درباره مسئله نمایه های جهان باید گفت، یکی از روش های غربی ها برای این که تولید علم در انحصار آن ها باقی بماند راه اندازی نمایه های علمی مانند ISI است، با این نگاه که تنها منبع رسمی تولید علم آن ها هستند به گونه ای که مقالات و یافته های علمی دیگر جوامع در صورتی قابلیت ورود به جرگه یافته های جدید علمی را دارند، که در نشریات علمی آن ها مورد تأیید قرار گیرند.

به بیان رهبر انقلاب:

«امروز غربی ها یک منطقه ممنوعه ای در زمینه علوم انسانی به وجود آورده اند؛ در همه بخش های مختلف؛ از اقتصاد و سیاست و جامعه شناسی و روانشناسی بگیرید تا تاریخ و ادبیات و هنر و حتی فلسفه و حتی فلسفه دین»[۱]

به گونه ای که به قول ایشان در نمایه های غربی، گاهی مقالات ایرانی که غیرمنطبق با معیار های آن هاست حتی اجازه چاپ در برخی نشریات آن ها را پیدا نمی کند.

«من اطلاع دارم- به خصوص در زمینه علوم انسانی- که بعضی از مجلات ISI اصلاً مقاله چاپ نمی کنند؛ چرا؟ به خاطر این که با مبانی آن ها سازگار نیست. بله، ممکن است ما درباره فلسفه، روان شناسی، تربیت و دیگر مباحث حرف هایی داشته باشیم؛ پژوهشگر ما تحقیق کرده و به نقطه ای رسیده- همان چیزی که ما می خواهیم- و مرزی را باز کرده که با خاستگاه این دانش- که غرب است و با ارزش های آن هماهنگ است- سازگار نیست؛ لذا مقاله را چاپ نمی کنند! این هم پاسخ ساده لوحی بعضی ها که خیال می کنند دنیای لیبرال- دموکراسی به معنای واقعی کلمه باز است و هرکس هرچه می خواهد، می تواند بگوید؛ نه، آن ها حتی پژوهش علمی را هم با میزان کار می کنند! این، از جمله چیز های هشدار دهنده و عبرت انگیز است».[۲]

در جایی دیگری با توجه به ناهمخوانی مقالات چاپ شده در مجلات خارجی با نیازهای داخلی نیز در این باره فرمودند:

«ما ملاک پیشرفت علمی مان را درج مقالات در مجلات ISI نباید قرار بدهیم. ما نمی دانیم آن چه که پیشنهاد می شود، تشویق می شود، برایش، آن مقاله نویس احترام می شود، دقیقاً همان چیزی باشد که کشور ما به آن احتیاج دارد».[۳]

«البته این را هم باید به عنوان یک انتقاد به مجموعه های علمی داخلی اضافه کرد که متأسفانه امروزه در زمینه ارتقای علمی اساتید در دانشگاه های کشور یکی از ملاک های اصلی (که اصطلاحاً گاهی حق وتو دارد)، چاپ مقاله در مجلات خارجی و بین المللی است که آسیب های خاص خود را در پی دارد از جمله باعث خروج آخرین یافته های علمی از کشور است و هم نوع انفعال و وادادگی را در پی دارد.

این ها از جمله ادله مهمی بودند که رهبر انقلاب در سال ۱۳۸۳ در جلسه ای با حضور وزیر علوم و روسای دانشگاه های کشور با گلایه از وضعیت چاپ مقالات دانشمندان ایرانی در مجلات خارجی، پیشنهاد راه اندازی یک نمایه معتبر در ایران را دادند:

«ما در زمینه کارهای تحقیقاتی و درج مقالات علمی خود در مجلات ISI گاهی دچار مشکلاتی می شویم. البته همان طور که ذکر کردند، حجم مقالاتی که چاپ شده، خوب است؛… تحقیق علمی پژوهشگر مسلمانی که در فلان موضوع برخلاف چارچوب های داوران ISI حرفی زده، قابل درج در آن مجله نیست! بیایید روی ایجاد یک مرکز ISI اسلامی فکر کنید و در این خصوص با کشور اسلامی وارد مذاکره شوید. ما خوشبختانه در بین کشور های اسلامی، پیشرفته هستیم. البته ایجاد این مرکز اسلامی معنایش این نیست که رابطه خود را با مجلات ISI در دنیا قطع کنیم؛ نه، این مرکز را هم به وجود بیاوریم تا متعلق به خودمان باشد؛ این هم بشود یک مرجع معتبر. از این کار ها هر چه بیشتر بکنید، ان شاءالله به پیشرفت کشور بیشتر کمک خواهید کرد».[۴]

