اصول و روش‌های تربیتی مواجهه با مخالفان در اخلاق ارتباطی امام علی علیه السلام
ارتباطات میان انسانی معصومين (اعم از پيامبر اکرم و ائمه طاهرين علیهم‌السلام) با مخالفان خود، دربردارنده درس‌هايي گران‌بها در حوزه تربيت اخلاقي براي مربيان تربيت است؛ برخوردهايي که حتي در مواردي منجر به هدايت شخص مخالف و پيوستن او به جمع مؤمنان گشته است. اين نوشتار، با بررسي رفتار عملي امام علي (ع) در مواجهه با مخالفان از یک‌سو و تحليل سخنان و گفتار ايشان درباره چگونگي رفتار با مخالف از سوي ديگر، به استخراج مهم‌ترين اصول و روش‌هاي تربيتي در مواجهه با مخالف مي‌پردازد.
سیره جهادی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف
جهاد مهم‌ترین راه غلبه دین حق یعنى اسلام بر تمامى ادیان به دست حضرت مهدى (عج) است. چیرگى اسلام بر سایر ادیان که هدف نهایى جهاد آن حضرت است، با از بین بردن حاکمیت شرک و کفر و استقرار حاکمیت دین حق بر سراسر گیتى تحقق می‌یابد. در این جهاد بزرگ و مقدس، فرشتگان، مؤمنان و رعب، سپاهیان و یاوران آن حضرت‌اند و جباران و ستمگران کافر و فتنه گران منحرف به ظاهر مسلمان، دشمنان آن حضرت. حضرت مهدى (عج) پیش از آغاز جهاد، مردم را به پذیرش دین حق دعوت می‌کند و از یاران خویش رعایت احکام شریعت را در طول جهاد با دشمنان می‌طلبد. شمشیر نماد جهاد و به کارگیرى سلاح است. جهاد آن حضرت هشت ماه به طول می‌انجامد.
راهبردهای امنیتی امام حسن عسکری علیه السلام
زندگانی ائمه اطهار برای ما شیعیان و بلکه تمامی انسان‌ها باید سرمشق و الگو باشد؛ و این موضوع صرفاً در بحث عبادات و اخلاق نبوده بلکه تمام شئون زندگی فردی و اجتماعی را در بر می‌گیرد. در خصوص مسائل فکری و انتزاعی نیز این موضوع حاکم است. یکی از موضوعات چالش‌برانگیز در عصر کنونی، مسئله امنیت، تعاریف امنیت، کارکردها و دیگر مسائل در حوزه‌ی امنیت است. این مقاله در پی آن است که با بررسی سیره امام حسن عسکری (ع)، راهبردهای امنیتی آن امام بزرگوار را مشخص و معرفی نماید. سؤال اصلی این پژوهش چنين می‌باشد: «امام حسن عسکری (ع) با توجه به شرایط عصر امامت خویش، چه راهبردهای اطلاعاتی و امنیتی را اتخاذ فرموده‌اند؟» برای این منظور ابتدا ضمن تعریف واژگان و اصطلاحات ضروری، سعی شده در حد کفایت، ویژگی‌های عصر و زمانه زندگانی امام در چهار بخش سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و قضایی ترسیم گردد؛ زیرا تعیین راهبرد توسط امام، متناسب با شرایط زمانه بوده است. پس از آن به برشماری راهبردهای امام در این بخش‌های چهارگانه اقدام گردیده، در پایان طی یک جدول، این راهبردها (هم سنخ با وضعیت زمانه) ترسیم شده است. این پژوهش از نوع بنیادی- توسعه‌ای و بر اساس روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته برای دستیابی به آنچه در خصوص تحقیق مورد نظر می‌باشد، روش کتابخانه‌ای و فیش‌برداری مورد استفاده قرار گرفته است.
مبارزه امام هادی علیه السلام با غالیان (غلو کنندگان)
این مقاله درصدد است مبارزه امام هادی علیه السلام را هم چون آبا شریف و هدایت گر خویش با گروه بسیار خطرناکی از به اصطلاح ارادتمندان به ائمه معصوم علیهم السلام را بررسی نماید.
نامه‌های امام جواد علیه السلام
موضوع این مقاله نگاهی مجمل به نامه های امام جواد عیله السلام می باشد.
