ویژگی های شفاعت کنندگان و شفاعت شوندگان

اهمیت مسئله شفاعت و مشخص شدن چهره اصلی و بی پیرایه این امر از تحریفات ، خرافات و شبهات و روشن شدن تاثیرات ارزشمند دنیوی و اخروی این عنصر سازنده تربیتی ، انگیزه اصلی انجام این پژوهش می باشد. مقدمتا کلیات موضوع شفاعت در فصل اول با توضیحاتی در زمینه مفاهیم و معانی این واژه از نظر لغوی، اصطلاحی و عرفی به همراه اقسام شفاعت مثل شفاعت حسنه و سیئه آمده است، سپس به جایگاه اساسی شفاعت در آیئنه قرآن و احادیث در قالب دسته بندی آیات و روایات مربوطه پرداخته شده و بعد از آن ، اهمیت و آثار و نتایج ارزشمند شفاعت مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم به ویژگی های شفاعت کنندگان در بیان قرآن و احادیث ، اشاره شده و از شافعانی همانند: قرآن، پیامبران و امامان، فرشتگان ، مومنان و شهیدان و عالمان و عبادات و اعمال صالح و بالاخره فضل و کرم خداوند، یاد گردیده است. در این مباحث بر این نکته اساسی تاکید شده که تمام شافعان ، فقط به اذن و رضایت خداوند مجاز به شفاعت از گنهکاران واجد شرایط می باشند. فصل سوم که همانند فصل دوم موضوع اصلی این پژوهش است، ویژگی های شفاعت شوندگان را در دو بخش مورد بررسی قرار داده است: اشخاص و گروههای مشمول شفاعت، همانند موحدان، عاملان به وظایف و مسئولیت های دینی ، دوستداران و شیعیان خاندان پیامبر(ص) خادمین مومنان، اهل گذشت و صابران. گروهها و افراد محروم از شفاعت همچون کافران ، مشرکان،منافقان، ستمگران، بی اعتقادان به شفاعت و سبک شمارندگان نماز در این پژوهش ، سعی شده است از منابع معتبر و اصلی شیعه و اهل سنت و چندین تفسیر قرآن کریم، استفاده گردد، تا به مفهوم عمیق و سازنده شفاعت بهتر دسترسی پیدا شود و معلوم شود که در حقیقت ، شفاعت بهره مندی از فیض گسترده و مغفرت وسیع الهی است که توسط اولیاء الهی و شافعان روز جزاء با اذن خدا و نسبت به واجدین شرایطی که مورد رضایت خدا باشند تعلق میگیرد و برای گنهکاران موجب تخفیف و مجازات و برای نیکوکاران سبب ارتقاء می گردد.

تبیین توحید، توسل و شفاعت از نظر وهابیت و نقد و بررسی آن از دیدگاه اهل تشیع

ابن تیمیه کسی که افکار وهابیت از او سرچشمه می گیرد. در حقیقت موسس مذهب وهابیت می باشد.هر چند وهابیان در ظاهر آن را بیان نکرده اند که سرانجام در قلعه ای در شام زندانی شد و در همانجا از بین رفت. و طرح مجدد افکار ابن تیمیه توسط محمد بن عبدالوهاب صورت گرفت. که سرانجام او هم در سال 1206 رخت از جهان بر بست. شواهد نشان می دهد که عمر«وهابی گری افراطی» به سر آمده و طرفداران خود را به سرعت از دست می دهد زیرا در بطن وهابیت تندرو اصولی نهفته است که قابل بقا و دوام نمی باشد. وهابیان در باره ی مفهوم توحید می گویند: هدف از توحید انحصار عبادت به خدا می باشد. از این رو زیارت قبور و غیر خدا را ندا کردن و اموری از این قبیل را شرک می دانند. وهابیان معتقدند که خداوند مانند انسان است و در این رابطه به حدیثی جعلی از پیامبر استناد می کنند. موحد از نظر وهابیان به کسی می گویند که به هیچ یک از انبیاء و اولیاء خدا توسل نکند، به قصد زیارت پیامبر سفر نکند و از او طلب شفاعت نکند و همچنین به او سوگند یاد نکند.محمدبن عبدالوهاب تعدادی از روایات جسم بودن خدا را آورده و آن ها را صحیح شمرده و ایمان به آنها را واجب و رد و انکار آنها را کفر دانسته است.وهابیان اشکالاتی از قبیل بر توسل گرفته اند: چنین توسلی در میان صحابه نبوده است. مخلوقین حقی بر خدا ندارند. این نوع توسل متضمن دعوت غیر خداست. توسل ،استعانت از غیر خداست. در پاسخ باید گفت که توسل به غیر خدای سبحان،به معنای شریک قرار دادن در افعال خدای متعال نیست بلکه مقصود این است که خدا کارش را انجام دهد و حاجت او را به برکت آنان برآورده سازد. وهابیان به شفاعت معتقدند اما به این معنی که بنده از خدا درخواست کند که پیامبر (ص) را شفیع او قرار دهد.محمد بن عبدالوهاب همچنین می گوید: « شرک کسانی که از قبور طلب شفاعت می کنند از شرک بت پرستان زمان جاهلیت بدتر است. حضرت آیت الله مکارم شیرازی در توصیه ای دو شانه به علمای حجاز می فرمایند: به همه ی علمی وهابی که خواستار راه اعتدال هستند توصیه می شود که فرصت خوبی را که در این شرایط تاریخی برای بازنگری در اصول وهابیت فراهم شده است،از دست ندهند و شکاف عظیمی را که میان آنها و سائر مسلمین جهان پیدا شده است و دشمن از آن بهره گیری می کند با هوشیاری پر کنند.