پس از این بود که در همان سال ۱۳۸۳ اتفاق شیرین و ارزشمندی رخ دادد این که ISC به عنوان مرکز نمایه آثار دانشمندان و کشورهای اسلامی برای اولین در ایران و در شهر شیراز راه اندازی شد.

نکته جالب توجه این که مرکز استنادی ISC شیراز اولین نمایه با این گستره در جهان اسلام و سومین نمایه معتبر پذیرفته شده بین المللی در سطح جهان پس از ISI در آمریکا و scopos در کشور هلند است.

این قدم هم تا حد زیادی جلوگیری از هدر رفتن دستاوردهای نه تنها دانشمندان ایرانی بلکه محققان کشورهای اسلامی خواهد نمود و هم می توان در آینده شاهد اتحادیه علمی نویسندگان و پژوهشگران اسلامی با محوریت این مرکز باشیم. همان گونه که تاکنون آثار مثبت متعددی داشته است.

در پایان تأکید می شود راه کمال فردی و اجتماعی امروز ما خودشناسی و خودباوری به داشته های علمی و دینی خویش است که می تواند بازکننده هر قفل ناگشودنی باشد؛ چنان که امام رضا(علیه السلام) فرموده اند:

«بالاترین درجه عقل خودشناسی (و خود باوری) است»[۵]

پی نوشت ها

[۱] – ۲۹/۱۰/۱۳۸۴‍.

[۲] – ۱۷/۱۰/۱۳۸۳٫

[۳] – ۸/۶/۱۳۸۸٫

[۴] – ۱۷/۱۰/۱۳۸۳٫

[۵] – بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۳۵۲٫

کتابنامه

قرآن کریم.

ابن ابی الحدید، عزالدین ابوحامد؛ شرح نهج‌البلاغه، مصحح: محمد ابوالفضل  ابراهیم، کتابخانه  عمومی  آیهالله  مرعشی  نجفی، قم، ۱۳۳۷٫

ابن مسکویه، تهذیب الاخلاق، ترجمه و توضیح علی اصغر حلبی، تهران، اساطیر، ۱۳۸۱٫

ابن منظور، لسان العرب، تصحیح امین محمد عبدالوهاب و محمدالصادق العبیدی، بیروت، داراحیاء التراث العربی و موسّسه التاریخ العربی، ۱۴۱۶ق.

احمد پور، مهدی و دیگران، کتاب شناخت خلاق اسلامی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۶٫

اسفندیاری محمد، اخلاق نگارش، قم، نور مطاف، ۱۳۹۰٫

اسلامی، سید حسن، نوشتن در جزایر پراکنده، قم، نور مطاف، ۱۳۹۱٫

اسلامی، محمدتقی، ۱۳۹۰، اخلاق اسلامی و کاربست قاعده تسامح در ادله سنن، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

و همکاران، کتاب اخلاق کاربردی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۶٫

خمینی، سید روح الله، چهل حدیث، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ۱۳۸۰٫

صحیفه نور، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۰٫

امام صادق(علیه السلام)، توحید مفضل (شگفتی های آفرینش)، ترجمه نجفعلی میرزایی، قم، هجرت، چ دهم، ۱۳۸۱٫

امید، مسعود، ۱۳۸۱، درآمدی بر فلسفه اخلاق ازدیدگاه متفکران مسلمان معاصر ایران، تبریز، موسسه تحقیقاتی علوم اسلامی- انسانی دانشگاه تبریز.