ابعاد و ضوابط دعوت به قرآن در سیره امام رضا علیه السلام
قرآن و اهل بیت علیهم السلام هرگز از یکدیگر جدا نمی شوند و همواره مردم را به یکدیگر دعوت می نمایند. دعوت و فراخوانی به سوی قرآن در سیره امام رضا علیه السلام دارای ابعاد و مراتب گوناگونی است: دعوت زبانی و توصیفی (شامل: بیان فضایل قرآن، بیان ثمرات و فوائد انس با قرآن و توجه دادن به ابعاد مختلف کتاب خدا)، دعوت عملی (شامل: قرائت قرآن، تفکر و تدبر در آن، تعامل مجیبانه با قرآن و حضور حقیقی در محضر آن، استناد فراوان به قرآن در بیانات و مناظرات، معیار قرار دادن قرآن در همه امور) و دعوت ذاتی و وجودی. دعوت و هدایت مردم به سوی قرآن در سخنان و سیره امام هشتم علیه السلام، دارای خصوصیات و ضوابطی نیز هست که عبارتند از: دعوت مردم به قرآن توام با دعوت به اهل بیت، دعوت به قرآن همراه با دعوت به رعایت و به کاربستن اصول فهم و تفسیر قرآن (شامل: پرهیز از تفسیر به رای، ارجاع محکمات به متشابهات، لزوم استفاده از عقل، لزوم به کارگیری رعایت روایات صحیح، لزوم استفاده از دیگر آیات، توجه به شان نزول و اسباب نزول و…)
نقدی بر مقاله «روش‌های علم الحدیثی امام کاظم علیه السلام»
در شماره 7 و 8 فصل‌نامة حدیث اندیشه مقاله‌ای به قلم یکی از دانشجویان با عنوان: «روش‌های علم الحدیثی امام موسی بن جعفر (ع)» به چاپ رسیده است که مطالب مطرح‌شده در این مقاله، در بسیاری از موارد، جای نقد و تأمل دارد. آنچه در پی می‌آید نقدهایی است که به نظر راقم این سطور رسیده است. امید آنکه به لطف خدا مفید واقع شود. نویسندة محترم در باب اول مقاله احادیثی را موردبررسی قرار داده است که قواعد و گزاره‌های مشخصی دربارة علم حدیث از آن‌ها به دست می‌آید البته، کاربرد بیش از 90 درصد این گزاره‌ها در حوزة علم رجال است. اولین روایتی که نویسنده از قول امام کاظم (ع) نقل می‌کند چنین است: «قال رسول‌الله (ص): من حدث عنی بحدیث و هو یعلم أنه کذب، فهو أحد الکاذبین» روایت دومی را هم به نقل از سنن ابن‌ماجه و به مضمون حدیث اول، ذکر نموده و از این دو روایت این قاعده را به دست آورده است: «راویانی که روایات معلل (دروغ) را با علم به بیماری و عدم صحت آن‌ها نقل کنند تضعیف می‌شوند و روایات آن‌ها غیرقابل‌اعتماد و ناصحیح است؛ مگر خلاف آن (عدم وجود علت) ثابت شود.»
دفاع امام صادق علیه السلام از قرآن در برابر شبهات زنادقه
قرآن کریم به‌عنوان بزرگ‌ترین معجزه‌ی جاوید پیامبر اسلام (ص) از همان ابتدای نزول آن، هدف اصلی هجوم تمام نویسندگان مخالف آن در شرق و غرب قرار گرفت. البته قرآن خود مخالفین خویش را به مبارزه دعوت نموده است و این دعوت تا قیامت صادق و پابرجاست. در قرن دوم هجری و عصر صادقین (ع) نیز گروهی از مخالفان همان شکستی را که مشرکین در عصر نزول تجربه کرده بودند، دوباره تجربه کردند. در این مقاله تلاش بر این است تا شبهات قرآنی این گروه به همراه پاسخ‌های امام صادق (ع) بیان شود. این امر علاوه بر اینکه می‌تواند بیانگر تفکرات گروه شبهه‌سازان باشد، نقش شیعیان و شاگردان امام صادق (ع) را نیز در دفاع از حریم قرآن نمایان می‌کند. بر این اساس، این مقاله بر سه محور اصلی تنظیم شده است؛ ابتدا به معرفی اجمالی شبهه‌سازان پرداخته است، آنگاه مدافعان حریم قرآن معرفی می‌شود و در نهایت با بررسی شبهات قرآنی و نقد آن در مکتب امام صادق (ع) این بحث در حد یک مقاله به پایان می‌رسد.
