سیّد بن طاووس گوید:
شهدای دیگر از اصحاب امام حسین (ع)، تنها نام آنان را که در زیارت ناحیه‌ی مقدّسه آمده است می‌آوریم. نقلی که سیّد بن طاووس دارد و همه‌ی شهدای اصحاب را نام برده است:
… سلام بر مسلم بن عوسجه‌ی اسدی، آن که وقتی امام به او اجازه داد برگردد، به آن حضرت گفت: آیا تو را رها کنیم، آن‌گاه چه عذری در پیشگاه خداوند از ادای حق تو داریم؟ نه به خدا! از تو دست نمی‌کشم تا آن‌که نیزه‌ام را در سینه‌هایشان بشکنم و تا شمشیر در کف دارم با آنان بجنگم از تو جدا نمی‌شوم. اگر سلاح هم نداشته باشم با سنگ با آنان می‌جنگم و تا آن‌که در رکابت بمیرم از تو دست‌بردار نیستم، تا نخستین کسی باشم که جانش را فدایت کرد و اوّلین شهید از شهدای خدا باشم که جان باخت و به خدای کعبه قسم رستگار شدم. سپاس خدا بر تو و مواساتت نسبت به امام خود باد که وقتی بر زمین افتاده بودی بر تو رحمت و درود فرستاد و آیه‌ی «فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ…» را تلاوت فرمود. لعنت خدا بر عبدالله ضبابی و عبدالله بن خشکاره که در قتل تو مشارکت داشتند.
سلام بر سعد بن عبدالله حنفی، آن که چون امام اجازه‌ی بازگشت داد، به آن حضرت عرض کرد: تو را وا نمی‌گذاریم تا خداوند بداند که در نبود رسول خدا (ص) با دفاع از تو حرمت او را نگه داشتیم. به خدا اگر بدانم که کشته می‌شوم، سپس زنده می‌گردم، سپس سوزانده می‌شوم و خاکسترم را بر باد می‌دهند و هفتاد بار با من چنین می‌کنند، از تو جدا نمی‌شوم تا در راه تو کشته شوم، و چرا نه، که جز یک بار کشته شدن نیست و بعد از آن کرامت بی‌انتهاست. تو جان باختی و از امام خود دفاع کردی و در قرارگاه ابدی به کرامت خدایی دست یافتی. خداوند ما را در زمره‌ی شما شهیدان محشور کند و در ملکوت اعلا همراهتان سازد.
سلام بر بشر بن عمر خضرمی. سلام و سپاس الهی بر تو که به حسین (ع) آن‌گاه که اجازه‌ی بازگشت داد، گفتی: درندگان بیابان مرا زنده زنده بخورند اگر از تو جدا شوم و رهروان از من درباره‌ی تو بپرسند و با این یاران اندک تو را واگذارم. این هرگز نشدنی است.
سلام بر یزید بن حصین همدانی قاری قرآن. سلام بر عمران بن کعب انصاری. سلام بر نعیم بن عجلان انصاری، سلام بر زهیر بن قین بجلی، که چون امام به او اجازه‌ی بازگشت داد، به آن حضرت گفت: نه به خدا! این نشدنی است. آیا پسر پیامبر را در دست دشمنان اسیر بگذارم و خودم نجات پیدا کنم؟ خدا چنین روزی را نیاورد.
سلام بر عمرو بن قرظه‌ی انصاری. سلام بر حبیب بن مظاهر اسدی. سلام بر حرّ بن یزید ریاحی. سلام بر عبدالله بن عمیر کلبی. سلام بر نافع به هلال بجلی. سلام بر انس بن کاهل اسدی. سلام بر قیس بن مسهر صیداوی. سلام بر عبدالله و عبد الرّحمان غفاری پسران بن عروه بن حراق. سلام بر جون غلام ابوذر. سلام بر شبیب بن عبدالله نهشلی. سلام بر حجاج بن یزید سعدی. سلام بر قاسط و کرش تغلبی پسران زهیر. سلام بر کنانه بن عتیق. سلام بر ضرعامه بن مالک. سلام بر جوین بن مالک ضبعی. سلام بر عمرو بن ضبیعه‌ی ضبعی. سلام بر یزید بن ثبیط قیسی. سلام بر عبدالله و عبیدالله پسران یزید بن ثبیط. سلام بر عامر بن مسلم. سلام بر قعنب بن عمرو نمری. سلام بر سالم، غلام عامر بن مسلم. سلام بر سیف بن مالک، سلام بر زهیر بن بشر خثعمی، سلام بر بدر بن معقل جعفی، سلام بر حجاج بن مسروق جعفی. سلام بر مسعود بن حجاج و پسرش. سلام بر مجمع بن عبدالله عائدی. سلام بر عمار بن حسان. سلام بر حیان بن حارث سلمانی. سلام بر جندب بن حجر خولانی. سلام بر عمرو بن خالد صیداوی. سلام بر سعید، غلام او. سلام بر یزید بن زیاد بن مظاهر. سلام بر زاهر غلام عمرو بن حمق خزاعی، سلام بر جبله بن علی شیبانی. سلام بر سالم، غلام بنی مدینه. سلام بر اسلم بن کثیر ازدی. سلام بر قاسم بن حبیب ازدی. سلام بر عمر بن احدوث حضرمی. سلام بر ابو ثمامه‌ی صائدی. سلام بر حنظله بن اسعد شبامی. سلام بر عبدالرّحمان بن عبدالله ارحبی. سلام بر عمار بن ابی سلامه‌ی همدانی. سلام بر عابس بن ابی‌شبیب شاکری. سلام بر شوذب، غلام شاکری. سلام بر شبیب بن حارث. سلام بر مالک بن عبدالله. سلام بر مجروح اسیر شده، سوار بن ابی حمیر فهمی. سلام بر همراه مجروح او عبدالله جندعی. سلام بر شما ای بهترین یاوران.
