برچسب: سیره

نمونه ای از برخورد پیامبر با بردگان

اسلام در محيطى ظهور يافت كه در آن برده دارى با سابقه اى طولانى رايج بود. بردگان پست ترين و پايين ترين طبقه اجتماعى عرب را تشكيل مى دادند. آن ها در رديف حيوانات به شمار مى رفتند و از همه حقوق انسانى و مزاياى اجتماعى محروم بودند. با توجه به برخی موانع، اسلام برنامه تدريجى براى مبارزه و حذف برده دارى را در نظر گرفت. ابتدا به زمينه سازى فكرى فرهنگى براى مبارزه با برده دارى پرداخت، سپس اسباب و عوامل بردگى را بسيار محدود كرد و آن گاه درهاى آزادى را به روى بردگان گشود و راه كارهاى فراوانى را براى آزادى بردگان فراهم آورد و با ارائه الگوى صحيح رفتار با بردگان و توصيه هاى فراوان اخلاقى و تنظيم قوانين و مقررات مربوط به بردگان، به بهبود وضعيت بردگان و جايگاه انسانى و اجتماعى آن ها كمك كرد.

در این نوشتار به نمونه ای از برخورد پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله با بردگان طائف اشاره می کنیم.

ماجرای نماز ابوبکر بجای پیامبر 3

در کتب اهل سنّت روایاتی را ذکر کرده اند که در روز بیماری حضرت رسول، پیامبر صلّی الله علیه و آله به ابوبکر دستور داد به مسجد رفته و بجای من نماز بخوان و چون رسول خدا صلّی الله علیه و آله درگذشت، چنان دیدند که رسول خدا صلّی الله علیه و آله کار دینشان را به او واگذار کرده است. از این‌رو کار دنیای خود را نیز به او سپردند.

در دو نوشتار قبلی و این نوشتار به نقل و نقد این روایات و تحلیل این ماجرا می پردازیم.

ماجرای نماز ابوبکر بجای پیامبر 2

در کتب اهل سنّت روایاتی را ذکر کرده اند که در روز بیماری حضرت رسول، پیامبر صلّی الله علیه و آله به ابوبکر دستور داد به مسجد رفته و بجای من نماز بخوان و چون رسول خدا صلّی الله علیه و آله درگذشت، چنان دیدند که رسول خدا صلّی الله علیه و آله کار دینشان را به او واگذار کرده است. از این‌رو کار دنیای خود را نیز به او سپردند.

در نوشتار قبلی و این نوشتار به نقل و نقد این روایات و تحلیل این ماجرا می پردازیم.

ماجرای نماز ابوبکر بجای پیامبر 1

در کتب اهل سنّت روایاتی را ذکر کرده اند که در روز بیماری حضرت رسول، پیامبر صلّی الله علیه و آله به ابوبکر دستور داد به مسجد رفته و بجای من نماز بخوان و چون رسول خدا صلّی الله علیه و آله درگذشت، چنان دیدند که رسول خدا صلّی الله علیه و آله کار دینشان را به او واگذار کرده است. از این‌رو کار دنیای خود را نیز به او سپردند.

در این نوشتار و نوشتار بعدی به نقل و نقد این روایات و تحلیل این ماجرا می پردازیم.

ماجرای جنگ حنین و ثابت قدمان آن 2

مسلمانان در اغلب موارد در جنگ‌های مختلف خود با دشمنان در شمار افراد از نیروهای مقابل کمتر و از نظر ساز و برگ نظامی و امکانات جنگی ضعیف‌تر بودند لیکن خداوند متعال پیروزی، مجد و افتخار دائمی را نصیب مسلمانان می کرد؛ در عین حال، کار حنین بر خلاف انتظار پیش رفت. در این نبرد، شمار مسلمانان چند برابر آنان در نبردهای گذشته بود. سپس همین سپاه بزرگ که به امکانات جدیدی هم مجهز شده بود از مقابل نیروهای شرک گریخت و جنگ به مبارزه میان سپاهی چندین هزار نفری و یک نفر بدل شد که آن یکنفر توانست شکست بزرگ یارانش را به پیروزی حمایت شده بر سپاهی جرار بدل کند. آن فرد کسی نبود جز امیرالمومنین علی علیه السلام.

ماجرای جنگ حنین و ثابت قدمان آن 1

مسلمانان در اغلب موارد در جنگ‌های مختلف خود با دشمنان در شمار افراد از نیروهای مقابل کمتر و از نظر ساز و برگ نظامی و امکانات جنگی ضعیف‌تر بودند لیکن خداوند متعال پیروزی، مجد و افتخار دائمی را نصیب مسلمانان می کرد؛ در عین حال، کار حنین بر خلاف انتظار پیش رفت. در این نبرد، شمار مسلمانان چند برابر آنان در نبردهای گذشته بود. سپس همین سپاه بزرگ که به امکانات جدیدی هم مجهز شده بود از مقابل نیروهای شرک گریخت و جنگ به مبارزه میان سپاهی چندین هزار نفری و یک نفر بدل شد که آن یکنفر توانست شکست بزرگ یارانش را به پیروزی حمایت شده بر سپاهی جرار بدل کند. آن فرد کسی نبود جز امیرالمومنین علی علیه السلام.

گریه پیامبر بر فرزند خود و تحلیلی در این مورد

در بررسى هاى تاریخى زندگانی پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و صحابه ایشان، شاهد آنیم كه آنان، در برگزاری سوگواری ها و عزاداری ها بر اساس اقتضاى فطرى خویش رفتار كرده و در رثای برخی از در گذشتگان خویش به گریه و نوحه گری می پرداختند و این مساله موید دیگری است که می توان در مقابل استدلالات بی بنیان وهابیت اقامه داشت و پوچی ادعاهای آنان را به اثبات رسانید. در این نوشتار به عنوان نمونه به گریه پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله در رحلت فرزندش ابراهیم می پردازیم و به گریه نکوهیده از منظر پیامبر صلّی الله علیه و آله اشاره ای می کنیم.