پژوهشی پیرامون شفاعت

تحقیق حاضر با موضوع پژوهشی پیرامون شفاعت و با هدف شناسایی مفهوم و حقیقت شفاعت و دامنه و قلمرو آن با روش کتابخانه ای از متون مباحث اسلامی و تفاسیر مفسرین بزرگ و کتب مرجع حدیثی تهیه شده است. شفاعت عبارت از یاری دادن وجودی قوی و نیرومند به موجودی ضعیف و نا توان است که این موجود ناتوان در حدی است که چراغ ایمان و عملش را خاموش نکرده بلکه گناهی او را از رسیدن به بهشت و کمال معنوی سست کرده و پروردگار از روی لطف خویش مقام شفاعت را قرار داده تا به واسطه شفیع در دنیا از اسارت گناه در آخرت از کیفر گناه مصون ماند.این رساله در بخشها و فصول زیر تنظیم شده است: بخش اول این رساله به مفهوم شناسی پرداخته است که شامل 4 فصل است: فصل اول شفاعت را از لحاظ لغوی و اصطلاحی تعریف کرده است. فصل دوم نیز شفاعت در آیات و روایات و ادعیه را مورد بررسی قرار داده است. و در فصل سوم انواع شفاعت که شامل شفاعت تکوینی و شفاعت تشریعی می باشد بررسی شده است. بخش سوم به آثار و ویژگیهای شفاعت پرداخته است که شامل 2 فصل می باشد: فصل اول آثار شفاعت اخروی و فصل دوم به آثار اجتماعی شفاعت دنیوی پرداخته شده است. بخش چهارم بررسی شبهات و پاسخ آنها نام دارد که در 2 فصل مورد بررسی قرار گرفته است: در فصل اول شبهات مادی گرایان عنوان شده و پاسخ داده شده است. و در فصل دوم شبهات وهابیت که پس از بررسی به آن اشکالات نیز پاسخ داده شده است. و در نهایت نتیجه تحقیق و ارائه پیشنهادات عنوان گردیده است.

پژوهشی پیرامون سه مقام اخروی نبی اکرم (ص) شفاعت ،محمود،شهادت از دیدگاه قرآن و روایات

