شیعه و تحریف‌ناپذیری قرآن
قرآن کريم منحصر به‌فرد‌ترين کتاب آسماني است که خداوند وعده¬ قطعي برحفظ آن داده است و همچنان در ميان کتاب¬های آسمانی مي‌درخشد و شايسته بود همه¬ قلم‌ها به جاي شبهه افکني، تبيين پيام‌هاي جاوداني اين کتاب را همّت خويش قرار می‌دادند، ولي گروهي از نويسندگان وهابي در شرايط فعلي فرصت را برکاستن عظمت اين کتاب الهي به‌کار گرفته و اين اتهام را به پيروان مکتب اهل بيت: مي بندند که: «شيعه اماميّه اعتقاد به تحريف قرآن دارد». در مقاله پيش رو، با بهره گيري از آرا و ديدگاه هاي بزرگان شيعه به اين اتهام پاسخ داده شده است.
علی علیه السلام و چالش‌های عصر خلافت
پس از رحلت پیامبر (ص) نظام سیاسی تاره تأسیس اسلام با چالش اندشه‌ای-سیاسی مواجه شد و مبانی نظری سیره نبوی در تبیین حکومت اسلامی را به مسیری دیگر کشاند و سرآغاز تحول فکری جدیدی در مفهوم اسلامی گردید. سرانجام این چالش‌ها، شرایط و اوضاع جوامع اسلامی را به‌گونه‌ای ترسیم کرد که جهان اسلام با دو شکل از حکومت، یکی بر پایه سیره نبوی و ادله قرآنی و دیگری باملاحظه عرف و مقتضیات زمانه، به دو نظریه امامت و خلافت انجامید؛ به‌گونه‌ای که می‌توان دوران خلافت را اساسی‌ترین چالش نظریه‌سازی در جهان اسلام نامیده که به ارائه دو دیدگاه اهل سنت و تشیع انجامید. هر دو دیدگاه معتقد بودند رهبری پس از پیامبر از آن‌کسی است که زمام امور را به دست گیرد و به تنظیم امور بپردازد. بااین‌حال، در مورد حیطه صلاحیت و قلمرو اختیارات وی کاملاً دو نظر مختلف مطرح گشت. همین امر سبب شد ماهیت خلافت و شرایط امام به دو گونه جلوه کند و چالش نظری امامت را شدت بخشد. این مقاله در پی تبیین چالش‌های فکری-سیاسی عصر امام علی (ع) و بازتاب سیاسی-اجتماعی این چالش‌ها در بروز تحولات سیاسی-پیشین است، ضرورت تبیین استراتژی فراگیر جهت پویایی وحدت اسلامی را فراهم می‌سازد. در این راستا، رفتار فکری-سیاسی امام علی (ع) در جایگاه الگویی برای وحدت امت اسلامی، می‌تواند به پویایی استراتژی وحدت در جهان اسلام کمک کند.
مصحف امام امیرالمؤمنین علی (ع) ؛ حقیقت یا توهّم؟
نوشتار پیش رو پاسخی است به یکی از شبهات ناصر القفاری که در کتاب اصول مذهب الشیعة بدان اشاره کرده است. این نوشتار با توجه به منابع فریقین درصدد اثبات حقیقت مصحف امام امیرالمؤمنین علی (ع) می باشد. از این رو، نخست دلایل و مستندات قفاری با استفاده از منابع اهل سنّت و شیعه مورد نقد و بررسی قرار گرفته و با بیان دلایل فراوان، وجود مصحف مبارک امام امیرالمؤمنین علی(ع) به اثبات رسیده است.
عدالت علوی در گردآوری و هزینه سازی بیت‌المال
این مقاله به تبیین سیاست‌های کلی حکومت علی علیه‌السلام درزمینهٔ منابع تأمین و نیز نحوه صرف بیت المال می‌پردازد، دراین‌بین آنچه در جمع‌آوری اموال عمومی مورد تأکید هست اثبات ممنوعیت اعطای معافیت مالیاتی به اشخاص (حقیقی یا حقوقی) است و این هدف با بررسی مورد به مورد مالیات‌های شرعی و اثبات عدم مالکیت دولت بر این اموال (که مجاز نبودن این نهاد به اعطای بخشودگی از پرداخت مالیات را نتیجه می‌دهد) تعقیب شده است، در بخش دوم نیز خطوط اصلی موردتوجه حضرت علی (ع) در نحوه صرف و هزینه سازی بیت‌المال موردتوجه قرار می‌گیرد؛ و در خاتمه نیز مسئله ممنوعیت تحمیل هزینه‌های شخصی حاکم بر بیت‌المال از نگاه امیرالمؤمنین (ع) مورداشاره قرارگرفته است.
