عصر اموی، دوران تبدیل شدن مناظره‌های کلامی نخستین در عهد خلفای راشدین، به جدال‌های کلامی سیاسی است. در این دوران جدال‌های کلامی سیاسی خاصی در میان گروه‌ها و مکاتبی همچون مرجئه، خوارج، معتزله، زیدیه و … است؛ جدال‌هایی که تأثیر بسزایی بر تحولات سیاسی اجتماعی این دوران داشت. امام باقر در این دوران با شرکت در مناظره‌ها و جدال‌های کلامی سیاسی این دوران از دو زاویه در فراهم ساختن زمینههای تأسیس و تدوین مکتب امامیه نقش ایفا نمودند. از سویی، فعالیت‌ها و مناظره‌های امام خصلتی کلامی داشت و مبانی و اصول مکتب امامیه را در کنار نقد مبانی و اصول کلامی دیگر مکاتب تدارک می-نمود، از سوی دیگر با نقد دستگاه سیاسی حاکم و فکر سیاسی رایج، بنیان‌های فکر سیاسی شیعه امامیه را ارائه می‌کرد. مقاله حاضر با گزارش جدال‌های کلامی سیاسی عصر اموی، تلاش امام باقر در قالب مناظره‌ها و جدال‌های کلامی سیاسی مذکور را توضیح می‌دهد.