سوال ۱ – زیربنای دین چیست ؟

تمام امور مربوط به شرع همه فرع توحیدند ، توحید است که نبوت می خواهد ، و توحید است که معاد می طلبد .

 

سوال ۲ – معنای این روایت چیست که می فرماید : اذا انتهی الکلام الی الله فاءمسکوا ، و لاتفکروا فی ذات الله ، و تلکموا دون العرش ، و لاتکلموا فیما فوق العرش[۱] هرگاه سخن به خدا رسید ، لب فرو بندید ، و در ذات خدا نیندیشید ، و پیرامون زیر عرش سخن گویید ، و درباره بالای عرش سخن نگویید .

بیان معارف توسط ائمه علیهم السلام در توحید و معارف در حد اعلی است . و این امیرالمؤ منین علیه السّلام است که از متن ذات و توحید سخن می گوید که در کلام اوحدی از مردم نیست ، بنابراین نهی از تکلم در ذات در این روایت متوجه کسانی است که نمی توانند ذات راکما هو حقه توصیف نمایند ، و توصیف آنها تشبیه و کفر است ؛ بر این پایه ، اشکال متوجه مستمعین هم نیست ، زیرا پای منبر حضرت امیر علیه السّلام به هنگام خطبه و بیان معارف الهی افراد مختلف بوده اند . و نهی و اشکال فقط متوجه گویندگان غیر لایق است .
خداوند متعال می فرماید : سبحان الله عما یصفون ، الا عباد الله المخلصین (صافات : ۱۵۹ و ۱۶۰)
منزه است خداوند از آنچه آنان توصیف می کنند ، مگر بندگان پاک (به تمام وجود) خدا .

 

منبع: ۶۶۵ پرسش و پاسخ در محضر علامه طباطبایی قدس سره؛ نشر نهاوندی؛ مؤلف: محمدحسین رخ‌شاد


 

[۱] بحار الانوار، ج ۳، ص ۲۵۹، روایت ۶، و ص ۲۶۲، روایت ۱۵، و ص ۲۶۵،روایت ۲۶.