نوشتار حاضر پژوهشی پیرامون سه مقام اخروی نبی اکرم (ص) – شفاعت ،محمود و شهادت- است، که در آن با نگاهی جامع به آیات قرآن و روایات اسلامی و با استفاده از متون تفسیری ،کلامی،عرفانی و فلسفی ابعاد و جوانب مختلف این سه مقام در چهار فصل توصیف،تحلیل و تبیین گردیده است. فصل اول :کلیات که در آن علاوه بر تبیین موضوع و پیشینه بحث ،به بیان اهمیت و اهداف پژوهش پرداخته ایم. فصل دوم :اختصاص به مقام شفاعت رسول اکرم (ص) دارد و شامل دو بخش می باشد.در بخش اول ماهیت شفاعت و حکمت آن مورد بررسی قرار گرفته است؛و پس از تعریف لغوی و اصطلاحی شفاعت ،تحلیلی از حکمت اعطای مقام شفاعت به رسول اکرم ص از منظر فلاسفه و عرفا ارائه گردیده است.بعد از ذکر اقسام شفاعت صحیح،شبهات مطروحه پیرامون مساله شفاعت پاسخ داده شده است. در پایان این بخش برای تکمیل مباحث نمونه هایی از شفاعت های دنیایی پیامبر اکرم (ص) آمده است. در بخش دوم با عنوان گستره شفاعت نبی اکرم (ص) از دیدگاه فریقین ،دیدگاه ها و ادله شیعه و اشاعره با معتزله در مورد حیطه شفاعت رسول اکرم(ص) به طور جداگانه و به صورت تطبیقی بررسی شده است،سپس گونه ها و شروط شفاعت نجات از دوزخ مطرح گردیده است. در فصل سوم مقام محمود رسول اکرم (ص) بررسی شده که در آن پس از تعریف لغوی و اصطلاحی حمد و مقام محمود ،رابطه میان مقام محمود با سایر مقامات اختصاصی رسول اکرم(ص) تبیین گردیده و در پایان جلوه هایی از شفاعت کبرای حضرت رسول اکرم(ص) که مصداق بارز مقام محمود می باشد آمده است. فصل چهارم اختصاص به مقام شهادت رسول اکرم(ص) دارد. که درآن پس از بیان مفهوم لغوی،اصطلاحی و قرآنی شهادت،نگاهی گذرا به شاهدان روز قیامت شده است،سپس مقام شهادت رسول اکرم(ص) بررسی و حیطه شهادت آن حضرت را تبیین کرده ایم.

بررسی و تحلیل شفاعت از دیدگاه قاضی عبدالجبار ، فخر رازی ، محمد بن عبدالوهاب و علامه طباطبایی

موضوع شفاعت در میان مجموعه مباحثی که در حوزه الهیات به ویژه معاد شناسی مطرح بوده است ، همیشه توجهات زیادی را به خود مشغول ساخته است در واقع شفاعت در روز قیامت ، روزنه ای از امید و آرزوست که آیین اسلام به روی گنهکاران گشوده تا از رحمت الهی ناامید نگردند و در اثر بی نصیب دانستن خود از آمرزش الهی در گناه و معصیت فرو نروند.

