حکم خرید و فروش آنتن ماهواره چیست؟
آیتالله وحید: اگر منافع حرام و نامشروع آن بیش از منافع حلال آن باشد – به گونهاى که منافع حلال بسیار نادر گردد – خرید و فروش آن جایز نیست و اگر قانونى در این زمینه وجود دارد باید مراعات گردد.[۱]
آیتالله بهجت: با توجه به اینکه استفاده از منافع حرام و نامشروع آن، بیش از منافع حلال است – به گونهاى که استفاده منافع مشروع آن بسیار نادر است – خرید و فروش آن جایز نیست.[۲]
آیات عظام تبریزى و فاضل: خرید وفروش آن درصورتىکه به منظور استفاده حرام نباشد، اشکال ندارد. [و اگر قانونى در این زمینه وجود دارد] باید بر طبق آن عمل شود.[۳]
آیات عظام خامنهاى و مکارم: دستگاه مذکور، هر چند از آلات مشترک است که قابلیت استفاده حلال را دارد؛ ولى چون غالباً از آن بهرهبردارى حرام مىشود و افزون بر این بهرهگیرى از آن در خانه، مفاسد دیگرى را هم در بر دارد، بنابراین خرید و استفاده از آن در خانه جایز نیست، مگر براى کسى که اطمینان دارد از آن استفاده حرام نمىکند و نصب آن در خانه نیز مفسده دیگرى در بر ندارد و اگر قانونى در این زمینه وجود دارد، باید رعایت شود.[۴]
آیتالله سیستانى: خرید و فروش آن جایز نیست؛ مگر در صورتى که اطمینان پیدا کند که خود و یا دیگران از آن استفاده حرام نمىکنند.[۵]
آیتالله صافى: خرید و فروش و استفاده مشروع از آن، در صورتى که مجتهد جامع شرایط به ملاحظه مصالح مهمهاى آن را ممنوع نکرده باشد، اشکال ندارد.[۶]
تبصره ۱ – مراجع تقلید در اصل جواز خرید و فروش آلات مشترکى که داراى منافع حلال و حرام بوده و نیز در حرمت آلاتى که منافع مقصود و غالبى آن نامشروع بوده و یا استفاده از منافع حلال و مشروع آن در بین مردم بسیار نادر بوده، اختلاف نظر ندارند؛ بلکه اختلاف نظر تنها در مورد و مصداق آن است؛ یعنى، آیا استفاده از برنامههاى علمى و قرآنى دستگاه ماهواره، در بین مردم در حد وفور است یا اینکه این دستگاه منافع حرام و نامشروعش بسیار بوده و به گونهاى است که زمینه دریافت برنامههاى فاسد و مخرب را کاملاً فراهم مىسازد؟ هر یک از مراجع تقلید در این زمینه (مصداق) برداشت و نظرى داشته و در قالب فتوا ارائه دادهاند و عدهاى از آنان به فتواى کلى اکتفا نموده و تشخیص آن را به عرف واگذار کردهاند.
تبصره ۲ – با توجه به اینکه مسئله ترویج دستگاه ماهواره در کشور ایران بعد از رحلت امام خمینى مطرح گردید؛ ازاین رو نظر ایشان در خصوص ماهوار در دست نیست؛ ولى با توجه به مسائل مستحدثه کتاب تحریرالوسیله نظر ایشان این گونه است؛ در صورتی که قانونی در کشور مبنی بر منع آن باشد باید رعایت شود و طبق قانون کشور، داشتن ماهواره جایز نیست.
منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف: سید مجنبی حسینی/پرسش وپاسخ دانشجویی
[۱] – دفتر.
[۲] – دفتر.
[۳] – تبریزى، توضیحالمسائل، م ۲۰۷۶ و استفتائات، س ۱۶۰۵ و ۱۱۹۸؛ دفتر: فاضل.
[۴] – خامنهاى، اجوبهالاستفتائات، س ۱۲۱۳؛ دفتر: مکارم.
[۵] – سیستانى، سایت ماهواره، س ۳٫
[۶] – صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۹۶۷٫
پاسخ دهید