نکاح با زنان کافری که بدون همسرانشان اسیر می شوند و یا همسرانشان در جنگ کشته شده اند برای مسلمانان بعد از پاک شدن رحم زنان از شوهر قبلی جایز است. این پاک شدن با گذراندن یک حیض تحقق می یابد.ازدواج پیامبر گرامی اسلام با صفیه نیز بعد از تحقق چنین شرایطی بود.
پاسخ تفصیلی
مقدمه:
الف:در هر دین و آئینی، رهبران و بزرگان و آورندگان آن آئین، بیش از دیگر پیروان، خود را ملزم به انجام قوانینی می دانند که برای تحقق آن تلاش می کنند. این موضوع، یک امر کاملاً طبیعی و منطقی است. مردم تا تلاش و جدیت رهبر را نبینند، نمی توانند به راحتی جزء پیروان او باشند. همه انبیاء الاهی و حتی رهبران غیر الاهی چنین بوده اند. تمام تاریخ صدر اسلام پر است از تلاش ها و فداکاری های پیامبر اکرم(ص). در امور عبادی از همه پیروان خود کوشا تر بود. در احوالات آن رسول گرامی آمده است که آن قدر نماز می خواند وعبادت می کرد که پاهای مبارکش ورم کرده بود. وقتی اصحاب به ایشان عرض کردند: چرا خود را به زحمت زیاد می اندازید؟ خداوند که تمام زندگی شما را مورد مغفرت و رحمت خویش قرار داده است. می فرمود: آیا من بنده شکر گزاری نباشم.( ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۶، ص ۵۸)
در امور اجتماعی نیز سخت کوش ترین افراد بود، بیشترین توهین ها را برای اثبات حقانیت خود و دینی را که آورده بود، تحمل کرد. همه احکامی را که آورد از سوی خداوند بود و هرگز خلاف وحی الاهی سخن نمی گفت.( وما ینطق عن الهوی ،سوره نجم، آیه ۳٫) در راه انجام احکام الاهی بسیار ثابت قدم بود و در راه ایمان پذیری مردم بسیار کوشا تا این که خداوند به او فرمود: گویى مى‏خواهى بخاطر اعمال آنان، خود را از غم و اندوه هلاک کنى اگر به این گفتار ایمان نیاورند! (کهف، ۶)

ب: ازدواج با زنان همسر دار در شرع مقدس اسلام حرام است. از این دسته فقط زنان اسیر شده، با شرایطی مستثنا هستند.( و زنان شوهردار (بر شما حرام است) مگر آنها را که (از راه اسارت) مالک شده‏اید (زیرا اسارت آنها در حکم طلاق است) اینها احکامى است که خداوند بر شما مقرّر داشته است. نساء، ۲۴)
خداوند متعال نکاح زن اسیر شده از کفار را براى مسلمانان بعد از برائت و طاهر بودن رحمش از شوهر اولش حلال فرموده است به شرط اینکه زن و شوهر هر دو با هم اسیر نشده باشنددر غیر این صورت جز براى غیر شوهرش حلال نخواهد بود. این حکم فقط درباره زنان کفار است و در جنگ میان دو ملتی که مسلمان باشند این حکم جاری نمی شود . اگر چه یکی از آنان ظالم و متجاوز باشد.
ج: عده زنان اسیر یک بار قاعده شدن (حیض دیدن) و یا اگر باردار باشند، وضع حمل نمودن است(تفسیر نمونه، ج۳، ص ۳۳۳)

حال با این مقدمات به باز خوانی جریان ازدواج پیامبر گرامی اسلام(ص) با صفیه دختر حیی بن اخطب می پردازیم:
جنگ خیبر و دلائل اقدام پیامبر(ص) به این جنگ، همه حکایت از خیانت های فراوان یهود به تشکیلات تازه تأسیس مسلمانان دارد. (نک: واقدی، المغازی، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ص ۴۸۱ به بعد.) در این جنگ عده ای از یهودیان کشته و تعدادی اسیر شدند. بقیه ماجرا از زبان صاحب طبقات الکبری(متوفی ۲۳۰هجری) که از قدیمی ترین تاریخ های جهان اسلام است، می آوریم:
صفیه دختر حیی بن اخطب و یکى از دختر عموهاى اواز حصار قموص به اسیرى گرفته شدند. پیامبر(ص) به بلال فرمان داد آن دو را کنار بارها و جایگاه خود ببرد، براى رسول خدا از هر غنیمتى برگزیده‏یى مقرر بود و ایشان در جنگ خیبر صفیه را برگزید، پیامبر به او پیشنهاد کرد که اگر مسلمان شود و خدا و رسولش را انتخاب کند او را آزاد فرماید، صفیه گفت من مسلمان شدم و خدا و رسولش را انتخاب مى‏کنم. پیامبر او را آزاد کرد و به همسرى برگزید و آزادى او را مهریه‏اش قرار داد. پیامبر(ص) تا صفیه پاک شد همچنان در خیبر ماند و بدون این که با او زفاف کند از خیبر بیرون آمد.( طبقات الکبری،ترجمه،ج‏۸،ص ۱۲۴٫)
با کنکاش در تاریخ به مطلب جالب دیگری هم بر می خوریم که دلیل استقبال صفیه از اسلام و پیامبر اکرم را به خوبی روشن می کند: نقل است که رسول‌خدا(ص) بعد اسارت صفیه را نزد خود نگه داشت. در این هنگام، پیامبر(ص) در چهره صفیه و نزدیک چشم او نشانه کبود شده‌ای که به سبزی می‌زد دید از او پرسید: «این چیست؟» گفت: «ای رسول‌خدا(ص) در خواب چنان دیدم که ماهی از سوی آسمان یثرب آمد و در دامن من قرار گرفت این موضوع را به شوهرم کنانه گفتم. او گفت گویا دوست داری همسر این پادشاهی شوی که از مدینه می‌آید؟ پس ضربه‌ای بر من وارد کرد…( طبقات الکبری،ج۸، ص۹۶ ؛ المحبر، ص۹۰-۹۱)
از مطالب این کتاب و دیگر کتاب های تاریخی(أنساب‏الأشراف،ج‏۱،ص۴۴۳٫) و فقهی(إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد،ج‏۳،ص۱۵۴؛ التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، ج‏۳، ص: ۱۵۱( نتایج ذیل به دست می آید:

۱ – صفیه جزء زنان اسیر بوده است.

۲ – صفیه در زمان اسارت حیض بوده است و بعد از اسارت در دوران عده اش بوده است.

۳ – ازدواج پیامبر با او، بعد از اتمام حیض و دوران عده اش و با استقبال او همراه بوده است.

بنابر این با توجه به مقدمه و دیگر مطالب، عمل پیامبر کاملاً مطابق با دستورات دین مبین اسلام است.

منبع:پرسمان