«أَقِمِ الصَّلاهَ لِذِکرِى »؛[۱] «نماز را به یاد من به پاى دارید».

نماز تنها در شریعت اسلام تشریع نشده است ؛ بلکه این عبادت در ادیان پیشین نیز به شکل هاى مختلفى وجود داشت. قرآن مجید، آن را از وصایاى چند تن از پیامبران[۲] و امام صادق علیه السلام، آن را آخرین و مهم ترین سفارش هاى پیامبران دانسته است.[۳]

نماز ستون دین و مهم ترین و با ارزش ترین عبادت ها است که اگر در درگاه خداوند پذیرفته شود، عبادت هاى دیگر نیز قبول مى شود و اگر پذیرفته نشود، اعمال دیگر نیز ارزش نخواهد داشت. از این رو ترک آن، از بزرگ ترین گناهان کبیره است. پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «کسى که به نماز اهمیت ندهد و آن را سبک بشمارد، سزاوار عذاب آخرت است».

 نماز داراى آثار و برکاتى است ؛ از جمله:

۱ – احیاى ذکر خدا در فرد و جامعه «أَقِمِ الصَّلاهَ لِذِکرِى »؛[۴]

۲ – کسب آرامش درونى «أَلا بِذِکرِ اللّهِ تَطمَئِنُّ القُلُوبُ »؛[۵]

۳ – بهترین عامل باز دارنده از فحشا و منکر «إِنَّ الصَّلاهَ تَنهى عَنِ الفَحشاءِ وَ المُنکَرِ »؛[۶]

۴ – بهترین وسیله تقوا و پرهیزکارى «یا أَیهَا النّاسُ اعبُدُوا… لَعَلَّکُم تَتَّقُونَ ».[۷]

نماز یازده جزء واجب دارد: نیت، تکبیره الاحرام، قیام (ایستادن هنگام تکبیره الاحرام و قیام متصل به رکوع)، رکوع، سجود، قرائت، ذکر، تشهد، سلام، ترتیب، موالات. بعضى از این اجزا رکن نماز محسوب مى شود ؛ یعنى، اگر انسان آنها را به جا نیاورد یا در نماز اضافه کند، نمازش باطل مى شود ؛ خواه از روى عمد باشد یا به طور اشتباه (پنج مورد اول) ؛ بر خلاف باقى اجزا که اگر انسان آنها را از روى اشتباه و فراموشى به جا نیاورد یا اضافه کند، نمازش باطل نمى شود.

رعایت بعضى از امور نیز حضور قلب را زیاد مى کند و در نتیجه نماز در پیشگاه حق پذیرفته تر خواهد بود ؛ مانند:

الف. نمازگزار چشم ها را نبندد.

ب. با انگشتان، دست ها و موى سر یا صورت بازى نکند.

ج. در هنگام خواندن حمد یا سوره و یا ذکر، براى شنیدن حرف کسى سکوت نکند.

 د. از هر کارى که خضوع و خشوع را از بین مى برد، اجتناب ورزد.

نماز یک ترکیب و هیئت خاصى دارد که اگر نمازگزار به شکل و صورت آن خلل وارد سازد، نماز از بین رفته و در نتیجه باطل مى شود. این موارد عبارت است از: سخن گفتن، خندیدن با صدا (نه لبخند)، گریستن براى کار دنیایى، روى از قبله برگرداندن، خوردن و آشامیدن، بر هم زدن صورت نماز و کم و زیاد کردن ارکان نماز. اینها را مبطلات نماز نیز مى گویند.

منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف: سید مجنبی حسینی

[۱] – طه ۲۰ ، آیه ۱۴٫

[۲] – پیامبران یاد شده عبارت‏اند از: اسماعیل، لقمان، موسى، عیسى و پیامبر اسلام.

[۳] – «اَحَبُّ الاعمالِ اِلَى اللّهِ عَزَّ وَجَلَّ الصَّلاهُ وَ هِىَ آخِرُ وَصایا الانبِیاء»: کافى، ج ۳ .

[۴] – طه ۲۰ ، آیه ۱۴٫

[۵] – رعد ۱۳، آیه ۲۸ .

[۶] – عنکبوت ۲۹، آیه ۴۵ .

[۷] – بقره ۲، آیه ۲۱ .