بررسی مفهوم شفاعت از نظر شیعه و پاسخ به شبهات آن

تحقیق حاضر در مورد شفاعت می باشد که به منظور مطالعه و نقش آن در زندگی فردی و اجتماعی و پاسخ به برخی از سوالات و شبهات می باشد. البته با توجه به گستردگی موضوع،موضوع مورد نظر از دیدگاه بعضی از آیات و روایات بررسی گردید و به طور کلی روش انجام کار کتابخانه ای بوده است. این تحقیق برای ما روشن می کند که: شفاعت از شفع به معنای دوگانه است و در اصطلاح محور اصلی ،شفاعت شونده می باشد. مهمترین فلسفه شفاعت امید پیدا کردن و حکمت آن اظهار شرف شافع است. این موضوع از سه دیدگاه :قرآن ،احادیث و عقل مورد بررسی قرار گرفته است و بیان شده چگونه آیات نافی و مثبت در کنار هم می توانند قرار بگیرند.همچنین اقسام شفاعت بیان شده که شفاعت به تکوینی و تشریعی به دنیوی و اخروی و اخروی به رهبری و مغفرت تقسیم گردیده است. زمان شفاعت در دنیا و برزخ و قیامت است اما ظرف آن قیامت می باشد. شفاعت کننده و شفاعت شونده هر دو دارای شرایطی می باشند که مهمترین آنها این می باشد که شفاعت کننده نمی تواند شفاعت کند مگر به اذن خداوند متعال و نیز خدای مهربان باید از دین شفاعت شونده راضی باشد.طبق آیات و روایات شفیعان بسیار می باشند که عبارتند از :خداوند،قرآن،پیامبران،ائمه علیهم السلام،شهیدان ،علما و … خداوند از گذشته و آینده شفاعت کنندگان آگاهی دارد و علم شفیعان محدود است و نشات گرفته از علم خداوند است.مذهب حق هر دو شفاعت را یعنی شفاعت رهبری و شفاعت تفضیلی را قبول دارد.وهابیون با چهار دلیل بیان می کنند که شفاعت شرک و حرام است که به آنها پاسخ داده شده است. بنابراین طبق به دست آمده شفاعت امری حتمی . مسلم است. اما پذیرنده شفاعت که خداوند متعال است باید اذن بدهد و گرنه شفاعت شفیع در مورد شفاعت شونده هیچ گونه اثری ندارد به همین دلیل در این نوع شفاعت محور اصلی شفاعت شونده است که باید شرایطی را ایجاد کند که خداوند در مورد او اذن شفاعت دهد و خداوند متعال به هیچ وجه تحت تاثیر شفاعت کننده قرار نمی گیرد بلکه شفاعت از ناحیه او پرتویی از رحمت گسترده ی اوست و در شفاعت ،کارهای شفاعت شونده، موجب آمادگی برای پذیرش این رحمت الهی است. شفاعت موجب تجری و گستاخی مردم در ارتکاب گناهان نمی باشد زیرا شفاعت مشروط به شرایطی که شخص گناهکار نمی تواند به داشتن آن شرایط یقین حاصل کند از طرفی شخص گنهکار نیاز به روزنه امید دارد تا از چاه گناه خود را نجات دهد به همین دلیل روش تربیت مربیان الهی این است که همواره مردم را بین خوف و رجا نگهدارند نه چندان به رحمت الهی امیدوارشان کنند که دچار(امن از مکر الهی) شوند و نه چندان آنان را از عذاب بترسانند که گرفتار(یاس از رحمت الهی) گردند به همین دلیل شفاعت کننده ها و شفاعت شونده ها به طور دقیق در آیات و روایات مشخص نشده اند پس شفاعت جز روزنه امید برای گنهکاران تجلی دیگری ندارد. به هر حال مساله شفاعت مساله ای است که تمام مردم عالم به آن اعتقاد دارند خصوصا شیعیان که این مساله را جزء ضروریات دین خود می شمارند و لذا در روایتی از امام صادق علیه السلام می خوانیم:( هر کس سه چیز را انکار نماید از شیعیان ما نیست،معراج ،سوال قبر،شفاعت). با توجه به عامل اساسی (شفاعت جزء ضروریات دین است) ذکر شده و همچنین با در نظر گرفتن این که عصر ما از نظر دینی و مذهبی –خصوصا برای طبقه ی جوان ،عصر اضطراب و دو دلی و بحران است. مقتضیات عصر و زمان ما سلسله تردید ها و سوال به وجود آورده و سوالات کهنه و فراموش شده را نیز از نو مطرح شاخته است.خواستم با تحقیقی که در این زمینه انجام می دهم،شفاعت صحیح از شفاعت باطل تشخیص داده شود و همچنین به تمام شک و تردید ها و شبهات در این زمینه پاسخ داده شود. این رساله در 6 فصل ارائه شده است که از فصل اول تا ششم در هر فصل ابعادی از موضوع شفاعت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در پایان از خداوند منان برای همگان طلب خیر و مغرفت می نمایم.

بررسی مساله شفاعت از دیدگاه علامه طباطبایی و فخر رازی

در اين پژوهش سعي شده است تا ضمن ارائه ديدگاه فخر رازي و علامه طباطبايي در باره شفاعت ، اشكالاتي كه از ناحيه منكران و منتقدان مطرح گرديده همراه با پاسخ تبيين گردد و با استناد به آيات و روايات اثبات نموده‌ايم كه مسئله شفاعت نه تنها منافاتي با توحيد ندارد بلكه تاكيدي است بر اينكه با تمسك به ارواح طيبه انبياء، اولياء و صالحان در سايه اذن الهي زمينه تقرب و دستيابي به رحمت واسعه الهي براي بندگان فراهم مي‌آيد.