عدالت اجتماعی در فرهنگ علوی
ز ميان همه خصوصيات و فضايل اعلاي امير المومنين علي (ع)، شايد اعجاب‌آورترین آن‌ها، عدالت ايشان را می‌توان بيان كرد كه آن حضرت نه‌تنها در بيان و در بعد فردي، بلكه در عمل فردي و در جامعه و مسنـــد حكومتي و مديريتي نيز در هيــچ شرايط و موقعيتي، از اعمال آن فرو نگذارده است. به اين سبب، كنكاش در زواياي بيان نظري و سیره عملي آن بزرگوار در مسئله عدالت براي جامعه‌ای كه می‌خواهد پایه‌های حكومتي و مناسبات اجتماعي خود را بر مبناي ديني و دستورات الهي پایه‌گذاری كند، بسيار ضروري می‌نماید؛ چراکه آموزه‌های حكيمانه آن حضرت در اين زمينه به همراه سيره عملي ايشان می‌تواند براي چنين جامعه‌ای الگوي عملي بسيار شایسته‌ای قرار گيرد. لذا در اين مقاله تلاش شده است كه به روش توصيفي – تحليلي و تحليل محتوا به اين مسئله پرداخته شود كه براي اين منظور بعد از بيان نظري اين مسئله در قران كريم و در ديدگاه پيامبر بزرگوار اسلام (ص)، ابعاد مختلف عدالت از منظر امير المومنين علي (ع) و در سيره آن حضرت موردبحث و بررسي قرارگرفته و تلاش شده است كه حتی‌المقدور براي عملي شدن آن پيشنهادهايي ارائه شود.برای مشاهده متن کامل مقاله اینجا را کلیک کنید
بررسی انتقادهای ابن تیمیه بر آیه ولایت
مدرسه پربار و یقین آور ائمة اطهار (ع) همواره سیراب کنندة تشنگان معرفت بوده تا با حضور نزد این میراث گران بها، که در حقیقت میراث پیامبر خاتم (ص) است، برای مشکلات فکری خویش چاره ای جویند و به حقیقت ناب دست یابند. تبیین این مدرسه و تلاش برای شناساندنِ درست آن نیز وظیفة تمام کسانی است که بر درستی این راه و حقانیت این بزرگان آگاه اند. البته در این میان، برخی با وجود آفتاب، بیراهه پیموده اند و به جای آب، در پیِ سراب دویده اند و در انتها، هم چنان سرگردان اند. در این میان، ابن تیمیه، رهبر یک جریان فکری که ریشه های آن را می توان در میان برخی از گذشتگان نیز دید، به اظهار عقاید خاصی پرداخته که حجم فراوانی از آن مربوط به مبارزه با اندیشة شیعه است؛ به گونه ایی که برخی از علاقه مندانِ وی از صرف عمر ایشان در راه مبارزه با شیعه اظهار تأسف کرده¬اند. به نظر می رسد، ابن تیمیه به نحوی به مبارزه با مدرسة اهل بیت (ع) می پردازد و تمام توان خویش را در کم رنگ کردنِ این اندیشة ناب به کار می گیرد و چنان در این زمینه تندروی می کند که مدافعان امروزین او نیز در اثبات نداشتنِ عداوت و دشمنیِ ابن تیمیه با اهل بیت (ع) به نگاشتنِ کتاب می پردازند.[1] این نگاشته کلام ابن تیمیه را در مقابل آرایِ مرحوم علامه حلّی درباره آیة ولایت بررسی می کند و در پایان، اثبات خواهد کرد که انتقادهایِ ابن تیمیه بر کلام علامه حلی پذیرفته نیست.
بازتاب قرآن در سیره مدیریتی امام علی (ع) در عرصه‌ی اجتماعی
اصول مدیریت اجتماعی مستخرج از آیات قرآن و بازتاب آن در سیره مدیریتی امام علی علیه‌السلام منتج به ایجاد قواعدی می‌شود که می‌تواند راهنمای مدیران در عرصه مدیریت اجتماعی باشد. این بررسی نشان می‌دهد که امیر مؤمنان در مدیریت جامعه پایبند به اصولی چون تکریم، رفق و مدارا، عدالت‌ورزی و عدالت‌خواهی، حق‌مداری، آزادی، مردم‌داری، اهتمام به مستضعفان، عدم انظلام، تربیت و اصل تعاون بودند. تأکید امام بر اصول برگرفته از قرآن کریم جامعه را به سمت و سوی ایجاد عدالت اجتماعی، آزادی حقیقی و امنیت سوق می‌دهد.
