در سوره واقعه، «اصحاب میمنه» با «السابقون السابقون» و نیز «اصحاب یمین» با «مقربان» چه ارتباط و نسبتی با یکدیگر دارند؟
فرق اصحاب یمین و السابقون السابقون در سوره واقعه چیست؟
پاسخ اجمالی
«اصحاب میمنه» و یا «اصحاب یمین» کسانی هستند که نامه اعمالشان به دست راستشان داده می شود.[۱]
اما «سابقون» به سبقت گیرندگان از امت های پیامبران که پیشوایان و رهبران هدایت اند گفته می شود؛ یعنی کسانى که نه تنها در ایمان پیشگام اند، بلکه در اعمال خیر و صفات و اخلاق انسانى نیز پیش قدم هستند؛ لذا در «اصحاب یمین» بودن فرقی بین این دو گروه نیست؛ چرا که در حقیقت، سابقون در ایمان و اعمال صالح نیز از اصحاب یمین خواهند بود؛ زیرا فردای قیامت، نامه اعمالشان به دست راست آنها داده خواهد شد، اما «سابقون» به دلیل ویژگی های برتری که دارند از مقام بسیار بالاتری برخوردارند. به عبارت دیگر هر کدام از «سابقون» از «اصحاب یمین» به شمار می آیند، اما این گونه نیست که هر اصحاب یمینی از سابقون باشد.
همین تناسب میان «اصحاب یمین» و «مقربان» نیز وجود دارد زیرا هر مقربی لزوماً از اصحاب یمین می باشد، اما هر اصحاب یمینی لزوما از مقربانی که در این سوره از آنان یاد شده، به شمار نمیآید.
در ارتباط با «اصحاب یمین» و «السابقون السابقون»، نظریات دیگری هم از سوی مفسران نقل شده است؛ مانند:
۱ – «قال الیمین علی أمیر المؤمنین ع و أصحابه شیعته»؛[۲] علی(ع) یمین است و «اصحاب یمین» پیروان آن حضرت می باشند.
۲ – «السابقون الذین قد سبقوا إلى الجنه بلا حساب»؛[۳] سابقون کسانی هستند که بدون حساب و کتاب به سمت بهشت پیشی گرفتند.[۴]
۳ – «وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ فإنهم أنبیاء مرسلون و غیر مرسلین»؛[۵] سبقت گرفتگان، پیامبران مرسل و غیر مرسل هستند.
۴ – «و هو أن المراد منه أن السابقین إلى الخیرات فی الدنیا هم السابقون إلى الجنه فی العقبى»؛[۶] منظور از سابقون، سبقت گیرندگان در خیرات دنیا، همان سبقت گیرندگان به سوی بهشت هستند در آخرت.
منبع:اسلام کوئست
پی نوشت:
[۱]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی، محمد جواد، ج ۹، ص ۳۲۴، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش؛ طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۹، ص ۱۲۳، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
[۲]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، ج ۲، ص ۳۴۸، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.
[۳]. همان، ص ۳۴۶٫
[۴]. ر. ک: ۳۶۳۸۸(کسانی که بدون حساب وارد بهشت می شوند).
[۵]. عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، تحقیق، رسولی محلاتی، سید هاشم، ج ۵، ص ۲۰۶، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق.
[۶]. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ۲۹، ص ۳۹۰، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
پاسخ دهید