هیچیک از ائمه چهار گانه اهل سنت در زمان پیامبر اکرم (ص) وحتی نزدیک به آن نبوده اند بلکه همگی شاگرد یا شاگرد شاگرد یکی از ائمه علیهم السلام بوده اند. لذا برای روشن شدن وضعیت این افراد به ذکر مختصری از زندگانی آنها اشاره می کنیم:
نعمان‌بن ثابت (ابوحنیفه): پیشوای مذهب حنفی
نعمان‌بن ثابت، مشهور به ابوحنیفه، به سال ۸۰ق در کوفه، به دنیا آمد و به سال ۱۵۰ق در بغداد به دست منصور عباسی مسموم و کشته شد. وی ۵۲سال در عصر امویها و ۱۸سال در عصر عباسیها زیست. علاقه او به کسب علم و دانش او را واداشت تا در کنار تجارت به تحصیل و فراگیری علوم مختلف نزد استادان معروفی چون عاصم‌بن ابی‌الجنود، عطیه العرفی و حمادبن أبی‌سلیمان الاشعری بپردازد.( البجنوردی، دائره‌المعارف الاسلامیه الکبری، مرکز دائره المعارف الکبری، ط الاولی، ج۴؛ ابن‌خلکان، وفیات الاعیان، دار احیاء ‌التراث العربی، بیروت، ج۵؛ الکنی و الالقاب، ج۱، ص۵۰٫)
ابوحنیفه به گواه تاریخ خود اهل‌سنت، شاگرد با واسطه حضرت علی(ع) است(اسد حیدر، الامام الصادق والمذاهب الاربعه، ج۱، ص۳۱۶؛ محمود ابورّیه، اضواء علی السنه المحمدیه، دارالکتاب الاسلامی، ‌ص۳۷۰٫) که در ادامه تحصیلاتش از محضر مبارک امام محمد باقر(ع) و امام صادق(ع) نیز کسب فیض نموده است، به گونه‌ای که خود به کرات اعتراف می‌کند: «لولا السنتان لهلک النعمان؛( همان، ج۴، ص۱۴۴٫) یعنی اگر آن دو سال شاگردی حضرت امام صادق(ع) نبود، نعمان هلاک می‌شد.»

مالک‌بن انس: پیشوای مذهب مالکی

ابوعبدالله مالک‌بن انس‌بن مالک به سال ۹۳ق در مدینه به دنیا آمد و به سال ۱۷۹ق وفات یافت. وی چهل سال با امویها و چهل و شش سال با عباسیها زندگی گذراند.( زرکلی، الاعلام، دارالعلم الملایین، بیروت، المراجعه، ج۵، ص۲۵۷؛ تاریخ دمشق، ج۵۱، ص۲۶۷؛ وفیات الاعیان، ج۴، ص۱۳۷٫)
وی نیز از شاگردان امام صادق علیه السلام بوده است و هر چند بر خلاف استادش عمل کرده است اما بارها به عظمت و بزرگی استادش اعتراف کرده است به طور مثال از وی نقل شده که می گوید:
ندید چشمی، نشنید گوشی و نرسید بر عقل کسی که بشری از جعفربن محمد صادق(ع) عالم‌تر، عابدتر و پرهیزکارتر باشد.( التوسل والوسیله، ابن‌تیمیه، ص۵۲٫)
همواره جعفربن محمد(ع) را می‌دیدم که بسیار شوخ طبع، خوشرو و متبسم بودند. اگر نام مبارک حضرت پیامبر(ص) در محضرشان ذکر می‌شد رنگ از رخسارشان می‌پرید و هرگز ندیدم که نام پیامبر اکرم(ص)را بر زبان جاری سازند مگر اینکه بر وضو باشند. همواره او را در سه حال می‌دیدم: برپادارنده نماز، روزه‌دار و قاری قرآن. درباره آنچه به او مربوط نمی‌شد سخنی نمی‌فرمود و از عالمان و عابدانی بود که در برابر پروردگار خاشع و خاضع می‌باشند.( مناقب الزواوی، ص۳۳و۳۴٫)

محمدبن ادریس:‌ پیشوای مذهب شافعی

یکی دیگر از امامان و پیشوایان اهل‌تسنن محمدبن ادریس است. ولادت او به سال ۱۵۰ق در شهر غزه و وفات او به سال ۱۹۸ق در مصر بود. (تاریخ بغداد، ج۲، ص۵۸ و۶۰٫)
وی یکی از شاگردان مالک نیز بوده و مدتی را نزد وی تلمذ کرده است.( امام الصادق(ع) والمذاهب الأربعه، ج۴، ص۳۹۸ ـ ۳۹۹٫)

احمدبن محمد: پیشوای مذهب حنبلی
احمدبن محمد‌بن حنبل، امام مذهب حنبلی، یکی از ائمه چهار مذهب است. اصل او از مرو است و به سال ۱۶۴ق در بغداد چشم به جهان گشود و به سال ۲۴۱ق چشم از جهان فرو بست. وی از همان کودکی به علم و یادگیری دانش علاقه وافری داشت و مسافرتهای زیادی نیز به جهات مختلف برای اندوختن و آموزش علم نمود. کتابهایی چون التاریخ، الناسخ و المنسوخ و فضائل الصحابه از تألیفات اوست.( زرکلی، الاعلام، ج۱، ص۲۰۳؛ البدایه والنهایه، ج۱۲، ص۳؛ المسند، احمدبن حنبل، ج۱، ص۵٫)

منبع:پرسمان