سلفیه جهادی در شبه جزیره؛ بررسی رویکرد و عملکرد القاعده شبه جزیره
یمن در جنوب شبه جزیره عربستان، از دیرباز و از همان نخستین سال های پس از بعثت پیامبر(صلّی الله علیه وآله) محل توجه مسلمانان بود. مسلمانانِ این منطقه به شجاعت و قیام در دوره های مختلف تاریخی شهره اند و نقشی مهم در حوادث صدر اسلام ایفا کرده اند. القاعده نیز به عنوان یکی از اصلی ترین گروه های سلفی – جهادی معاصر، پایگاهی در این منطقه دارد که پس از ادغام با گروه القاعده در عربستان سعودی، به القاعده شبه جزیره تغییر نام داد و به منطقه حاکمیت خود وسعت بخشید. در این مقاله می کوشیم فعالیت های القاعده در شبه جزیره و همچنین رویکردها و عملکردهای این گروه را بررسی کنیم، از جمله مسائلی همچون سیر شکل گیری این گروه، خط فکری، رهبران و شخصیت ها، و عملیات های القاعده شبه جزیره. جست وجوی دقیق و تتبع گسترده کتب و منابع الکترونیکی و پایگاه های اینترنتی در موضوعات فوق و تحلیل و بررسی اطلاعات گردآوری شده نشان می دهد القاعده شبه جزیره، یکی از اصلی ترین گروه های سلفی – جهادی است که توانسته است با برنامه ریزی گسترده، خود را به عنوان یکی از مهم ترین گروه های خاورمیانه مطرح کند و با انتشار مجله الملاحم به دو زبان عربی و انگلیسی، ایدئولوژی خود و همچنین فعالیت های خود را به خارج از مرزهای جغرافیایی، به خصوص اروپا و آمریکا صادر کند. با دقت در اقدامات القاعده در شبه جزیره درمی یابیم که این تشکیلات سعی دارد ایدئولوژی خود را، که مقابله با آمریکا و دولت های مشابه است، با تعبیر «کفار» به عنوان دشمن دور در کنار دولت های مسلمان به عنوان دشمن نزدیک، نمایش دهد.
دیدگاه اخوان المسلمین نسبت به انقلاب اسلامی ایران
با وجود حساسیت های فراوان در بحث روابط بین جمهوری اسلامی ایران با جنبش اخوان المسلمین، متأسفانه تاکنون این بحث، واقع بینانه و بی طرفانه بررسی نشده است. لذا اخوان المسلمین و جنبش اسلامی ایران در دو مرحله قبل و بعد از برقراری انقلاب اسلامی مناسبات و روابطی داشتند که این روابط با افت و خیزهایی همراه بوده است. برخی از عوامل همانند احیای فکر دینی، بازگشت به اسلام، مقابله با اسرائیل و کشورهای استعمارگر و … موجب همراهی و برقراری روابط حسنه میان این دو جنبش اسلامی شده و برخی عوامل نیز همانند مخالفت جنبش اخوان المسلمین با تنش های انقلابیان و ضدانقلاب، احکام دادگاه های انقلابی، تأکید قانون اساسی بر شیعی و ایرانی بودن رئیس جمهور ایران و اصولاً انتخاب نظام ولایت فقیه به عنوان سیستم حکومتی کشور و … موجب سردی و افول روابط بین این دو جنبش شد. این مقاله عهده دار بررسی این مطالب است.
خیانت های آل سعود
آل سعود دوره سوم حکومتشان را با تکیه بر استعمار آغاز کردند و با کمک انگلستان از طریق کشور کویت، که در آنجا در تبعید به سر می بردند، وارد شبه جزیره عربستان شدند. همچنین، پیمانی میان انگلستان و عبدالعزیز به امضا رسید که بر اساس آن انگلستان استقلال کامل و مطلق حکومت عبدالعزیز را به رسمیت می شناخت.
