که علاقه به سرنوشت خود دارد، علاقه به سعادت خود دارد، در چنین شب هایی نباید بخوابد، اگر خوابش ببرد، این فرصت را از دست داده است.
اهمیت توسّل در شب قدر
نکته ی دیگری که باید در شب قدر به آن توجه داشت، این است که آینده ی انسان را گذشته اش رقم می زند، تا گذشته ی مان را با یک توبه نصوحی اصلاح نکنیم، آینده ی خوبی به ما نمی دهند، نکته ی دیگر این است که هر اندازه هم خدای متعال سوز و گداز به ما بدهد، توبه ی نصوح داشته باشیم، تصمیم جدی بگیریم، تا به کشتی نجات وصل نشویم، طوفان های شدید ما را غرق می کند و ما به مقصد نمی رسیم.
این است که قرآن کریم فرموده است: «وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُوا أَنفُسَهُمْ جَاءُوکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّـهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّـهَ تَوَّابًا رَّحِیمًا»[۱۰] پیامبر من! هر کسی به خود ظلم کرده، خودش را ضایع کرده، حواسش نبوده و آبرویش را از دست داده است، نگران آینده اش هست، اگر پیش تو می آمد و به تو پناه می آورد و مثل مریضی که پیش طبیب رفته است و بیماری هایش را به طبیبش می گوید، پیش تو می آمد و استغفار می کرد، مشکلاتش را، کمبود هایش را، بیماری های باطنی اش را، گناهانش را، سر افکندگی ها و بدبختی هایش را به تو می گفت، وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم واسطه می شد و استغفار می کرد، لَوَجَدُوا اللَّـهَ خدا را می یافت، با چه صفتی؟ لَوَجَدُوا اللَّـهَ تَوَّابًا این صیغه ی مبالغه است، هر اندازه هم که گناه کرده ایم، با توّاب سر و کار داریم، خدای را با صفت توّابیت می یافت رَّحِیمًا خدای متعال هم توبه پذیر است، زیاد هم توبه می پذیرد، اگر میلیارد ها گناه در نامه ی عمل ما نوشته شده باشد، یکجا به خدای متعال عرضه بداریم که خدایا همه ی آن ها را ببخش، خدای متعال توّاب است، همه ی گناهانی که از عدد نجوم بیشتر است، از قطرات آب باران بیشتر است، از ریگ های بیابان هم بیشتر باشد، خدای متعال توّاب است، توبه پذیری خدای متعال محدودیت ندارد.
علاوه بر اینکه خدای متعال توبه را قبول می کند، اگر با صداقت آمده باشی که بمانی، خدای متعال تو را نگه می دارد، تَوَّابًا رَّحِیمًا رحیم استمرار است، هدایت الهی است، عنایت الهی است، اگر در شب قدر دستت را به دست خدای متعال دادی، او دیگر تو را رها نمی کند، دیگر بیمه می شوی.
تسلیت ایام شهادت امیرالمؤمنین علیه السلام
السلام علیکَ یا أمیرالمؤمنین و یا سَیِّدَالوَصیین، السَّلامُ عَلَیکَ یا أوَّلَ مَظلُومِ مِن ظُلِم
شهادت جانگداز أبوالأئمه، امیرالمؤمنین علیه السلام را به محضر شریف امام زمانمان ارواحنا فداه و همه ی ملائکه که همه داغدارند، و ملکوت عالم و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه هدی علیهم السلام و حضرت زهرا سلام الله علیها و نفوس پاک مؤمنین تسلیت عرض می کنم.
فاجعه ی عظیمی است، «تَهَدَّمَتْ وَاللهِ ارکانُ الْهُدی»[۱۱] وقتی شمشیر اشقی الاولین و الآخرین ابن ملجم ملعون بر فرق مبارک امیرالمؤمنین علی علیه السلام نشست، این شمشیر مسموم فرق امیرالمؤمنین علیه السلام را دو نیم کرد، تا مغز ایشان اصابت کرد، ندا از آسمانی ها بلند شد: « تَهَدَّمَتْ وَاللهِ ارکانُ الْهُدی وَانْفَصَمَتْ العْرُوَهُ الْوُثقی, قُتِلَ ابْنُ عَمَّ الْمُصْطَفی, قُتِلَ علیٌّ الْمُرتَضی » رکن هدایت منهدم شد.
