شیوه‌های مبارزه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم با فرهنگ زن‌ستیزی عصر جاهلی از دیدگاه قرآن کریم
یکی از مهم‌ترین مفاسد اجتماعی دوران بعثت، نگاه جامعه به زن و رفتار با او بوده است. این تحقیق با عنوان شیوه‌های مبارزه پیامبر (ص) بافرهنگ زن‌ستیزی عصر جاهلی درصدد است تا با جستجو در قرآن کریم و بررسی تفاسیر و کتب تاریخی، مهم‌ترین شیوه‌های مبارزه پیامبر (ص) بافرهنگ جاهلی را نشان دهد. در مقاله حاضر، ابتدا واژه جاهلیت و فرهنگ ازنظر لغوی و اصطلاحی و معانی آن در قرآن و نهج‌البلاغه بررسی شد و بعد از دسته‌بندی این آیات و تفاسیر مربوط به آن‌ها با کمک کتاب‌های تاریخی شیوه‌های مبارزه پیامبر (ص) با این فرهنگ بیان شد؛ و در پایان نتیجه گرفته شد که عزت و احترامی که زنان بعد از اسلام پیدا کردند، مرهون تلاش‌ها و زحمات رسول اکرم (ص) بوده است.
توسل در سیره پیامبر اکرم صلی الله علی و آله و سلم
توسل یکی از موضوعات مهم اعتقادی است که همواره مورد اختلاف اندیشمندان فِرق اسلامی بوده است. این نوشتار به روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی توسل در سیره حضرت رسول گرامی اسلام (ص) می پردازد و بر آن است که با تکیه بر منابع اهل سنّت این موضوع را در زندگی آن حضرت مورد کاوش قرآنی، روایی و تاریخی قرار دهد.
سیره اقتصادی و معیشتی پیامبر اعظم (ص)
نیاز انسان‌ها به مواهب طبیعی، اقتصاد و معیشت در زندگی مادی، امری ضروری است و در این اصل کلی تفاوتی میان انسان‌ها نیست. آنچه منشأ تفاوت در اخلاق اقتصادی انسان‌هاست نوع رفتار آنان در کسب روزی و معیشت و درآمد، و نیز چگونگی بهره‌گیری و مصرف است. پیامبر اعظم (ص) در این دو عرصه (درآمد و مصرف) ویژگی‌های درس‌آموزی دارد. ایشان در عرصه درآمد، همچون دیگران به فعالیت‌هایی مانند چوپانی، تجارت و زراعت اشتغال داشت، و ضمن این‌که از جلب روزی از راه‌های معنوی نیز غافل نبود، به‌وقت ضرورت، قرض هم می‌کرد. اهتمام آن جناب بر حلال بودن درآمد قابل‌توجه است. در عرصه مصرف نیز قناعت و ساده زیستی، عدالت و احتیاط در مصرف بیت‌المال، پرهیز از اسراف و تبذیر، و بالأخره انفاق درراه خدا از اصول قابل‌توجه در سیره اقتصادی پیامبر اعظم (ص) است.
سیری در صحیفه سجادیه 44
حضرت استاد فاطمی نیا روز سه شنبه قبل از نماز جماعت مغرب و عشاء در مسجد جامع ازگل، به ادامه بحث شیرین سیری در صحیفه سجادیه پرداختند که مشروح آن در ذیل آمده است.
چگونگی برخورد پیامبر (ص) با آثار تاریخی در شبه جزیره عربستان
آثار تاريخی فراوانی در شبه‌جزیره عربستان پیش از اسلام وجود داشت. برخی از اين آثار به اعتقادات اعراب مربوط می‌شد و بناها و نمادهايی مانند معابد، سمبل‌های مقدس، اصنام و آثار بت‌پرستی، کنیسه‌ها و ديرهای اديان ابراهیمی را دربر می‌گرفت و برخی ديگر به مظاهر تمدنی موجود در شبه‌جزیره مانند قصرها، قلعه‌ها و حصارها پیوند می‌خورد. اين مقاله پس از بررسی کوتاه اوضاع جغرافیایی، دينی و فرهنگی عربستان پیش از طلوع اسلام، آثار تاريخی اين سرزمین را به دودسته آثار دينی و غیردینی تقسیم می‌کند و بر اساس آن، نوع برخورد پیامبر (ص) را با هريك از اين آثار بررسی می‌نماید.
