معرفی کتاب «المهند علی المفند»
کتاب “المهند علی المفند” که به (تصدیقات لدفع التلبیسات) نیز معروف است. این کتاب بیانگر عقاید علماء اهل سنت و جماعت دیوبند، شبه قاره هند است. بنابراین، این کتاب تحت نام عقاید علماء دیوبند نیز شناخته میشود. این کتاب گرانقدر و با ارزش اثر مولانا خلیل احمد سهارنپوری رحمه الله، شارح کتاب سنن ابی داوود (در ۲۰ جلد) از محدثین بزرگ دارالعلوم دیوبند هند می باشد. برای شناخت بهتر این کتاب لازم دانستم تا به تمهید مقدمه ای موجز بپردازم تا به خاستگاه ها و انگیزه های تالیف این کتاب بهتر پی ببریم.
بررسی تطبیقی ایده‌ها و رفتارهای خوارج و وهابیت
مقاله حاضر تحقیق تطبیقی در خصوص اندیشه‌ها و رفتارهای فرقه خوارج و وهابیت است. نویسنده ابتدا توضیح کوتاهی درباره معرفی این دو گروه داده و سپس در چهارده عنوان به بررسی برخی از شباهت‌های گروه خوارج و وهابیت در ایده‌ها و عملکردها پرداخته است.
تقیه و رویکرد وهابیت به آن
تعالیم اسلام بر پایه عقلانیت و مطابق فطرت بشری نهاده شده است که در برگیرنده همه جوانب زندگی است. در زندگی بشری گاهی به سبب وجود عقاید و سلیقه های گوناگون، انسان مجبور به رفتاری بر خلاف عقیده قلبی خود برای حفظ جان و یا مصالح دیگری است. اسلام با رعایت ضوابط و شرایط خاصی چنین رفتاری را در تعالیم خود به پیروانش توصیه نموده است. در این میان شیعه به سبب فشارهای سیاسی، بیشتر از سایر مذاهب به تقیه عمل کرده است، ولی عدهای ظاهرگرا شیعه را به‌دلیل عمل به تقیه، به نفاق و کفر و الحاد متهم کرده اند. این مقاله در پی اثبات جوانب مختلف تقیه در قرآن کریم، سیره پیامبراکرم(ص)، صحابه و بزرگانی است که مورد قبول فرقه وهابیت‌اند.
فتنه نجد
در منابع روایی و تاریخی شیعه و اهل سنّت،[1] روایات متعددی درباره پیش بینی های پیامبر اکرم (ص) به طور صریح یا ضمنی درباره بروز فتنه در منطقه نجد نقل شده است که در این نوشته فقط به نقل چند روایت از منابع اهل سنّت بسنده می شود.
محمد بن عبدالوهاب و مخالفان نجدی معاصر او
برآمدن محمد بن عبدالوهاب در نجد واکنش های گسترده ای در پی داشت. نگرش‌های متفاوت به بنیادهای فکری و رفتاری او، پرسش های فراوانی را در ذهن ها برانگیخت؛ مانند وهابیت چیست؟ اعتراض او به کدامین گفتار و رفتار مسلمانان است؟ آموزه های اصلی آن کدام است؟ نتایج سیاسی ـ اجتماعی وهابیت به سود چه کسانی تمام می شود؟ رویکرد اندیشمندان اهل سنّت به آموزه های وهابیت و ارزش گذاری آن چگونه است؟ این نوشتار در صدد پاسخ به برخی از پرسش هاست و بستری را برای بحثی روشن در این زمینه فراهم می آورد.
بررسی دیدگاه محمد بن‌عبدالوهاب درباره شرک و مشرک
پیروان فرقه وهابیت ادعا میکنند تنها کسی که توحید را فهمیده، محمد بن‌عبدالوهاب است. وی میگوید پیامبران الهی یک رسالت بیشتر نداشتند و آن رسالت عبارت است از دعوت به توحید عبادی؛ زیرا مردم فقط در توحید عبادی مشرک شدند و در دیگر مراتب توحید نظیر: توحید ذاتی، صفاتی، افعالی، ربوبیت و غیر آن، موحد بودند. همچنین او رفتار مسلمانان را درباره بزرگداشت آثار بزرگان دین، زیارت و توسل به آنان، شرک در عبادت میشمرد. بدین جهت، مسلمانان را مانند مشرکان صدر اسلام میدانست. نوشتار حاضر درصدد تبیین دیدگاه ابن‌عبدالوهاب درباره توحید و شرک و نقد و بررسی آن است.
بررسی رابطه عقاید دیوبندیه و وهابیت
دیوبندیه شبه قاره هند و وهابیت شبه جزیره عربستان، دو جریان فکری و اعتقادی مهم اهل‌سنّت است که در این مقاله با بیان برخی از اشتراکات اعتقادی آنها در پیروی از سلف و حدیث گرائی ، بررسی می کند که آنها اختلافات عدیده ایی در اعتقادات فکری دارند چرا که وهابیت در پیروی از سلف به سمت افراط گرائی رفته به گونه ای که عقل ستیز شده ولی دیوبندیه به تصوّف و عقل‌گرایی نیز توجه زیادی دارد. به همین جهت بسیاری از رفتارها و عقاید آنها مورد نقد یکدیگر قرار گرفته به گونه ای که حتی وهابیت به تکفیر دیوبندیه پرداخته‌است.
قبیله انحراف
در طول تاریخ اسلام عزیز جریان های انحرافی فراوانی ظهور و افول کرده اند که نمونه بارز آن جریان انحرافی وهابیت است که در این نوشتار با بررسی عوامل انحراف این جریان به این نتیجه می رسد که علل اصلی انحراف آن دوری از الگوها و اسوه‌های الهی و در نتیجه افراط و تفریط در فهم باورها و آموزه‌های دینی است که این افکار و اعتقادات با ابن تیمیه ساماندهی شد و با ابن عبدالوهاب به مرحله عمل تبدیل شدو جریان انحرافی وهابیت بوجود آمد.
مدّت زندگانی حضرت زهرا سلام الله علیها 4
ابن عبدالوهاب گفته است: که حضرت فاطمه (ع)، دو ماه پس از آن که هیجده ساله شده بود، در گذشت. قال ابن عبدالوّهاب: أنّها توفّیت و لها ثماني عشرة سنة و شهران.[1] [1] ـ عیون المعجزات: 55.
بررسی ادله ولادت امام زمان عجل الله تعالی فرجه 4
موضوع ولادت امام زمان عجل الله تعالی فرجه از اختصاصات شیعه نمی باشد، بلکه بسیاری از بزرگان اهل سنّت هم به داشتن فرزندی برای امام حسن عسگری علیه السلام اعتراف داشته‌اند. ادله و روایات بسیاری در حد استفاضه و تواتر برای اثبات ولادت امام زمان عجل الله تعالی فرجه وارد شده است که این اعتقاد را یقینی می سازد و حتی ما را از بررسی سندی روایات، بی نیاز می سازد.
در نوشتار قبلی جریان ولادت امام زمان عجل الله تعالی فرجه را از زبان امام حسن عسگری علیه السلام نقل کردیم و در ادامه به نقل جریان ولادت در بیان جناب حکیمه پرداختیم که به پنج طریق این جریان را از ایشان نقل نمودیم. در این نوشتار به چهار طریق دیگر اشاره می کنیم.