انصاف پور، غلامرضا، کامل فرهنگ فارسی، تهران، زوار، ۱۳۷۴٫

آمدی تمیمی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، تهران، دارالکتاب الاسلامی، ۱۴۲۶٫

باستانی پاریزی، محمد ابراهیم، هزارستان، تهران، به نگار، ۱۳۷۰٫

بروجردی، ناصر، مطالبات مقام معظم رهبری در موضوع علوم انسانی، قم، موسسه فرهنگی فجر انقلاب اسلامی، ۱۳۸۹٫

بی ریا، ناصر و دیگران، روان شناسی رشد ۲ بانگرش به منابع اسلامی، تهران، سمت، ۱۳۷۵٫

جعفری، محمدتقی، بررسی و نقد افکار راسل، تهران، امیر، کبیر۱۳۶۴٫

 شرح و ترجمه نهج‌البلاغه، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ دوم، تهران، ۱۳۷۶٫

جوادی آملی، عبدالله، ادب قضا در اسلام، قم، اسرا، ۱۳۹۱٫

مفاتیح الحیات، قم، اسرا، ۱۳۹۱٫

مبادی اخلاق در قرآن، قم، اسرا، چ۴، ۱۳۸۴٫

الحر العاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، ۱۳۷۴٫

حرانی، حسن بن علی بن شعبه، تحف العقول، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۴٫

حسابی ایرج، استاد عشق، قم، معارف، چ سی و هشتم، ۱۳۸۸٫

حسینی تهرانی، سید محمد حسین، مهر تابان، تهران، باقرالعلوم، ۱۳۶۰٫

حسینی قلعه بهمن، اکبر و دیگران، فلسفه اخلاق، قم، معارف، ۱۳۸۵٫

حسینی میلانی، سید علی، آداب مناظره وگفت وگو در اصول دین، قم، مرکز حقایق اسلامی، ۱۳۸۹٫

حکیمی، محمد رضا و همکاران، الحیاه، تهران، دفتر نشرفرهنگ اسلامی، ۱۴۰۹ق.

حلبی، علی اصغر، ترجمه و توضیح تهذیب الاخلاق ابن مسکویه، تهران، اساطیر، ۱۳۸۱٫

خالقی، اخلاق پژوهش در حوزه علوم اجتماعی، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال سوم ش ۱و ۲، ۱۳۸۷٫

خندان، علی اصغر، مغالطات، قم، بوستان کتب، ۱۳۸۰٫

خنیفر و همکاران، تبیین مولفه های اخلاقی و فرهنگی در پژوهش، معرفت اخلاقی، ش ۶، ۱۳۹۰٫

داوری اردکانی، رضا، فرهنگ خرد و آزادی، تهران، ساقی، ۱۳۷۸٫

دیبایی، امیر، چکیده اخلاق و قوانین پزشکی، قم، معارف، ۱۳۸۱٫

راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه و تحقیق سیدغلامرضا خسروی، تهران مرتضوی، ۱۳۶۱٫

زارعی متین حسن و حق گویان، زلفی، شادی و نشاط در محیط کار و زندگی، قم، ۱۳۹۰٫

زرین کوب، عبدالحسین، یادداشت ها واندیشه ها، تهران، اساطیر، ۱۳۷۱٫

سید قریشی، ماریه، ۱۳۸۱، دین و اخلاق، قم، انحمن معارف اسلامی ایران.

سیوطی، تاریخ الخلفاء، مصر، دارالفجر للتراث، ۱۴۲۰ ق.

شریعتی سبزواری، محمد باقر، مناظره و تبلیغ، قم، بنیاد فرهنگی مهدی موعود عج، ۱۳۸۹٫

شریفی، احمدحسین، چیستی اخلاق کاربردی، معرفت اخلاقی، ش۳، تابستان ۱۳۹۰٫

شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، منیه المرید، تصحیح رضا مختاری، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۹٫

شیخ صدوق، معانی الاخبار، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۵٫

صدرالمتالهین شیرازی، محمد، تفسیر القرآن الکریم، تحقیق و مقدمه بیدارفر، تصحیح محمد خواجوی، قم، بیدار، ۱۴۰۳ ق.

صفائی حائری، علی، نظام اخلاقی اسلام، قم، لیله القدر، چ دوم، ۱۳۸۶٫

طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القران، قم، اسماعلیان، پنجم، ۱۳۷۱٫

طبرسی، منصور احمدبن علی، احتجاج، تهران، دارالاسوه، ۱۴۱۳ق.