بررسی و نقد دیدگاه ابن تیمیه درباره شأن نزول سوره هل اتی
یکی از ادله شیعه برای امامت و فضیلت علی (علیه السّلام) شأن نزول سوره هل اتی است. علامه حلی در منهاج الکرامة ذیل فصل سوم برای اثبات امامت حضرت علی (علیه السّلام) چهل برهان از قرآن می‌آورد. در برهان بیست و یکم به شأن نزول سوره هل اتی در حق علی (علیه السّلام) می‌رسد و حدیث ثعلبی از مفسران اهل سنت را به عنوان مؤید ذکر می‌کند. ولی ابن تیمیه شأن نزول سوره را مبنی بر اینکه مدنی است قبول ندارد و حدیث ثعلبی را با دلایل ضعیف و اقوال شاذ مخدوش میداند. در حالی که اکثر مفسران و محدّثان اهل سنت، برخلاف ابن تیمیه، سوره هل اتی را در شأن علی (علیه السّلام) می‌دانند. شیعه نیز بر این مطلب اجماع دارد. این سوره مدنی است و احادیث مربوط به شأن نزول فقط روایت ثعلبی نیست. این مقاله در پی اثبات این است که این سوره در شأن علی (علیه السّلام) و از خصایص خاصه ایشان است و اشکالاتی که ابن تیمیه بر سند و دلالت حدیث ثعلبی وارد کرده جایگاهی ندارد.
نقد برخی از افترائات محمد بن عبدالوهاب به شیعه
محمد بن عبدالوهاب از جمله افرادی است که با افترا بستن به شیعیان، کوشیده است سایر مسلمانان را به شیعه بدبین کند. یکی از افتراهای مؤسس وهابیت این است که می‌گوید شیعیان معتقدند امام حسن مجتبی علیه السلام نسلی ندارد تا با این روش مهدی موعود را از فرزندان امام حسین علیه السلام بدانند، در حالی که شیعه معتقد است امامت با نص الهی است. او همچنین به شیعه نسبت می‌دهد که آن‌ها منتظرند تا امامشان از سرداب ظهور کند. محمد بن عبدالوهاب نه‌تنها شیعیان را خارج از دین میداند بلکه به شیعه نسبت می‌دهد که آن‌ها به عایشه نسبت فحشا می‌دهند، این در حالی است که شیعیان بر پا‌ک‌دامنی زنان پیامبر صلی الله علیه و آله اجماع دارند. وی شیعیان را به تحریف قرآن متهم می‌کند، حال آنکه چنین چیزی واقعیت خارجی ندارد. در این نوشتار، این اتهامات را که بیشتر در کتاب الرد علی الرافضة مطرح شده، بررسی و نقد می‌کنیم تا اتهامات محمد بن عبدالوهاب بر شیعه آشکار شود.
منهج دیوبندیه و وهابیت در صفات خبری
این مقاله به بررسی و مقایسه منهج بین دو فرقه وهابیت و دیوبندیه در صفات خبری خدا می‌پردازد. در این بررسی مشخص می‌شود که وهابیت در خیلی از مناهج با دیوبندیه اختلاف دارند. این مناهج عبارت‌اند از: «ظاهرگرایی»، که با دو بعد «رد تأویل‌گرایی» و «انکار مجاز» بررسی شده، و نیز حجیت فهم سلف، نقل‌گرایی، و طرد مخالفان از دایره اهل سنت.
مصاحبه با شیخ عماد قندیل مصری
مصاحبه با شیخ عماد قندیل مصری، رئیس جمعیت دوستداران عترت محمدی
شیوه‌های وهابیت در مخالفت با اهل سنت
در طول تاریخ، دشمنی وهابیت با اهل سنت به‌خوبی روشن و واضح است. وهابیان به طور آشکار و پنهان در صدد ضربه‌زدن به مذاهب مسلمانان هستند. باید موارد خصومت این فرقه ضاله را با مذاهب اسلامی به‌خوبی نمایان کرد تا عوام، فریب تبلیغات گسترده آنان را نخورند. در این نوشتار می‌کوشیم با برجسته‌کردن مصادیق عناد و دشمنی وهابیان با اهل سنت، چهره واقعی آن‌ها را به نمایش بگذاریم.