سلام بر شما برای آن صبری که داشتید. پس چه منزگاه خوبی است آخرت. خداوند در جایگاه نیکان جایتان دهد. گواهی می‌دهم که خداوند پرده از دیده‌هایتان برداشت و جایگاهتان را آماده ساخت و پاداش سرشار عطایتان کرد. شما در دفاع از حق کوشا بودید و برای ما پیشگام و ما در قرارگاه آخرت با شما خواهیم بود. سلام و رحمت و برکات الهی بر شما باد.
قال ابن طاووس:
و امّا سائر شهدء أصحاب الحسین (علیه السّلام) فنکتفی فیهم بذکر زیاره ناحیه المقدّسه الّتی نقلها سیّد بن طاووس و ذکر فیها أسماء جمیع شهداء الأصحاب:
… السَّلَامُ عَلَى مُسْلِمِ بْنِ عَوْسَجَهَ الْأَسَدِیِّ الْقَائِلِ لِلْحُسَیْنِ -وَ قَدْ أَذِنَ لَهُ فِی الِانْصِرَافِ- أَ نَحْنُ نُخَلِّی عَنْکَ وَ بِمَ نَعْتَذِرُ إِلَى اللَّهِ مِنْ أَدَاءِ حَقِّکَ وَ لَا وَ اللَّهِ حَتَّى أَکْسِرَ فِی صُدُورِهِمْ رُمْحِی وَ أَضْرِبَهُمْ بِسَیْفِی مَا ثَبَتَ قَائِمُهُ فِی یَدِی وَ لَا أُفَارِقُکَ وَ لَوْ لَمْ یَکُنْ مَعِی سِلَاحٌ أُقَاتِلُهُمْ بِهِ لَقَذَفْتُهُمْ بِالْحِجَارَهِ ثُمَّ لَمْ أُفَارِقْکَ حَتَّى أَمُوتَ مَعَکَ وَ کُنْتَ أَوَّلَ مَنْ شَرَى نَفْسَهُ وَ أَوَّلَ شَهِیدٍ مِنْ شُهَدَاءِ اللَّهِ قَضَى نَحْبَهُ فَفُزْتَ وَ رَبِّ الْکَعْبَهِ شَکَرَ اللَّهُ لَکَ اسْتِقْدَامَکَ وَ مُوَاسَاتَکَ إِمَامَکَ إِذْ مَشَى إِلَیْکَ وَ أَنْتَ صَرِیعٌ فَقَالَ یَرْحَمُکَ اللَّهُ یَا مُسْلِمَ بْنَ عَوْسَجَهَ وَ قَرَأَ «فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِیلًا»[۱] لَعَنَ اللَّهُ الْمُشْتَرِکِینَ فِی قَتْلِکَ عَبْدَ اللَّهِ الضَّبَابِیَّ وَ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ خَشْکَارَهَ الْبَجَلِیَّ.
السَّلَامُ عَلَى سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْحَنَفِیِّ الْقَائِلِ لِلْحُسَیْنِ -وَ قَدْ أَذِنَ لَهُ فِی الِانْصِرَافِ-: لَا نُخَلِّیکَ حَتَّى یَعْلَمَ اللَّهُ أَنَّا قَدْ حَفِظْنَا غَیْبَهَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) فِیکَ وَ اللَّهِ لَوْ أَعْلَمُ أَنِّی أُقْتَلُ ثُمَّ أُحْیَا ثُمَّ أُحْرَقُ ثُمَّ أُذْرَى وَ یُفْعَلُ ذَلِکَ بِی سَبْعِینَ مَرَّهً مَا فَارَقْتُکَ حَتَّى أَلْقَى حِمَامِی دُونَکَ وَ کَیْفَ لَا أَفْعَلُ ذَلِکَ وَ إِنَّمَا هِیَ مَوْتَهٌ أَوْ قَتْلَهٌ وَاحِدَهٌ ثُمَّ هِیَ الْکَرَامَهُ الَّتِی لَا انْقِضَاءَ لَهَا أَبَداً فَقَدْ لَقِیتَ حِمَامَکَ وَ وَاسَیْتَ إِمَامَکَ وَ لَقِیتَ مِنَ اللَّهِ الْکَرَامَهَ فِی دَارِ الْمُقَامَهِ حَشَرَنَا اللَّهُ مَعَکُمْ فِی الْمُسْتَشْهَدِینَ وَ رَزَقَنَا مُرَافَقَتَکُمْ فِی أَعْلَى عِلِّیِّینَ.
