آیا در قرآن آیه  ای هست که در آن به مکان نداشتن خداوند اشاره شده باشد؟

پاسخ اجمالی

پیش از پرداختن به پاسخ، نخست دلیل مکان نداشتن خداوند را با کلامی از امام علی(ع) بیان می  کنیم. آن حضرت می  فرماید: «تحقیقاً خداى عزّ و جلّ، مکان و ظرف را براى موجودات آفرید، پس نمى ‏تواند خودش داراى ظرف و مکان باشد، و خداوند بزرگ  تر از آن است که مکانى بتواند او را در بر گیرد».[۱]
آیات بسیاری از قرآن بر مکان نداشتن خداوند دلالت دارند که به برخی از آن اشاره می  کنیم.
۱ – «و هر جا باشید او با شما است».[۲]
۲ – «مشرق و مغرب، از آن خدا است! و به هر سو رو کنید، خدا آن جا است! خداوند بى ‏نیاز و دانا است».[۳]
۳ – «و ما به او از رگ قلبش نزدیک تریم».[۴]
با توجه به این که این احکام را خداوند در مورد تمام انسان  ها فرمود و در همه جا با انسان هست در فضا و زمین، کوه و دشت و … و در تمام جهت  ها وجود دارد و نسبت به همه از رگشان به خودشان نزدیک  تر است، بر این اساس، خداوند نمی  تواند مکان داشته باشد. 
روشن است که مکان نداشتن خداوند منافات ندارد که خداوند در همه جا حاضر باشد و علم او به تمام موجودات احاطه داشته باشد.[۵]
علی(ع) در ادامه سخنشان می  فرمایند: «و او در هر مکانى هست بدون آن که با آن مکان تماسّ داشته باشد، و یا در مجاورت آن قرار گیرد. علم خداوند به تمام موجوداتى که در مکان  ها قرار دارند، احاطه دارد و هیچ یک از آن موجودات از تدبیر و اراده خداوند خالى نیستند».[۶]

منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱]. «إنّ الله عزّ و جلّ، أیّن الأین، فلا أین له، و جلّ أن یحویه مکان، و هو فى کلّ مکان بغیر مماسّه، و لا مجاوره، یحیط علما بما فیها، و لا یخلو شى‏ء منها من تدبیره»، مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفه حجج الله على العباد، ج‏۱، ص ۲۰۱، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، قم‏، ۱۴۱۳ ق‏.‏

[۲]. «وَ هُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ ما کُنْتُمْ»، حدید، ۴.

[۳]. «وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ فَأَیْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ واسِعٌ عَلیمٌ»، بقره، ۱۱۵.

[۴]. «وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ»، ق، ۱۶.

[۵] برای آگاهی بیشتر ر. ک: پاسخ ۱۹۴۴(بی نهایت بودن وجود خدا) و ۴۹۸۷(خداوند و استقرار در عرش)

[۶]. «و لا یخلو شى‏ء منها من تدبیره»، الإرشاد فی معرفه حجج الله على العباد، ج‏۱، ص ۲۰۱.