تشویق پیامبر به زیارت شهدا
در كتب شيعي روايات زيادي درباره تشويق به زيارت رفتن قبور وجود دارد. از اين روايات، استحباب زيارت قبور، برداشت مي‌شود. البته در کتب اهل سنّت هم روایاتی آمده است که در آن روایات، خود پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و صحابه ایشان به زیارت اهل قبور می رفتند و پیامبراکرم صلّی الله علیه و آله نیز به این امر تشویق می فرمودند که به نمونه هایی از این موارد اشاراتی می شود.
راهبرد پیامبر اکرم صل الله علیه و آله در برابر فتنه‌های یهودیان مدینه
یهودیان از گروه‌هایی بودند که پس از هجرت پیامبر (ص) به مدینه، به‌عنوان دشمنی جدی در برابر پیامبر (ص) و مسلمانان قد برافراشتند. خطر یهودیان تهدیدی بزرگ برای دین نوپای اسلام بود که پیامبر عظیم الشان اسلام با تبیین گفتمان اسلامی، در پیش گرفتن راهبردی هدفمند، اعمال سیاست‌های سنجیده و رهبری خردمندانه توانست آن را خنثی کند و دین اسلام و کیان دولت اسلامی را از شر فتنه‌های این قوم مصون دارد.
راهبردهای پیامبر اکرم (ص) در برخورد با یهودیان موضوع بسیار مهمی است که این مقاله با روش تحلیل تاریخی و با استفاده از قرآن به‌عنوان منبع اصلی و همچنین مآخذ دست‌اول و برخی تحقیقات و مطالعات جدید در پی تحلیل و کاوش آن می‌باشد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و اله با درایت و خردورزی توانست ضمن خنثی نمودن نیرنگ‌های یهودیان، توطئه‌های آنان را سرکوب کرده و اسلام و مسلمانان را از فتنه‌های آنان در امان دارد. ایشان در این راه به انواع روش‌ها مانند انعقاد پیمان‌نامه، دعوت و هدایت آنان، صبر و شکیبایی و درنهایت، برخوردهای قهرآمیز علیه آنان متوسل شدند. بررسی تعامل پیامبر اکرم (ص) با یهودیان و درک اصول، چارچوب‌ها و منطق این تعامل، به مسلمانان امروز کمک می‌کند تا اصول و چارچوب‌های رفتار خود را با غیرمسلمانان پی ریزی کنند و عملکرد خود را با اعتقادات خود هماهنگ سازند و در این مسیر از سیره رسول خدا (ص) که اسوه حسنه است، بهره گیرند.
دیپلماسی صلح‌آمیز پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم
پیامبر گرامی اسلام (ص) به‌عنوان رئیس حکومت و همچنین نمایندگان و سفرای ایشان به‌عنوان کارگزاران حکومت درراه نیل به مقاصد و ادای وظایف سیاسی دولت اسلامی و تحقق بخشیدن به خط مشی‌های کلی اسلام درزمینهٔ سیاست خارجی با اتخاذ راهبرد «دعوت و صلح»، ثابت نمودند که اسلام، دین عقل و منطق بوده و «جهاد» درراه خدا، تنها در به بن‌بست رسیدن راه‌حل‌های دیپلماتیک، کاربرد داشته و اصالت در دیپلماسی اسلام با صلح و دعوت می‌باشد. در پژوهش حاضر که در آن تلاش شده تا اهمیت و جایگاه بالای دیپلماسی در دوران حکومت پیامبر اسلام (ص) و آثار صلح‌آمیز آن در پیشبرد مبانی قرآن کریم از منظری نوین، مورد ارزیابی قرار گیرد این نتیجه حاصل‌شده که در حکومت حضرت رسول (ص)، دیپلماسی مبتنی بر صلح در تسهیل توسعه دین مبین اسلام، مؤثر بوده است. این نوشتار، نخست بابیان مفهوم دیپلماسی و صلح، به اصول دیپلماسی پیامبر اکرم می‌پردازد، سپس بابیان اهداف و اهمیت مناسبات و مؤلفه‌های آن، دیپلماسی صلح‌آمیز پیامبر اسلام را مورد تحلیل و تبیین قرار می‌دهد.