السَّلَامُ عَلَى بِشْرِ بْنِ عُمَرَ الْحَضْرَمِیِّ شَکَرَ اللَّهُ لَکَ قَوْلَکَ لِلْحُسَیْنِ﹪ وَ قَدْ أَذِنَ لَکَ فِی الِانْصِرَافِ أَکَلَتْنِی إِذَنِ السِّبَاعُ حَیّاً إِذَا فَارَقْتُکَ وَ أَسْأَلُ عَنْکَ الرُّکْبَانَ وَ أَخْذُلُکَ مَعَ قِلَّهِ الْأَعْوَانِ لَا یَکُونُ هَذَا أَبَداً السَّلَامُ عَلَى یَزِیدَ بْنِ حُصَیْنٍ الْهَمْدَانِیِّ الْمَشْرِقِیِّ الْقَارِیِّ الْمُجَدَّلِ السَّلَامُ عَلَى عِمْرَانَ بْنِ کَعْبالْأَنْصَارِیِّ، السَّلَامُ عَلَى نُعَیْمِ بْنِ عَجْلَانَ الْأَنْصَارِیِّ.
السَّلَامُ عَلَى زُهَیْرِ بْنِ الْقَیْنِ الْبَجَلِیِّ الْقَائِلِ لِلْحُسَیْنِ (ع) -وَ قَدْ أَذِنَ لَهُ فِی الِانْصِرَافِ- لَا وَ اللَّهِ لَا یَکُونُ ذَلِکَ أَبَداً أَ أَتْرُکُ ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (ص )أَسِیراً فِی یَدِ الْأَعْدَاءِ وَ أَنْجُو أَنَا؟ لَا أَرَانِی اللَّهُ ذَلِکَ الْیَوْمَ.
السَّلَامُ عَلَى عَمْرِو بْنِ قَرَظَهَ الْأَنْصَارِیِّ، السَّلَامُ عَلَى حَبِیبِ بْنِ مُظَاهِرٍ الْأَسَدِیِّ، السَّلَامُ عَلَى الْحُرِّ بْنِ یَزِیدَ الرِّیَاحِیِّ، السَّلَامُ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَیْرٍ الْکَلْبِیِّ، السَّلَامُ عَلَى نَافِعِ بْنِ هِلَالٍ الْبَجَلِیِّ الْمُرَادِیِّ، السَّلَامُ عَلَى أَنَسِ بْنِ کَاهِلٍ الْأَسَدِیِّ، السَّلَامُ عَلَى قَیْسِ بْنِ مُسْهِرٍ الصَّیْدَاوِیِّ، السَّلَامُ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ وَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ابْنَیْ عُرْوَهَ بْنِ حَرَّاقٍ الْغِفَارِیَّیْنِ، السَّلَامُ عَلَى جَوْنٍ مَوْلَى أَبِی ذَرٍّ الْغِفَارِیِّ، السَّلَامُ عَلَى شَبِیبِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ النَّهْشَلِیِّ، السَّلَامُ عَلَى الْحَجَّاجِ بْنِ زَیْدٍ السَّعْدِیِّ، السَّلَامُ عَلَى قَاسِطٍ وَ کَرِشٍ ابْنَیْ زُهَیْرٍ التَّغْلِبِیَّیْنِ، السَّلَامُ عَلَى کِنَانَهَ بْنِ عَتِیقٍ، السَّلَامُ عَلَى ضِرْغَامَهَ بْنِ مَالِکٍ، السَّلَامُ عَلَى جُوَیْنِ بْنِ مَالِکٍ الضُّبَعِیِّ، السَّلَامُ عَلَى عَمْرِو بْنِ ضُبَیْعَهَ الضُّبَعِی، السَّلَامُ عَلَى زَیْدِ بْنِ ثُبَیْتِ الْقَیْسِیِّ، السَّلَامُ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ وَ عُبَیْدِ اللَّهِ ابْنَیْ یَزِیدَ بْنِ ثُبَیْتٍ الْقَیْسِیِّ السَّلَامُ عَلَى عَامِرِ بْنِ مُسْلِمٍ، السَّلَامُ عَلَى قَعْنَبِ بْنِ عَمْرٍو النَّمِریِّ، السَّلَامُ عَلَى سَالِمٍ مَوْلَى عَامِرِ بْنِ مُسْلِمٍ، السَّلَامُ عَلَى سَیْفِ بْنِ مَالِکٍ، السَّلَامُ عَلَى زُهَیْرِ بْنِ بِشْرٍ الْخَثْعَمِیِّ، السَّلَامُ عَلَى بَدْرِ بْنِ مَعْقِلٍ الْجُعْفِیِّ، السَّلَامُ عَلَى الْحَجَّاجِ بْنِ مَسْرُوقٍ الْجُعْفِیِّ، السَّلَامُ عَلَى مَسْعُودِ بْنِ الْحَجَّاجِ وَ ابْنِهِ.