بررسی آرای علمای شیعه و وهابی درباره توسل وشفاعت

این نوشتار، برخی شبهه های وهابیان را مطرح کرده و پاسخ آن ها را می‌دهد. نویسنده استدلال‌های افرادی مانند ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب در مخالفت با مقوله شفاعت و توسل را مطرح کرده و شرایط شفاعت شوندگان و شفاعت کنندگان، اقسام توسل و شفاعت و سیره مسلمانان در شفاعت و توسل را بررسیده و ادعاهای وهابیت در مقوله مظاهر کفر و شرک خواندن شفاعت و توسل را براساس ادله قرآنی و روایی به طور کلی مردود اعلام می‌کند. وی پژوهش خویش را در چهار فصل تنظیم و ارائه کرده است. در فصل اول نخست کلیاتی درباره مفهوم شفاعت، سلفیه، شیعه، توسل و وهابیت مطرح کرده و سپس ضمن معرفی اجمالی محمد بن عبدالوهاب و ابن تیمیه از سران تفکرات سلفی و وهابی‌گری، کتاب‌های علمای اهل سنت و شیعه در رد فرقه وهابیت و افکار افراطی و تکفیری را معرفی می‌نماید. نگارنده در فصل دوم به تحلیل مفهوم شفاعت در لغت، اصطلاح، آیات و روایات می‌پردازد و اقسام شفاعت مقبول و مردود را براساس آموزه‌های قرآنی بررسی می‌کند. وی در همین زمینه با اشاره به آیاتی از قرآن و روایاتی که درآن ها شفاعت به خدای متعال منسوب گردیده و با اذن الهی به غیر خداوند از پیامبران و اولیای الهی هم نسبت داده شده، احادیثی از منابع روایی اهل سنت را نیز در این زمینه مطرح و شرح کرده است. فلسفه و حکمت شفاعت، اقسام شفاعت کنندگان، شرایط شفاعت شوندگان، دیدگاه علمای شیعه و اهل سنت درباره شفاعت و طرح هفت شبهه مهم در مقوله شفاعت و پاسخ آن ها، از دیگر مندرجات فصل دوم است. در فصل سوم نویسنده پس ازتحلیل مفهوم قرآنی، روایی، لغوی و اصطلاحی توسل، آیاتی از قرآن کریم را که ناظر به توسل و مشروعیت و جواز آن است، بحث و بررسی می‌کند؛ سپس فلسفه و حکمت توسل، انواع توسل جایز و غیر جایز، مانند توسل به اسمای الهی و صفات خداوند، توسل به قرآن مجید، توسل به عمل صالح، توسل به دعای پیامبر اسلام، توسل به حق پیامبر و انبیای پیشین و توسل به خود پیامبر اکرم(ص) و آثار ایشان را از جمله توسل‌های مجاز برشمرده و به برخی از شبهه های مربوط به توسل و عدم جواز آن نیز پاسخ می‌دهد.

وهابیت و جلوه های شرک در شیعه ( شفاعت و توسل)