رازگویی و نجوای خدا با علی علیه السلام

یكی از افتخارات امام علی علیه السلام این است كه آن حضرت، هم نشین و هم صحبتِ تنهایی ها و خلوت های رسول اكرم صلی الله علیه وآله بود، و به طور خصوصی با پیامبرصلی الله علیه وآله، گفت وگو و نجوا می كرد؛ بی گمان، در چنین خلوت هایی، علی علیه السلام به سطح والایی از حقایق و معارف –  به تعبیری، اسرار و علوم ماورایی – آگاهی می یافت. البته در این میان کسانی که به دنبال نزدیک شدن به پیامبر و کسب موقعیت بودند، از خلوتِ پیامبرصلی الله علیه وآله با علی علیه السلام آزرده خاطر و ناراحت می شدند و بر رشك خود نسبت به علی علیه السلام می افزودند. چنین رشكی، در بیان اعتراض یا سخنان طعن آلود به پیامبرصلی الله علیه وآله نمایان شده است که به نمونه ای از این نجواها اشاره می کنیم.

تحلیلی بر اقدامات نظامی پیامبر در طایف

قبیله ثقیف که از قبایل نیرومند و پرجمعیت عرب بود در شهر طائف زندگی می‌کرد، پس از جنگ حنین و شکست کفار، برخی از اعراب ثقیف که در جنگ حنین حضور داشتند، به طائف برگشتند و در قلعه محکم و مرتفع شهر خود پناهنده شدند تا در فرصتی دیگر علیه مسلمانان به توطئه و جنگ برخیزند. مسلمانان به دستور پیامبر به سوی طائف حرکت کردند و قلعه شهر را محاصره کردند. در جریان این محاصره مسلمانان از تدابیر نظامی متعددی استفاده نمودند که در این نوشتار به چند نمونه آن که در کتب اهل سنّت آمده است همراه با توضیحاتی درباره آن ها اشاره می کنیم.

پذیرش دعوت علی علیه السّلام، ردّ دعوت خالد

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله خالد بن ولید را با لشگریانی به یمن نزد قبیله همدان فرستاد تا مردم را به اسلام دعوت کند. شش ماه در آن سرزمین ماندند و آنان را به اسلام دعوت کردند، ولی آنان نپذیرفتند. سپس پیامبر صلّی الله علیه و آله علی علیه السّلام را فرستاد و دستور داد که خالد برگردد و یارانش در ماندن و آمدن مختارند. پس از دعوت علی علیه السّلام همه ی همدانیان به یک باره مسلمان شدند. که دقت در علت آن، در نوع خود جالب و برای سیاستمداران دیندار آموزنده است. در این نوشتار به نقل این ماجرا و به بیان نکاتی پیرامون آن می پردازیم.

بررسی سه اقدام فرهنگی پیامبر در راه طائف

 رسول خدا صلّی الله علیه و آله به هنگام عبور از مسیری که به سمت طائف می رفت اقدام به ساخت یک مسجد کرد که ساختن این مسجد خود فلسفه ای دارد، نام یک راه را از «ضیقه» (تنگ راه) به «یسری»: (سهولت و آسانی) تغییر داد و کاخ مالک بن عوف را آتش زد.  

در این نوشتار به بررسی و فلسفه این اقدامات پیامبراکرم صلّی الله علیه و آله می پردازیم.

سیره، سخن و اندیشه

قالَ الامامُ الْعَسْكَري(عليه السلام):1-پرهيز از جدال و شوخي «لا تُمارِ فَيَذْهَبَ بَهاؤُكَ وَ لا تُمازِحْ فَيُجْتَرَأَ عَلَيْكَ» جدال مكن كه ارزشت ميرود و شوخي مكن كه بر تو دلير شوند. 2-تواضع در نشستن «مَنْ رَضِي بِدُونِ الشَّرَفِ مِنَ الْمجْلِسِ لَمْ يَزَلِ اللّهُ وَ مَلائِكَتُهُ يُصَلُّونَ عَلَيْهِ حَتّي يَقُومَ» هر كه به پايين نشستن در مجلس […]

منبع شناسي امام جواد عليه السلام 

در یک نگاه کلی باید گفت که كتاب هاي سيره نگاري متقدم كمتر به طور مستقل در مورد هر امام به نگارش در مي آمدند. امام جواد (ع) نيز از اين امر مستثنا نبود. نوشتار پيش رو به بيان بخشي از منابع عمدتا غير مستقل مربوط به سيره امام جواد (ع) و هم چنين تعدادي از آثار اختصاصي معاصر مي پردازد.

شرایط کلی فرهنگی سیاسی اجتماعی دوران امام جواد علیه السلام

دوران حیات امام جوادعلیه‌السلام یکی از حساس‌ترین دوره‌های تاریخ اسلام محسوب می‌شود. این دوره با خلافت سه تن از خلفای جنجالی دوران اول عباسی یعنی امین(193-198هـ)[1] و برادرش مأمون (198-218هـ) و معتصم(218-227هـ) معاصر است (اخبار الدوله العباسیه/412). دوران حکومت 524 ساله عباسیان به لحاظ نیروی خلافت یک‌دست نبوده است. به همین جهت مورخان خلافت عباسی را بر اساس نیروهای خلافت و تحول اوضاع سیاسی و شکوفایی زندگی فرهنگی و فکری به دو دوره طلایی و انحطاط (جرجی زیدان/ 239) و یا در تقسیمی دیگر به  چهار عصر(طقوش/39) تقسیم کرده اند.