تحقیق درباره‏ى شخصیت‏هاى قرن نخستین هجرى، مخصوصاً افرادى که خود و خاندانشان در حوادث آن دوره نقش مؤثرى داشته‏اند، براى بررسى اوضاع سیاسى، اجتماعى و اقتصادى آن روزگار ضرورى است. یکى از این شخصیت‏ها عبدالرحمن بن محمد بن اشعث مى‏باشد که مهم‏ترین حادثه‏ى زندگى وى قیام او علیه حجاج بوده که این قیام یکى از حوادث مهم دوره‏ى مهم حکومت بنى‏امیه محسوب مى‏شود. در این مقاله سعى شده است علل این شورش، چگونگى گسترش آن، روند اوج‏گیرى مخالفت‏ها و قیام بر ضد بنى امیه، ماهیت و اهداف قیام کنندگان، موضع‏گیرى‏هاى ابن اشعث در سراسر آن ماجرا (که نزدیک بود خلافت اموى را سرنگون سازد)، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.