حضرت علی علیه السلام حقیقتِ هدایت بود، حقیقتِ عدالت بود، حقیقتِ اخلاص بود، حقیقتِ تقوا بود، حقیقتِ همه ی خوبی ها بود، شمشیر زدن به امیرالمؤمنین علیه السلام، منشق کردن خورشید هدایت، خورشیدِ عدالت، خورشیدِ اخلاص، خورشیدِ جهاد، خورشیدِ رشادت و شجاعت، خورشیدِ یتیم نوازی، دادرسی و دادخواهی بود.
« تَهَدَّمَتْ وَاللهِ ارکانُ الْهُدی، قُتِلَ علیٌّ الْمُرتَضی » علی علیه السلام کشته شد، علی علیه السلام را کشتند، در خانه ی خدا به دنیا آمد، در جوف کعبه به دنیا آمد، در خانه ی خدا و در حالِ نماز، در حالِ سجده فرق مقدس ایشان شکافته شد.
امیرالمؤمنین علیه السلام خودش راحت شد، اولین جمله ای که بعد از شکافته شدن فرق مبارک ایشان بر لب های دُرَربارِ ایشان جاری شد: «فُزْتُ وَ رَبِّ الْکَعْبَه»[۱۲] پروردگار کعبه! من راحت شدم.
فرمود: «والله ما فجأنی من الموت وارد کرهتُه»[۱۳] من مرگ را مکروه نمی داشتم، من به مرگ علاقه مند بودم «و ما کنتُ إلا کقارب ورد و طالب وَجَدَ» من تشنه ی شهادت بودم، خدا مرا سیراب کرد، مثل تشنه ای که به چشمه رسیده است، من هم رسیدم، مثل کسی که گمشده داشت و حال گمشده ی خود را پیدا کرد، مَثَلِ من مَثَلِ آن است.
علی جان! شما راحت شدید، اما داغ شما تا قیامت بر زمین و زمان سنگینی می کند، علی جان! شما خورشیدی بودید که غروب کردید، علی جان! دادرس بی کسان بودی، پدر یتیمان بودی، علی جان! حامیِ مجاهدان بودی، علی جان! مظهر خدا بودی، باب الله بودی، عین الله بودی، جنب الله بودی، ید الله بودی، قدرت الله بودی، علی جان! تحمل فراق شما بر عالمیان سنگین است.
امیدواریم با ظهور امام زمان ارواحنا فداه دل های مجروح از این مظلومیت امیرالمؤمنین علیه السلام التیام بپذیرد، و ان شاء الله به همین زودی خدای متعال با عنایت امیرالمؤمنین علیه السلام، با وساطت و شفاعت امیرالمؤمنین علیه السلام ظهور امام زمانمان ارواحنا فداه را برساند، و همه ی مؤمنین عَدلِ امیرالمؤمنین علیه السلام را در حکومت حضرت حجت تماشا کنند و امیدوارم ان شاء الله این نظام علوی و این نظام جمهوری اسلامی که زیر پرچم غدیر امیرالمؤمنین علیه السلام در چهار دهه در برابر هجمه های بی ایمانِ قدرت های بزرگ، شیاطین داخلی و خارجی معجزه آسا مانده است به ظهور امام زمان ارواحنا فداه متصل شود و آن روز ما ارزش های والای امیرالمؤمنین علیه السلام را در سیمای فرزند بزرگوارشان حضرت حجت ارواحنا فداه تماشا کنیم، و امیدواریم مقام معظم رهبری پرچم این انقلاب را به همین زودی تحویل امام زمان ارواحنا فداه بدهد و همه ی دل ها و نَحنُ نَقول الحمدلله رب العالمین.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
[۱] سوره ی مبارکه ی بقره، آیه ی ۲۱۶
[۲] سوره ی مبارکه ی بقره، آیه ی ۱۸۳
[۳] تنبیه الغافلین بأحادیث سید الأنبیاء والمرسلین للسمرقندی، جزء ۱ صفحه ۲۵
[۴] سوره ی مبارکه ی بقره، آیه ی ۱۸۵
[۵] سوره ی مبارکه ی قدر، آیه ی ۳
[۶] سوره ی مبارکه ی قدر، آیه ی ۲
[۷] سوره ی مبارکه ی نمل، آیه ی ۶
[۸] فرازی از دعای ابوحمزه ثمالی
[۹] سوره ی مبارکه قدر، آیه ی ۳
[۱۰] سوره ی مبارکه ی نساء، آیه ی ۶۴
[۱۱] منتهی الامال، جلد ۱ صفحه ۱۷۴
[۱۲] منتهی الامال، جلد ۱ صفحه ۱۷۴
[۱۳] نامه ی ۲۳ نهج البلاغه
پاسخ دهید