رساله حاضر، تحت عنوان « وهابیّت و جلوه های شرک در شیعه» می باشد که در آن سعی شده، چهره واقعی وهابیّت به همگان نشان داده شود، و همچنین به بررسی علّت مناقشه وهابیّت بر سر مسأله شفاعت و توسّل پرداخته است. وهابیّت، یکی از فرق اهل سنّت می باشد که در فقه پیرو مذهب حنبلی اند، و در عقاید و بعضی فروع، بر روش ابن تیمیه رفتار می کنند. ریشه این فرقه، از قرن 8 ه . ق توسط ابن تیمیه شروع شد و در قرن 12 ه. ق توسط محمّدبن عبدالوهاب و با همکاری استعمار و آل سعود نهادینه شد. وهّابیان توحید را به گونه ای سطحی تفسیر می کنند که جز خودشان، همه مسلمانان کافر و مشرک هستند. محل نزاع بین آن ها و دیگر فرقه های اسلامی، در ناحیه توحید الوهی ( عبادی) است و از این جهت، همه اعمال مسلمانان را از جمله شفاعت، توسل، زیارت قبور و … را عبادت غیر خدا می دانند. شرک در نزد آن ها، عبارت است از شریک قایل شدن برای خداوند و استقلال دادن به غیر خداوند، پس طلب شفاعت از غیر خداوند صحیح نیست و فقط باید از خدا صورت گیرد و توسل به ارواح طیّبه اولیاء الهی، موجب خروج از عبودیّت و رفتن به سوی شرک است. در این اثر که مشتمل بر سه بخش می باشد، در بخش اوّل، تاریخچه وهابیّت و علّت پیدایش آن، مرز توحید و شرک، وهابیّت جدید و اقدامات آن در سطح جهانی بازگو شده است، و در بخش دوم و سوم به بحث و بررسی درباره مسألة شفاعت و توسل که وهّابیِّان در این دو مورد به خطا رفته و فراوان شبهه افکنی کرده اند، پرداخته شده است. در ابتدا این دو مقوله، در لغت و اصطلاح تعریف، و فلسفه، انواع، ضرورت، شرایط آن ها بیان شده، و از دیدگاه قرآن، سنّت و سیره مسلمین به اثبات رسیده اند. در ادامه، دیدگاه وهّابیّت ذکر شده، که آن ها برای انکار هر کدام از شفاعت و توسّل، دلایلی مطرح و به آیاتی استدلال نموده اند. و در پایان به این دلایل و گزیده ای از مهم ترین شبهات آن دو، به طور مفصّل، از طریق عقل، قرآن و سنّت پاسخ داده شده است. مطالب این رساله، برگرفته از کتاب های اعتقادی شیعه و اهل سنّت، در زمینة ردّ شبهات وهّابیّت، همچنین کتاب های تاریخی، روایی، تفسیری، ادعیه، فرهنگ لغات، نشریات، روزنامه ها و اینترنت می باشد. کتاب های فراوانی در رابطه با ردّ شبهات وهّابیّت و تاریخچة آن نوشته شده، ولی در این تحقیق سعی شده نسبت به دیگر منابع که به همه مصادیق شرک، به طور اجمال پرداخته اند، به طور اختصاصی و جامع به همه جوانب شفاعت و توسّل بپردازد، و در پاسخ گویی، به آیات و روایات استناد داده شود. و سعی شده در حد امکان، در شبهات به نوشته های خود محمدبن عبدالوهاب و ابن تیمیه تکیه شود، بنابراین می توان گفت کلیه مطالب این پژوهش مستند است. همچنین در باب سنت، روایات شیعه و اهل سنت به طور جداگانه بیان شده است و به طور کلّی، هر آن چه در این پژوهش آمده، به طور همه جانبه در منبعی یافت نشد.

نگاهی اجمالی برشبهات وهابیت

وهابیت با هم پیمان شدن محمد بن عبدالوهاب و محمد بن سعود شکل گرفت و ریشه های عقایدی آن را باید از زمان احمد بن حنبل و اوج ظاهرگرائی پی گرفت که بعد آن توسط ابن تیمیه حرانی این عقاید ساماندهی شد و در زمان محمد بن عبدالوهاب در عمل تجلی یافت، عقاید وهابیون که بر توحید و شرک و بدعت و سنت پایدار است و بر این اساس تمام مسلمین را متهم به شرک می کنند و اعمال آنهارا بدعت می خوانند از این رو در این مقاله با بررسی توحید و شرک و بدعت وسنت به شبهاتی که وهابیت از این طریق به مسلمانان القاء می کنند می پردازد.

نگاه شیعه و وهابیون به توسل!

به نظر محمد بن عبدالوهاب مسلمان واقعی کسی است که نه تنها خود به اولیای الهی توسّل نجوید، بلکه باید از چنین افرادی برائت جوید و آنان را کافر بداند. بر این اساس یکی از عقاید باطل وهابیون عدم جواز توسّل به رسول خدا(صلی الله علیه وآله)، اهل بیت آن حضرت و به طور کلّی اولیای الهی است. در این نوشتار توسل از دیدگاه شیعه و وهابی بررسی می شود.

