اشاعره معتقداند که خطاى پیامبران از روى سهو و نسیان اشکالى ندارد و پیش از نبوت ارتکاب گناه کبیره نیز از آنان جایز است. ابوعذبه ـ از نویسندگان عقاید ـ پس از بیان مطلب فوق چنین مى گوید: «حق آن است که پیامبران از گناه صغیره از روى سهو نیز معصوم مى باشند».( الروضه البهیه فیما بین الاشاعره و الماتریدیه، ابوعذبه، ص ۵۸٫)
صاحب حصون الحمیدیه مى نویسد: «و اما التبلیغ فیجوز نسیان ما ذکر من جانب الله تعالى لحکمه یعلمها و اما النسیان من جانب الشیطان فمستحیل علیه»;( حصون الحمدیه، ص ۳۹٫) فراموشى در تبلیغ و رساندن آن به مردم به خاطر حکمتى از جانب خداوند جایز است امّا فراموشى براى پیامبر(صلى الله علیه وآله) از جانب شیطان محال است.
در شرح عقاید نسفى آمده که پیامبران از دروغ بویژه در تبلیغ احکام معصوم مى باشند اما در مورد سایر گناهان تفصیل داده شده است که: «و هو انهم معصومون عن الکفر قبل الوحى و بعده بالاجماع و کذا عن تعمد الکبائر عندالجمهور خلافاً للحشویه وانما الخلاف فى امتناعه بدلیل السمع والعقل و اما سهواً فجوزه الاکثرون و اما الصغائر فتجوز عمداً عند الجمهور …. هذا بعد الوحى اما قبل الوحى فلادلیل على امتناع صدور الکبیره.»( شرح عقاید نسفى، ص ۲۲۱٫)
به اجماع، پیامبران پیش از وحى و پس از آن از کفر معصوم اند و همچنین نزد جمهور علما از گناهان کبیره عمدى معصوم مى باشند، بر خلاف اعتقاد گروه حشویه. امّا انجام گناه به صورت سهوى و ناخودآگاه را اکثر علما جایز دانسته اند همچنین انجام عمدى گناهان صغیره نیز جایز است اما پیش از وحى دلیلى بر امتناع گناهان کبیره وجود ندارد.
از دیدگاه معتزله، ارتکاب گناه کبیره براى پیامبران حتى پیش از بعثت جایز نیست زیرا موجب نفرت مردم مى گردد.
بنابراین، دیدگاه علماى اهل سنت درباره عصمت یکسان نیست زیرا بیشتر آنان گناه را به طور سهو و انجام گناهان صغیره را جایز مى دانند و برخى با جواز انجام صغیره مخالف اند. عده اى از محققان عقاید نیز بر این عقیده اند که انجام آنچه باعث نفرت مردم از پیامبران شود، خواه گناه صغیره باشد، یا چیز دیگر جایز نیست و بدین جهت آیات و روایاتى را که حکایت از ارتکاب گناه توسط انبیا دارد توجیه و تأویل مى کنند و مى گویند مقصود از این گونه ظواهر، ترک اولى است نه اینکه پیامبران دروغ گفته و یا مرتکب معصیت شده باشند.( شرح عقاید نسفى ص ۲۲۱ و شرح مقاصد، ج ۵، ص ۵۰٫)

 

 

منبع:پرسمان