هفدهم رمضان سال دوم هجرى، سالروز جنگ بدر (اولین جنگ رسمى میان پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و مشرکان مکّه) است که به جنگ «بدر القتال» و «بدر الکبرى» معروف شده است.[۱]

در یک طرف این نبرد نابرابر، نیروهاى مسلمان با کمترین ساز و برگ جنگى قرار داشتند. تعداد ۳۱۳ تن با سه اسب و هفتاد شتر، نیرویى نبود که بتواند از نظر نظامى در مقابل نیروى ۹۵۰ نفره با صد اسب و هفتصد شتر،[۲] ششصد نیروى زره پوش[۳] و مجهّز به بیشترین سلاح هاى رایج در آن زمان و آن ناحیه، مقاومت کند.

اما این نبرد ـ که به فرمایش رسول خدا صلى الله علیه و آله اولین نبردى بود که در آن خداوند اسلام را عزیز و سربلند گرداند و اهل شرک را به ذلّت نشاند[۴] توانست در بُعد دیگر، نابرابرى قدرت ایمان را در برابر قدرت سلاح به اثبات رساند و نشان دهد که کارآیى ایمان، توان به پیروزى رساندن یک گروه کوچک، بر لشکر بزرگ تا دندان مسلح را دارد. به گونه اى که در طول زمانى یک نیمروز، گروه کوچک مسلمانان توانستند تنها با دادن چهارده شهید، هفتاد تن از سپاه شرک را کشته و هفتاد تن دیگر را به اسارت درآورند[۵] و با به غنیمت گرفتن ۱۵۰ شتر، ده اسب و مقدار زیادى کالا،[۶] آنان را به خاک ذلّت نشانند و سپاه شرک را ـ که در حقیقت تجسّم شیطان بودند ـ سرکوب کنند. چنان که پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود: «در هیچ روزى به جز روز عرفه ـ که روز نزول رحمت الهى است ـ شیطان چنان که در جنگ بدر تحقیر شد، تحقیر نشده بود.[۷]

این جنگ به ظاهر کوچک، چنان در پیشگاه خداوند داراى اهمیت است که در میان وقایع تاریخ اسلام، مقام اول نزول آیات را به خود اختصاص داده است.[۸]

 

نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها

نویسنده:گروه مؤلفان

[۱] – طبقات ابن سعد، ج ۲، ص ۸٫

[۲] – المغازى، ج ۱، ص ۳۹٫

[۳] – چکیده تاریخ پیامبر اسلام صلى‏الله‏علیه‏و‏آله، ص ۷۸٫

[۴] – المغازى، ج ۱، ص ۲۱٫

[۵] – طبقات، ج ۲، ص ۱۵؛ تاریخ یعقوبى، ج ۲، ص ۴۵ و ۴۶٫

[۶] – تاریخ سیاسى اسلام، سیره رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله، ص ۴۳۵٫

[۷] – المغازى، ج ۱، ص ۷۷ و ۷۸٫

[۸] – چکیده تاریخ پیامبر اسلام، ص ۸۳، این آیات را از قرار زیر بر مى‏شمارد: آل عمران ۳، آیات ۱۲، ۱۳، ۱۲۳؛ نساء (۴)، آیه ۷۷ و ۷۸؛ انفال، آیات ۱ ـ ۱۹ و ۳۶ ـ ۵۱ و ۶۷ ـ ۷۱؛ حج (۲۲)، آیات ۱۲۴ ـ ۱۲۷٫ براى اطلاع از مفاد و تفسیر بعضى از آیات ر.ک: تاریخ سیاسى اسلام، سیره رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله، صص ۴۴۲ـ۴۴۷٫