فرهنگ‌سازی امام سجاد علیه السلام با زبان دعا
هر يك از ائمه اطهار (ع) برحسب شرايط زمان و مقتضاي دوران حيات خود رسالت امامت و رهبري خود را پيش بردند و هرگز شرايط زمانه مانع آنان از ايفاي نقش پيشبرد اسلام نگرديد. براي امام سجاد (ع) شرايط و اوضاعي پديد آمد كه بهترين راه، بلكه تنها روش براي ايفاي رسالت، برگزيدن زبان و سلاح دعا بود. آن حضرت (ع) با زبان دعا به فرهنگ سازي در حوزه تعليم و تربيت، تبليغ و ستيز سياسي پرداخت و فرهنگ دعاي شيعي را نهادينه كرد و ميراث گرانبهايي را در باب رابطه انسان و خدا براي مسلمين بلكه بشريت به وديعه نهاد. در اين مقاله سعي شده است كه تلاش آن حضرت (ع) در فرهنگ سازي با زبان دعا در حوزه هاي دعا، تعليم و تربيت و تبليغ و ستيز سياسي نشان داده شود.
گفتارهای قرآنی امام حسن علیه السلام
مقاله حاضر درمورد کلام حضرت امام حسن علیه السلام که بر گرفته از قرآن کریم می باشد، است.
نقش قبیله قریش در دور کردن حضرت علی علیه السلام از خلافت اسلامی
قبیله قریش در آستانه ظهور اسلام مهم‌ترین قبیله عرب بود و درمیان سایر قبایل نفوذ داشت. این نفوذ بعد از ظهور اسلام هم از بین نرفت و تأثیراتی بر جامعه اسلامی گذاشت. بااینکه رسول خدا (ص) و امیرالمؤمنین (ع) خود از بنی‌هاشم قریش بودند، از دست قریش متنفذ اذیت و آزار بسیاری دیدند. افراد متنفذ طوایف مختلف قریش به جهت غرور و جایگاه مهمی که در بین اعراب داشتند و به علت انتظارات بالا و اینکه امام علی (ع) در دوران رسول‌الله (ص) قهرمانانشان را کشته بود و هم به این دلیل که امام (ع) آنان را با دیگران برابر می‌دید و برای آنان اعتباری بالاتر از دیگران قائل نبود، مدام علیه حضرت علی (ع) کارشکنی می‌کردند تا آنجا که ابتدا از خلیفه شدن ایشان ممانعت کردند و پس از رسیدن آن بزرگوار به خلافت، به فکر تضعیف قدرتش بودند و بیشترین نقش را در این زمینه داشتند. در این مقاله، با روش تحلیلی ـ توصیفی، به این پرسش پاسخ‌داده‌شده است که قریشیان چه نقشی در دور کردن امام علی (ع) از خلافت اسلامی داشتند.
درآمدی بر اجرای عدالت در حکومت مهدوی
مفهوم لغوی عدالت و تعاریفی که برخی از بزرگان از آن ارائه داده‌اند بخش نخست مقاله را تشکیل داده است. بخش دوم تحت عنوان (فصل الخطاب عدالت) این پرسش را مورد کنکاش قرار داده که مفهوم واقعی عدالت را چه کسی می‌تواند درک کند تا در مرحله بعد بتواند آن را اجرا نماید؟ پاسخ خلاصه شده اینکه معصوم چون از علم و دانش الهی برخوردار است، مفهوم گسترده عدالت مطلق را درک می‌کند و نیز توانایی اجرای آن را دارد. قسمت سوم مقاله به برخی راهکارهای اجرای عدالت در حکومت نهایی تاریخ می‌پردازد و آن را در هفت عنوان حق مداری، گزینش مدیران عادل، ترسیم برنامه عدالت محور، قانون‌گرایی، ستیز بی‌امان با ستمگران وفاسدان، امنیت و رفاه عمومی و گسترش دانش و فرهنگ پرستش تبیین می‌کند. سپس به نتیجه‌گیری می‌پردازد.
گفتاری درباره تفسیر امام حسن عسکری (ع)
این گفتار توضیحی است درباره ی تفسیر امام حسن عسکری علیه السلام و نکاتی در اعتبار آن است که از کتاب ارزشمند «کشف الاستار عن وجه الکتب و الاسفار» نقل و ترجمه شده است.
فعالیت‌های علمی و فکری امام هادی (ع)
امام هادی (ع) هرچند ازنظر سیاسی در محدودیتی بسیار شدید به سر می‌برد و فعالیت سیاسی برای وی مقدور نبود، اما از نظر علمی و پاسداری از مرزهای عقیده و ایمان امت اسلامی گام‌های بزرگی برداشت. مبارزه آن حضرت با فرقه‌های مختلف گمراه مانند گروه مجسمه، غالیان، صوفیان و … از نمونه‌های بارز جهاد علمی و عقیدتی آن حضرت بود. در این مقاله مروری بر فعالیت‌های امام هادی (ع) در این زمینه داریم.