عوامل گسترش اسلام و مذهب اهل بیت علیهم السلام در شبه قاره

ظهور اسلام در سال 615 میلادی در جزیرةالعرب و گسترش سریع آن در آسیا، به آفریقا و اروپا، نقشة جهان را تغییر داد. نویسنده در این مقاله سعی کرده است عوامل گسترش اسلام و مذهب اهل بیت علیهم السلام در شبه قاره را به اختصار واکاوی نماید. شرایط نامناسب سیاسی، مذهبی، فرهنگی و اجتماعی و به ویژه نظام کاستی و طبقاتی ظالمانه و غیر انسانی هندوئیسم، نقشی قوی در فراهم کردن زمینة پذیرش اسلام و مذهب اهل بیت علیهم السلام در هند داشته است. محتوای غنی و رهایی بخش اسلام و شخصیت پیام  آورش، ارزش نهادن به انسان و اعطای جایگاه خلیفةاللهی به او، مهاجرت مسلمانان و شیعیان از ماوراءالنهر، ایران و دیگر بلاد اسلامی به هندوستان، حمایت دولت های اسلامی عرب و ایرانی از ترویج و توسعه اسلام، علما و مبلغین، تجار و بازرگانان و … از جمله مهم ترین عوامل گسترش اسلام و مذهب اهل بیت علیهم السلام در شبه قاره محسوب می  شوند که در این مقاله به اختصار مورد بررسی قرار گرفته  اند.

اهل بیت و مقابله با جبرگرایی

“نفی جبر” روی دیگر “اصل اعتقادی عدل” است؛ بدین ترتیب برگزیده شدن “عدل الهی” به عنوان یکی از اصول اعتقادی شیعه، نشان دهنده تأکید ویژه امامان شیعه بر نفی جبرگرایی است.

در جامعه اسلامی، بسترهای متعددی برای رواج جبرگرایی وجود داشته است. توجیه مظالم طبقه حاکمه در نسبت دادن آنها به خدای تعالی، ظاهری‌گری و استناد به آیات قضا و قدر و مشیت، ثنوی‌گریزی و شوق افراطی به توحید افعالی، خودپیرایی و توجیه رفتارهای شخصی از این شمارند.

در برابر جریان جبرگرایی، امامان شیعه دو راهبرد تربیتی و علمی‌ را پیش گرفته بودند. راهبرد نخست، تربیت و تشویق شیعیان و دیگر آحاد جامعه بر مسؤولیت‌پذیری دربارۀ اعمال خود بود که از طریق تذکار مردم به قدرت و حریّت تملیک شده به آنها، ترغیب مردم به توبه، نهی از ستم به مردم و انتقاد از حاکمان ستمگر تعقیب می‌شد. راهبرد دوم، بیان تناقض عقیده به جبر با دیگر ارکان اعتقاد دینی بود. اهل بیت، این تناقضات را در سه شکل تناقض عقیده به جبر با آیات قرآن، تناقض عقیده به جبر با اساس تشریع و ارسال رسل و تناقض عقیده به جبر با علوّ خداوند از ارتکاب قبائح و ظلم به بندگان تبیین فرموده‌اند.

تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه ششم

شب پانزدهم ماه مبارک رمضان مصادف با 19 خرداد 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به ادامه سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ سیره ی امیرالمؤمنین علیه السلام چه می گوید؟» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.

تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه پنجم

شب چهاردهم ماه مبارک رمضان مصادف با 18 خرداد 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به ادامه سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ سیره ی امیرالمؤمنین علیه السلام چه می گوید؟» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.

تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه چهارم

شب سیزدهم ماه مبارک رمضان مصادف با 17 خرداد 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به ادامه سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ سیره ی امیرالمؤمنین علیه السلام چه می گوید؟» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.

تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه سوم

شب دوازدهم ماه مبارک رمضان مصادف با 16 خرداد 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به ادامه سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ سیره ی امیرالمؤمنین علیه السلام چه می گوید؟» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.

تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه دوم

شب یازدهم ماه مبارک رمضان مصادف با 15 خرداد 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به ادامه سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ سیره ی امیرالمؤمنین علیه السلام چه می گوید؟» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.

تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه اول

شب دهم ماه مبارک رمضان مصادف با 14 خرداد 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ سیره ی امیرالمؤمنین علیه السلام چه می گوید؟» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.