ابعاد و ضوابط دعوت به قرآن در سیره امام رضا علیه السلام
قرآن و اهل بیت علیهم السلام هرگز از یکدیگر جدا نمی شوند و همواره مردم را به یکدیگر دعوت می نمایند. دعوت و فراخوانی به سوی قرآن در سیره امام رضا علیه السلام دارای ابعاد و مراتب گوناگونی است: دعوت زبانی و توصیفی (شامل: بیان فضایل قرآن، بیان ثمرات و فوائد انس با قرآن و توجه دادن به ابعاد مختلف کتاب خدا)، دعوت عملی (شامل: قرائت قرآن، تفکر و تدبر در آن، تعامل مجیبانه با قرآن و حضور حقیقی در محضر آن، استناد فراوان به قرآن در بیانات و مناظرات، معیار قرار دادن قرآن در همه امور) و دعوت ذاتی و وجودی. دعوت و هدایت مردم به سوی قرآن در سخنان و سیره امام هشتم علیه السلام، دارای خصوصیات و ضوابطی نیز هست که عبارتند از: دعوت مردم به قرآن توام با دعوت به اهل بیت، دعوت به قرآن همراه با دعوت به رعایت و به کاربستن اصول فهم و تفسیر قرآن (شامل: پرهیز از تفسیر به رای، ارجاع محکمات به متشابهات، لزوم استفاده از عقل، لزوم به کارگیری رعایت روایات صحیح، لزوم استفاده از دیگر آیات، توجه به شان نزول و اسباب نزول و…)
حکومت و رهبری پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در قرآن کریم
اسلام برای تربیت و تکامل انسان، نظام‌های متعدد از قبیل نظام حقوقی و قضایی، نظام تربیتی، نظام اقتصادی و نظام سیاسی و… پیش‌بینی کرده است. در این میان، نظام سیاسی جایگاه ویژه‌ای دارد. نظام سیاسی اسلام بر مفهوم عمیق و دقیق ولایت مبتنی است. در عصر حاضر، عده‌ای تحت تأثیر اندیشه‌های سکولاریستی غربی به‌طورکلی منکر نظام ولایی گردیده و حتی ولایت و حکومت پیامبر (ص) را بشری و غیر مرتبط با رسالت الهی و دینی آن بزرگوار دانسته‌اند. با توجه به اهمیت بحث ولایت و حکومت در اسلام، این مقاله به بررسی و نقد این اندیشه پرداخته است و با استناد به آیات قرآن کریم، اثبات می‌کند که حکومت و رهبری اجتماعی از لوازم قطعی و جدایی‌ناپذیر ادیان آسمانی به‌ویژه دین اسلام است.
بررسی جایگاه عدالت اجتماعی در سیره پیامبر اعظم (ص)
عدالت اجتماعی از بزرگ‌ترین آرمان‌های بشر بوده و در جوامع مختلف، اعتبار و ارزش بالایی دارد. اسلام نیز به‌عنوان کامل‌ترین دین، خود را مدافع عدالت معرفی نموده است، به‌گونه‌ای که این موضوع، در سیره رهبران این دین، برجستگی و موقعیت کم‌نظیری دارد. ازآنجاکه پیامبر اعظم (ص) پس از هجرت، فرصت رهبری اجرایی جامعه را نیز پیدا کرد، مقوله عدالت اجتماعی در سیره ایشان، سخت موردتوجه بود. در این نوشتار، جایگاه عدالت اجتماعی را در سیره پیامبر اکرم (ص) بررسی می‌نماییم.
امام جواد علیه السلام پاسدار حریم وحی
در این مقاله نگارنده بر آن است که پاسداری و حراست حریم وحی و نبوت را توسط امام جواد علیه السلام مورد
بررسی و واکاوی قرار دهد