طبرسی، ابوالفضل علی بن حسن، مشکاه الأنوار، نجف اشرف، کتابخانه حیدریه، ۱۳۸۵ق.

طبرسی، حسن بن فضل، قم، مکارم الاخلاق، الشریف الرضی، ۱۴۱۲٫

طریحی، فریدالدین، مجمع البحرین، تحقیق سیداحمدحسینی، تنظیم محمود عادل، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ سوّم ۱۳۷۸٫

علیزاده، مهدی و دیگران، اخلاق اسلامی؛ مبانی و مفاهیم، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۸۹٫

فتال نیشابوری، محمدبن حسن، روضه الواعظین، قم، رضی، بی‌تا.

فرامرز قراملکی، احد، اصول و فنون پژوهش، قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، چدوم، ۱۳۸۵٫

روش شناسی مطالعات دینی، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ۱۳۸۰

اخلاق کاربردی در ایران و اسلام، به اهتمام تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ۱۳۸۹٫

فیض کاشانی، محسن، المحجه البیضا، تهران، حسنین، ۱۳۸۴٫

قزوینی، ملامحمد حسن، کشف الغطا عن وجوه مراسم الاهتدا، قم، کنگره فاضلین نراقی، بی تا.

قمی، شیخ عباس، سفینه البحار، تهران، اسوه، ۱۴۲۲ق.

کاشفی، محمدرضا، پرسش ها و پاسخ ها، دفتر یازدهم، عرفان و عشق، قم، معارف.

کلینی، محمد بن یعقوب؛ ترجمه اصول کافی، ترجمه سیدجواد مصطفوی، کتابفروشی علمیه اسلامیه، چاپ اول، تهران، بی‌تا.

کی‌یرکگارد؛ سورن، ۱۳۷۴، ترس و لرز، ترجمه سید محسن فاطمی، چ دوم، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، تهران.

مارکزیک، جو فری، و همکاران، اصول طرح تحقیق و روش‌‌شناسی، ترجمه مریم خسروی، تهران، پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران.

ماهاتیر محمد، اسلام، دانش و مسائل بین المللی، تهران، رسا، ۱۳۸۷٫

مبرد، ابوالعباس محمد بن یزید، الکامل، تعلیقه محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، دارالفکر العربی، بی تا.

مجتبوی، جلال الدین، تهران، نهضت زنان مسلمان، اخلاق در فرهنگ اسلامی، بی تا.

مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، موسسه الوفا، ۱۴۰۴ق.

محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم، مکتبه الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۳ق

محمدی، مسلم، ابعاد هویت یابی نظام اخلاقی دین با تکیه بر جنبه های کارکردگرایی، مجله اندیشه نوین دینی، زمستان۱۳۹۰٫

محمدی‌ری‌شهری، محمد، علم و حکمت در قرآن و حدیث، ترجمه عبدالهادی مسعودی، قم، دار الحدیث، ۱۳۷۹٫

مطهری، مرتضی، گفتار های معنوی، تهران، صدرا، ۱۳۷۳٫

تعلیم و تربیت در اسلام، تهران، صدرا، ۱۳۷۷٫

حکمت ها و اندرزها، تهران، صدرا، ۱۳۷۷٫

عدل الهی، تهران، صدرا، چ۷، ۱۳۷۲٫

مکارم شیرازی و همکاران پیام قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۷٫

نراقی، ملامهدی، جامع السعادات، تعلیقه سیدمحمدکلانتر، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۲۲٫

نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، قم، آل البیت، ۱۳۲۹٫

وال، ژان، ورونو، رژه، نگاهی به پدیدارشناسی و فلسفه های هست بودن، ترجمه یحیی مهدوی، تهران، خوارزمی، ۱۳۷۲٫

ورام، ابن ابی فراس، مجموعه ورام، قم، مکتبه الفقیه، بی‌تا.

– پایگاه بیانیه های منشورهای اخلاقی

Universal declaration on bioethics and human right. October 2005

– پایگاه خبری، تحلیلی الف   WWW.Alef.ir

– پایگاه رسمی پلیس فتا (پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعاتی ناجا) WWW.Cyberpolice.ir

– پایگاه اطلاع رسانی حوزه   WWW.Hawzah.net