نقدی بر عقائد وهابیت

موضوع این تحقیق نقدی بر عقاید وهابیت است که مسائل مورد بحث در آن عبارتند از عقاید وهابیت و اثبات نادرستی آنها از طریق قرآن و سنت پیامبر، نشان دادن این مطلب که وهابیت امروز متفاوت از وهابیت دیروز است. و اثبات این مطلب که وهابیت فرقه ای می باشد که با اهداف سیاسی تشکیل شده است. در این تحقیق بحثی کوتاه در مورد تاریخچه وهابیت و عقاید آنها شده و به بررسی عوامل اصلی رشد فرقه وهابیت پرداخته شده و در ادامه به شباهت وهابیت با برخی فرقه ها و همچنین روشهای تبلیغ وهابیت در مکه و دیگر مراکز پرداخته شده و عقاید آنها نقد شده است خشونت های وهابیان از جمله حمله به مکه، مدینه، سوریه، نجف، و حتی سرزمین خودشان، بحثی است که در ادامه بیان شده و در قسمت آخر به بررسی وهابیت امروز با وهابیت دیروز به عنوان وهابیت مدرن پرداخته شده است. نوع منابع مورد استفاده در این تحقیق دست اول و این تحقیق به اعتبار ماهیت و روش، تاریخی بوده و روش جمع آوری مطالب در آن کتابخانه ای می باشد. با توجه به مطالب ذکر شده می توان چنین نتیجه گرفت که وهابیان با درک نادرست از مفهوم بدعت و شرک، سایر فرقه های مسلمین را مطرود دانسته و اعمال آنها را تخطئه می کنند در حالی که خود به اعمالی روی آورده اند که هر مورد آن کاملاً بدعت محسوب شده، و همانطور که در طول تاریخ نیز نشان داده شده، اگر پشتوانه ای سیاسی برای این فرقه نبود، محال بود که این تفکرات در میان جوامع اسلامی جایگاهی داشته باشند به عبارت دیگر، همه ی گمراهی هایی که تردیدی در آن نیست، یا در نتیجه انکار حقیقت اسلام به عنوان حقیقت اسلام است یا در نتیجه غلوّی است که از تعصّب و خواسته های نفس ناشی شده و یا ثمره ی تأویل و تفسیر نادرستی است که هیچ دلیل عقلی و شرعی ندارد.

نقد عقائد و آراء وهابیت در مساله توسل با استناد به قرآن و سنت پیامبر اکرم (ص)

موضوع پژوهش حاضر «نقد عقائد و آراء وهابیت در مساله ی توسل با استناد به قرآن و سنت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)» می باشد. جهت گیری کلی این پژوهش ،تحلیل و بررسی دقیق مهم ترین مباحث مرتبط با «توسل به پیامبر اکرم (ص) و اولیاء دین» با نگاهی قرآنی و روایی و از زاویه ی عقل،به گونه ای تطبیقی میان آراء و نظریات وهابیت و اندیشمندان اهل سنت و شیعه می باشد.نخستین بخش رساله،به طراحی مساله و بیان ساختار اساسی پژوهش اختصاص یافته است. لفظ«الوسیله» دو بار در قرآن مجید آمده است:یک بار در آیه ی شریفه ی 35 از سوره ی مائده که میفرماید:«وابتغوا الیه الوسیله»؛و بار دیگر در آیه ی کریمه 57 از سوره ی اسراء که فرموده است:«اولئک الذین یدعون یبتغون الی ربهم الوسیله». با مداقه ی در منابع اسلامی به این نتیجه می رسیم که توسل ،مشتمل بر سه قسم کلی است: الف)توسل های مشروع. شامل توسل به ذات خدا،اوصاف او،ایمان و اعمال صالحه،قرآن،توسل به نبی اکرم(ص) در روز قیامت و آثار و دعا و محبت آن حضرت در زمان حیات ایشان . ب) توسل های غیر مشروع.شامل توسل به طاغوت و بت ها و توسل انبیاء و اولیاء الهی،با این اعتقاد که آنها مستقل می باشند. ج)توسل های مورد اختلاف مشتمل بر توسل به حق نبی در حیات برزخی ،توسل به دعای نبی و آثار وی و هم چنین توسل به اولیاء الهی در حیات برزخی آنان. اصل توسل مورد اتفاق همه ی مسلمانان ،اعم از اهل سنت ،شیعه و حتی وهابیان است و همگان معتقدند که باید بین بندگان و خالق وسیله ای باشد تا آنان به خدا تقرب جویند و مورد عنایت حضرتش قرار گیرند؛ولی در تعیین مصداق یا مصادیق توسل بین دانشمندان مسلمان اختلاف نظر وجود دارد. از روایات اهل بیت(علیهم السلام) چنین استفاده می شود که بهترین وسیله برای نزدیکی بندگان به خدا ،پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) و اهل بیت ایشان هستند.