باید دانست که اصل اعتکاف یک عبادت مستحب است که با نذر، عهد، قسم، اجاره و مانند آن واجب مى‏شود.[۱]

این عبادت باید با قصد قربت انجام گیرد. شخص مؤمن با قصد قربت سه  روز در مسجد مى‏ماند و روزه مى‏گیرد و جز براى امر ضرورى از آن خارج نمى‏شود و صرف توقف و ماندن در خانه خدا بدون قصد، اعتکاف محسوب نمى‏شود. هرچند واژه اعتکاف با این شکل و قالب در قرآن به چشم نمى‏خورد  ولى ریشه و سایر مشتقات آن در نه آیه[۲] به کار رفته است که تنها یک مورد آن در معناى اصطلاحى اعتکاف بوده است».[۳]

خداوند متعال مى‏فرماید:

«ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّیامَ إِلَى اللَّیْلِ وَ لا تُبَاشِرُوهُنَّ وَ أَنْتُمْ عاکِفُونَ فِی الْمَساجِدِ تِلْکَ حُدُودُ اللّهِ فَلا تَقْرَبُوها کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ آیاتِهِ لِلنّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ»؛[۴]

«سپس روزه را تا شب تکمیل کنید و در حالى که در مساجد به اعتکاف پرداخته‏اید، با زنان آمیزش نکنید. این مرزهاى الهى است پس به آن نزدیک نشوید. خداوند این چنین آیات خود را براى مردم روشن مى‏سازد. باشد که پرهیزکار گردند».

اسلام عزلت و انزواى کامل از مردم را روان نداشته است، زیرا این امر مسئولیت انسان را در زندگى و نقشى که باید در اصلاح آن داشته باشد از میان مى‏برد؛ ولى عزلت جستن موقت و کوتاه‏مدت، امرى پسندیده و براى ادامه زندگى به انسان نیرو مى‏دهد. از این رو اعتکاف که یکى از این روش‏هاست، مورد سفارش اسلام است.[۵]

«اعتکاف»، استحباب و فضیلت فراوان دارد و صفاى خاصى به روح و جان مى‏بخشد.

پی نوشت ها

[۱] – العروه‏الوثقى، ج ۲، کتاب الاعتکاف.

[۲] – این آیات عبارتند از: بقره، ۱۸۷ و ۱۲۵؛ اعراف، ۱۳۸؛ طه، ۹۱ و ۹۷؛ انبیا، ۵۲؛ حج، ۲۵؛ شعرا، ۷۱ و فتح،۲۵٫

[۳] – برخى از فقها مانند صاحب جواهر گفته‏اند: اعتکاف در آیه ۱۲۵ سوره بقره نیز در معناى اصطلاحى به کار رفته است. اعتکاف عبادتى کامل، ص ۲۰، ابوالقاسم علیانژادى، به نقل از: جواهرالکلام، ج ۱۷، ص ۱۶۰٫

[۴] – بقره ۲، آیه ۱۸۷٫

[۵] – اعتکاف عبادتى کامل، ص ۲۰، به نقل از: تفسیر هدایت، ج ۱، ص ۳۱۹٫