السَّلَامُ عَلَى مُجَمِّعِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْعَائِدِیِّ السَّلَامُ عَلَى عَمَّارِ بْنِ حَسَّانَ بْنِ شُرَیْحٍ الطَّائِیِّ السَّلَامُ عَلَى حَیَّانَ بْنِ الْحَارِثِ السَّلْمَانِیِّ الْأَزْدِیِّ السَّلَامُ عَلَى جُنْدَبِ بْنِ حُجْرٍ الْخَوْلَانِیِّ السَّلَامُ عَلَى عُمَرَ بْنِ خَالِدٍ الصَّیْدَاوِیِّ السَّلَامُ عَلَى سَعِیدٍ مَوْلَاهُ السَّلَامُ عَلَى یَزِیدَ بْنِ زِیَادِ بْنِ الْمُظَاهِرِ الْکِنْدِیِّ السَّلَامُ عَلَى زَاهِرٍ مَوْلَى عَمْرِو بْنِ الْحَمِقِ الْخُزَاعِیِّ السَّلَامُ عَلَى جَبَلَهَ بْنِ عَلِیٍّ الشَّیْبَانِیِّ السَّلَامُ عَلَى سَالِمٍ مَوْلَى بَنِی الْمَدِینَهِ الْکَلْبِیِّ السَّلَامُ عَلَى أَسْلَمَ بْنِ کَثِیرٍ الْأَزْدِیِّ السَّلَامُ عَلَى قَاسِمِ بْنِ حَبِیبٍ الْأَزْدِیِّ السَّلَامُ عَلَى عُمَرَ بْنِ الْأُحْدُوثِ الْحَضْرَمِیِّ السَّلَامُ عَلَى أَبِی ثُمَامَهَ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الصَّائِدِیِّ.
السَّلَامُ عَلَى حَنْظَلَهَ بْنِ أَسْعَدَ الشِّبَامِیِّ السَّلَامُ عَلَى عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْکَدِنِ الْأَرْحَبِیِّ السَّلَامُ عَلَى عَمَّارِ بْنِ أَبِی سَلَامَهَ الْهَمْدَانِیِّ السَّلَامُ عَلَى عَابِسِ بْنِ شَبِیبٍ الشَّاکِرِیِّ السَّلَامُ عَلَى شَوْذَبٍ مَوْلَى شاکریّ شَاکِرٍ.
السَّلَامُ عَلَى شَبِیبِ بْنِ الْحَارِثِ بْنِ سَرِیعٍ، السَّلَامُ عَلَى مَالِکِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سَرِیعٍ، السَّلَامُ عَلَى الْجَرِیحِ الْمَأْسُورِ سَوَّارِ بْنِ أَبِی حِمْیَرٍ الْفَهْمِیِّ الْهَمْدَانِیِّ، السَّلَامُ عَلَى الْمُرْتَثِّ مَعَهُ عَمْرِو بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْجُنْدُعِیِّ، السَّلَامُ عَلَیْکُمْ یَا خَیْرَ أَنْصَارٍ.
السَّلَامُ عَلَیْکُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ، بَوَّأَکُمُ اللَّهُ مُبَوَّأَ الْأَبْرَارِ، أَشْهَدُ لَقَدْ کَشَفَ اللَّهُ لَکُمُ الْغِطَاءَ وَ مَهَّدَ لَکُمُ الْوِطَاءَ وَ أَجْزَلَ لَکُمُ الْعَطَاءَ وَ کُنْتُمْ عَنِ الْحَقِّ غَیْرَ بَطَّاءٍ وَ أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ وَ نَحْنُ لَکُمْ خُلَطَاءُ فِی دَارِ الْبَقَاءِ وَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ.[۲]
[۱]– احزاب: ۲۳٫
[۲]– الاقبال: ۵۷۵، البحار ۱۰۱: ۲۷۲٫
پاسخ دهید