آخرت، بهشت و دوزخ بعد از حیات مادی این دنیا و بعد از آنکه آسمانها و زمین نابود شدند رخ خواهد داد. پس چرا در قرآن میخوانیم که بهشتیان و دوزخیان تا هنگامی که آسمانها و زمین برپا است در بهشت و جهنم باقی خواهند ماند؟ آیا مراد، آسمان و زمین غیر مادی است؟!
تناقض «مادامت السموات و الارض» در آیه ۱۰۸ سوره هود چیست؟ مگر بعد از حیات مادی بهشت نیست؟
پاسخ اجمالی
در آیه ۱۰۷ و ۱۰۸ سوره مبارکه هود درباره جهنمیان همچنین کسانی که سعادتمند و خوشبخت شده اند، می خوانیم: «خالِدینَ فیها ما دامَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ…»؛ یعنی هر دو گروه در جهنم و بهشت می مانند تا وقتی که آسمان و زمین پا برجاست!
حال سؤال این است که آیا چنین نیست که با برپایی قیامت، آسمان و زمین از بین رفته و آسمان دنیا نابود می شود؟ چرا که خداوند در آیات دیگر فرموده است: «در آن روز خورشید بی فروغ گشته و کوه ها به راه می افتند و از جا کنده می شوند».[۱] حال با این توصیفات که نشان دهنده آن است که زمین، آسمان و هر آنچه در آنها وجود دارد در آستانه قیامت از بین خواهند رفت، چرا پروردگار در سوره هود می فرماید: بهشتیان در بهشت و جهنمیان در جهنم اند تا آسمان و زمین پابرجا است؟!
برای این سؤال چند پاسخ ارائه شده است که به دو پاسخ اشاره می کنیم:
۱٫ تعبیر(مادام السموات و الارض) تعبیری کنایی ازخلود و ابدیت است. در کلام عرب و در دیگر زبان ها این گونه کنایات فراوان به کار برده می شود.[۲]
۲٫ در پاسخ دومی که به این سؤال داده شده است به این آیه از قرآن کریم اشاره شده است که: «در آن روز که این زمین به زمین دیگر، و آسمان ها [به آسمان هاى دیگرى] مبدل می شود، و آنان در پیشگاه خداوند واحد قهار ظاهر می گردند».[۳]
با استناد به محتوای این آیه می توان گفت؛ با آن که آسمان و زمین با ساختاری که امروز مشاهده اش می کنیم، قبل از قیامت نابود خواهد شد، ولی آسمان و زمین جدیدی خلق خواهد شد؛ لذا این عبارت معنا خواهد یافت که گفته شود بهشتیان در بهشت و دوزخیان در جهنم جاویدند تا هنگامی است که آسمان ها و زمین پابرجا است.
پس مراد از آسمان ها و زمین در این دو آیه از سوره هود، آسمان ها و زمینی غیر از ساختاری است که امروز مشاهده می کنیم و بر اساس آیات قرآن، نابود خواهد شد.
بنابراین، آیاتی که سخن از برچیده شدن آسمان و زمین می کنند؛ منظور آسمان و زمین دنیا است و آیاتی که حکایت از وجود آسمان و زمین در آخرت دارد، آسمان و زمینی است که متناسب و هم سنخ با نشئه آخرت است.[۴]
سمانآآااا
در روایتی نیز در تفسیر آیه «یَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ»[۵] آمده است: «یعنى این زمین تبدیل می شود به زمینى که در روى آن آشکارا گناه نشده است و کوه و گیاهى ندارند بمانند همان روزى که آن را اولین بار خلق کرد».[۶]
منبع:اسلام کوئست
پی نوشت:
[۱]. تکویر، ۱ – ۳٫
[۲]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۹، ص ۲۴۵ و ۲۴۶، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ ش.
[۳]. ابراهیم، ۴۸٫
[۴]. طباطبائی، محمد حسین، المیزان، ج ۱۱، ص ۲۳، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷ق.
[۵]. ابراهیم، ۴۸٫
[۶]. عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، ج ۲، ص ۲۳۶ – ۲۳۷، تهران، المطبعه العلمیه، چاپ اول، ۱۳۸۰ق.
پاسخ دهید