تاریخ شهادت امام حسن و امام کاظم علیهما السلام

شهادت امام حسن مجتبی(ع) 7 صفر است یا 28 صفر؟ در مورد این‌که یکی از پادشاهان صفوی، روز شهادت امام حسن(ع) و تولد امام کاظم(ع) را جا به جا کرده، توضیح دهید و این‌که، کدام پادشاه بوده، در چه زمانی و چرا این کار را کرده است؟ تاریخ حقیقی میلاد امام کاظم(ع) چه روزی است؟

سیره پویا؛ چالش‌های فراروی عمل به سیره و راه برون‌رفت از آن

تحقق سبک زندگی اسلامی در گرو عمل به سیرة معصومان: است. عمل به سیره در عصر حاضر با چالش‌ها و تنگناهایی روبه‌رو است که باید آنها را شناخت و راه برون‌رفت از آن را جست‌وجو کرد تا توصیه به بهره‌مندی از سیرة معصومان: برای تحقق سبک زندگی اسلامی، خالی از کاستی‌های روش­شناختی باشد. مطالعات تاریخی و دینی نشان می‌دهد، مهم‌ترین تنگناها و چالش‌هایی که عمل به سیره در حال حاضر با آن روبه‌رو است، عبارت هستند از: تنگناهای فقهی، خاموشی رفتار و امکان برداشت‌های چندگانه از آن، شرایط زمان و تغییر موضوع، شرایط فرهنگی سرزمین‌های مختلف، از دست رفتن توانایی اجرا در دنیای جدید، یکسان نبودن توانایی‌های انسان‌های عادی با معصومان:، اختلاف جایگاه انسان‌های عادی با معصومان:، ناهمسانی ظرفیت و توان‌مندی مکلفان، سلیقه‌ای بودن برخی مسائل و محدود بودن دلالت بخشی از سیره بر مباح بودن یک رفتار.
مقاله حاضر پس از برشمردن چالش‌های ده گانه، راه برون رفت از آنها را، پویایی سیره معرفی می‌کند. پویایی سیره به معنای توجه به چالش‌ها و پیروی از اصول ارزشی ثابت و تطبیق و اجرای آن متناسب با شرایط و نیازمندی‌های هر عصر است. به دست آوردن معیاری برای تحقق سبک زندگی اسلامی بر اساس سیرة معصومان: در گرو چنین نگاهی به سیره است.

زمینه ها و عوامل فراز و فرود گرایش مردم مدینه به اهل بیت: در دوره امویان

اهل‌بیت: حدود دو قرن و نیم در مدینه حضور داشتند. این زمان را می‌توان به چهار دوره نبوی، چهار خلیفة نخست، امویان و عصر اول عباسی تقسیم کرد. مدینه وطن ائمه اهل‌بیت: بود و مردمانش شاهد فضل و کمال ایشان بودند و سفارش‌های پیامبر6 درباره ایشان را به یاد داشتند. از این­رو انتظار می­رود گرایش مردم مدینه به اهل بیت: در مقایسه با دیگر شهرها بیشتر باشد. اما این گرایش یکنواخت نیست و در دوران مختلف، فراز و فرود دارد. این مقاله بر آن است که با استفاده از گزارش‌های تاریخی به بررسی گرایش مدنیان به اهل بیت: در دوره اموی بپردازد و نشان دهد در دوران اموی به دلایل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این گرایش رو به افول بوده است.

فلسفه تاریخ در نهج البلاغه‏

دیدگاه‏هاى امام على ‏علیه السلام در باب فلسفه تاریخ، تفسیر روشنى از مفاهیم قرآنى است. در سخنان آن امام، فلسفه تاریخ، با رویکردى کاملاً آگاهانه و هدف‏مند مورد توجه واقع شده است. آغاز و انجام تاریخ مهم‏ترین بخش این تأملات است. ایشان، کلّ تاریخ را در سه بخش؛ یعنى آفرینش و برگزیدن آدم (آغاز تاریخ)، بعثت پیامبران (مرحله دوم تاریخ) و ظهور منجى مصلح (انجام تاریخ) توصیف مى ‏کنند. بر اساس سخنان آن حضرت، عوامل مهم شکل ‏گیرى تاریخ بشرى عبارتند از: 1) حاکمیت مشیت الهى 2) آزادى عمل و قدرت انتخاب انسان.

آیا عمر محبوب اهل بیت بوده است؟

برخی اشاره می‌کنند که عمر فاروق محبوب اهل بيت بوده است؛ چنانكه نزد پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نیز محبوب بوده است. دليل ايشان سه روايت از پيامبر اكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله درباره خليفه دوم است و به فرازهايي از سخنان اميرمؤمنان علي علیه‌السلام در نهج‏البلاغه نیز اشاراتی مي‏كنند. حال باید گفت که آيا مي‏توان اين روايات را پذيرفت؟ آيا سند و دلالت آنها تمام است؟ بررسی‌ها نشان از عدم صحت روایات و یا حداقل در برخی موارد عدم دلالت به خلیفه دوم است. در این وجیزه سعی شده تا پاسخ درخوری به این شبهه داده شود.

مناقب اهل بیت علیهم السلام از کتاب مجالس سمرقندی

کتاب مجالس ابواللیث سمرقندی، متوفای قرن چهارم، مجموعه‌ای از تذکرات اخلاقی به شیوۀ صوفیانه است که نسخه‌ای عکسی از آن به شماره 3515 در کتابخانه آیة‌الله مرعشی موجود است. البته این نسخه، آغاز و انجام ندارد و لذا در فهرست نسخه‌های عکسی کتابخانه معرفی شده است.
نگارنده سطور پس از تصفح کتاب که عکسی از آن به لطف جناب حافظیان به دستم رسید، مناقب اهل‌بیت علیهم السلام را از آن استخراج کردم. آنگاه در حین مطالعه جلد هجدهم نفحات الازهار و دقت در منقولات مرحوم علامه میر حامد حسین، به این نتیجه رسیدم که این کتاب همان مجالس ابواللیث سمرقندی است.

مجموعه مقالات علم امام

این نوشتار به معرفی کتاب مجموعه مقالات علم امام می پردازد. علم امام یکی از بارزترین صفات امامت است که از دیرباز در امام شناسی مورد توجه عالمان و متفکران اسلامی بوده است. از همین رو، دانشمندان شیعی در این باره رساله ها و کتاب هایی نگاشته اند. در این مجموعه 19 رساله و مقاله از دانشمندان شیعه با رویکردهای متفاوت در باب علم امام گرد آمده است.

تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه هفتم

مورخ 14 تیر 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به ادامه سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ تفاوت دیپلماسی امیرالمؤمنین علیه السلام و قیس بن سعد» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.