اوضاع حکومت امام علی (ع) (امام علی (ع) در پیشبرد اهداف حکومتی خود با چه مشکلاتی مواجه بود؟)
این مقاله به بررسی اوضاع و شرایط حکومت امام علی (ع) و تأثیر آن بر اجرای برنامه‌های آن حضرت می‌پردازد. دگرگونی‌های پیش‌آمده در بینش و روش مسلمین، اوضاع آشفته اجتماعی ناشی از شورش عمومی علیه خلیفه سوم و قتل او، تضعیف نهاد خلاف به دنبال دو خلیفه کشی متوالی، اختلافات ناشی از خونخواهی عثمان، وجود دشمنی‌های ریشه‌دار میان قبایل قریش، اطاعت نکردن شهرها و مناطق مهم دنیای اسلام از حکومت امام و کافی نبودن یاران و کارگزاران همراه، از مهم‌ترین عواملی است که اوضاع را برای حکومت امام و پیشبرد برنامه‌های ایشان دشوار و آن را با ناکامی قرین کرد.
عدم تحمل فضائل علی علیه السلام
یکـی از نکـات تأسـف برانگیـز در نوشتـه‌هـای وهابیـت، عدم تحمل فضائـل امیرالمؤمنیـن علیه السلام است، به گونـه ای که به صورت شگفت آوری از پذیرش فضائـل اختصاصی حضرت امتناع می ورزند. وقتی از مفتی اعظم عربستان «شیخ بن باز» می‌پرسند آیا درباره علی می‌توان از دعای «علیه السلام» یا امثال آن استفاده کرد، بلافاصله […]
تسلیت فاطمه و علی در احتضار رسول خدا سلام الله علیهم
صاحب تفسیر فرات کوفی به سند خود از جابربن عبدالله انصاری نقل کرده که گفت: رسول خدا (ص) در آن بیماری که از دنیا رفت، به فاطمه (ع) فرمود: پدر و مادرم فدای تو باد! دنبال شوهرت بفرست و او را نزد من بخوان. فاطمه (ع) به حسن (ع) فرمود: به سوی پدرت برو و […]
نظام قبیله ای و خاستگاه خوارج نخستین
مقاله ی حاضر در مقام آن است که از تحلیل نظام قبیله ای به منزله ی ابزاری برای توجیه وقایع رخ داده پس از جنگ صفّین در راستای پایگیری خوارج نخستین استفاده کند .در این مقاله نشان داده شده است که رقابت های موجود میان قبایل عربی ساکن درعراق، نقشی تعیین کننده در بروز خارجی گری داشته است. با تحلیل وضعیت یکا یک قبایل و نحوه ی مشارکت آ نها در جریان صفین و حکمیت، معلوم شده است که دو نوع چالش سیاسی، تأثیر مستقیم بر برآمدن خوارج از یک قبیله داشته است: در بعد روابط بین قبیله ای، در چارچوب ارتباط قبایل حاشیه ای متحد ) قبایل اقماري( با قبایل محور، چالش سیاسی حاشیه با محور، زمینه ی بروز گرایش خارجی میان قبایل حاشیه ای را پدید آورده است .در بعد روابط درون قبیله ای، گسل سیاسی در مرکز قبیله نیز منجر به بروز خارج یگري در شعبه های مرکزی قبیله ای شده است. باید توجه داشت گونه ی اول از تنیدگی منجر به خارجیگری ناپایدار و گونه دوم خارجیگری پایدار شده است.
عرضه شدن قرآن دو مرتبه در یک سال بر پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله 1
ابن شهر آشوب در مناقب، آورده است: هنگامی که پیامبر اکرم (ص) بیمار گردید ـ به آن بیماری که در آن از دنیا رفت و آن، روز شنبه یا یکشنبه از ماه صفر بود ـ دست علی (ع) را گرفت و در حالی که عدّه‌ای از اصحاب نیز همراه حضرت بودند، به سوی بقیع رفت. […]
