در حقیقت معاشرت دانشجو با دیگر همکلاسان، استادان و کارمندان دانشگاه تجربه جدیدی از حضور او در اجتماع و ارتباطات با دیگر همنوعان خویش می باشد. ازاین رو بسیاری از آسیب ها نیز متوجه جنبه های اجتماعی اوست.

برخی از وظایف اخلاقی دانشجویان در محیط خوابگاه را این چنین می توان برشمرد:

۱ – خوش رفتاری در خوابگاه

با توجه به این که دانشجویان مدت زمان زیادی از طول شبانه روز را در خوابگاه می گذرانند احترام به حقوق هم اتاقی ها و دیگر دانشجویان به خصوص اتاق های نزدیک و مجاور مسئله ای مهم و قابل توجه است.

پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) وقتی کسی گلایه کرد که از دست همسایه اش در امان نیست با شنیدن این سخن به امام علی(علیه السلام) و سلمان و ابوذر دستور داد به مسجد رفته و فریاد بزنند:

«ایمان ندارد کسی که همسایه اش از شر او در امان نباشد».[۱]

یا این که فرمودند:

«هر که همسایه اش را بیازارد خداوند بوی بهشت را بر او حرام می کند و جایگاه او دوزخ است».[۲]

۲ – حفظ آبروی دیگران

به طور طبیعی در فضای زندگی دانشگاهی گاهی انسان از مسائل و مشکلات دیگران اطلاع پیدا می کند که افشای آن ها از گناهان نابخشودنی است که متأسفانه دیده شده یک بی توجهی کوچک آبرو و زندگی یک دانشجو را با مشکل جدی مواجه نموده است.

 به نظر می رسد سخن لطیف و پر معنای زیر از پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) اهمیت داستان را بر ما آشکارتر می کند. روزی ایشان رو به کعبه کردند و فرمودند:

«آفرین بر تو چقدر بزرگی، چه حرمت عظیمی بر خدا داری، ولی به خدا سوگند بی شک حرمت مؤمن از حرمت تو بیشتر است».[۳]

۳ – احسان به دیگران

یکی از راه های مهم ارتباط با دیگران محبت و احسان به آن هاست، ابتدا کردن به سلام و پیش قدم شدن در انجام امور مربوط به زندگی خوابگاهی.

امام علی(علیه السلام) در نامه تاریخی به مالک اشتر می فرماید:

«مهربانی و خوش رفتاری و نیکویی با مردم را در دل خود جای ده».[۴]

چرا که در برخی روایات اولیای دین، از انسان به عیال خدا[۵] تعبیر شده است.

۴ – توجه به مسائل معنوی

ارتباط با خدا به خصوص در دوران جوانی زمینه آرامش روحی و کسب کمالات علمی و معنوی انسان را فراهم می کند. به خصوص انجام نماز اول وقت و شرکت در نماز جماعت و حضور در محافل و مراکز دینی در حد منطقی و معتدل نمونه های آشکار و سفارش شده در این باره هستند. همان گونه که در حالات عالمان بزرگ اسلام مانند: ابن سینا و ملاصدرا، آمده است که هر زمان به مشکل علمی برمی خوردند به چنین مکان های مقدسی مشرف می شدند تا علاوه بر کسب آرامش، توفیق حل مسئله را نیز بیابند.

برخی دیگر از موارد اصول اخلاقی اجتماعی دانشجویی که رعایت آن ها در فضای دانشجویی نسبت به دیگران به خصوص در فضای کلاس و خوابگاه ضرورت دارد عبارتند از:

تواضع در مقابل دیگران، صداقت در رفتار و گفتار، اعتدال در برخورد، خوراک و پوشاک، گذشت و بخشش، و توجه به دو اصل مهم امر به معروف و نهی از منکر به عنوان نماد مسئولیت پذیری و نوع دوستی.

پی نوشت ها

[۱] – حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۸، ص۴۸۷٫

[۲] – همان، ص ۴۸۲٫

[۳] – طبرسی، مشکاه الانوار، ص۱۴۹٫

[۴] – نهج البلاغه، نامه ۵۳٫

[۵] – کلینی، اصول کافی، ج۲، ص۴۲٫