گزارشی از کتاب الاغاثة بأدلة الاستغاثة
وهابیان استغاثه به اولیای الهی را از مصادیق درخواست از غیرخدا، و شرک می‌دانند، اما کسانی که آن را جایز می‌دانند به ادله‌ای از قرآن و روایات و سیره اهل بیت و صحابه پیامبر استدلال می‌کنند. در این زمینه علمای شیعه و سنی آثار فراوانی نگاشته‌اند. از جمله آثار مفید و مختصر در این زمینه، کتاب الاغاثة بأدلة الاستغاثة اثر حسن بن علی السقاف است. این کتاب در سال 1410 ه.ق./1990م. در مکتبة الامام النووی عمان و در یک جلد چهل صفحه‌ای به چاپ رسید. همچنین در جلد اول کتاب رسائل سقاف، که دارالامام الرواس بیروت (1428ه.ق.) منتشر کرده، نیز به عنوان رساله‌ای مستقل از صفحه 135 تا 170 آمده است.
جاهلیت در نگاه سلفیه جهادی و اثرات سوء آن بر جهان اسلام
واژه «جاهلیت» یکی از مهم‌ترین مبانی به کار گرفته‌شده در سلفیه جهادی است. اوج بار معنایی این واژه در دوره زمانی پس از سید قطب است که بر آن، اثراتی همچون گسترش گروه‌های تکفیری، جنگ‌های مذهبی، اسلام‌هراسی در غرب – که باعث تنزل اسلام در چشم مردم جهان و نشان‌دادن اسلام به عنوان دین خشونت است- بار شده است. از جمله مهم‌ترین این گروه‌ها، گروه تروریستی جماعة المسلمین، جماعة الجهاد، القاعده و داعش است که هر یک از مفهوم جاهلیت برای رسیدن به اهداف خود استفاده، و احکام خاص خود از جمله تکفیر را بر آن مترتب کرده‌اند. جاهلیتی را که گروه سلفیه جهادی مطرح و درنتیجه احکامی بر آن مترتب کرد باعث لطمات جبران‌ناپذیری، همچون کشتار مسلمانان بی‌گناه، ویرانی و عقب‌افتادگی جوامع اسلامی، جنگ‌های داخلی، اسلام‌هراسی، بر جهان اسلام شد که باید سالیان متمادی بگذرد تا بتوان گوشه‌ای از آن را ترمیم کرد.
ادله داعش بر خلافت اسلامی و نقد آن از سوی سلفیان جهادی
در رمضان 1434 گروهی افراطی وابسته به جریان سلفی جهادی پس از تسلط بر بخش‌هایی از جهان اسلام، اعلام خلافت اسلامی کردند و رهبر خود ابراهیم بن عواد بغدادی را خلیفه مسلمانان و امیرالمؤمنین نامیدند. این گروه، که مخالفانشان آن‌ها را داعش می‌نامند، مشروعیت خلافت بغدادی را به انتخاب وی از سوی اهل حل و عقد می‌دانند. همچنین، غلبه و سلطه بغدادی بر بخشی از عراق و سوریه از سوی این گروه دلیل دیگری بر صحت خلافت وی قلمداد شده است. در مقابل، دیگر گروهای سلفی تکفیری، که خود مشی افراطی دارند و از این جهت نزدیک‌ترین جریان‌ها به داعش‌اند، در مقابل این ادعای بزرگ به مخالفت برخاسته، آن را به‌شدت انکار می‌کنند. مخالفان ابوبکر بغدادی، که داعشیان را با عناوینی همچون خوارج و کلاب اهل النار خطاب می‌کنند، علاوه بر رد ادله داعش، شواهد و قراینی بر بطلان خلافت ادعایی این گروه می‌آورند و مسلمانان را از پیوستن به آن‌ها برحذر می‌دارند.
وهابیت منطق تزویر و تکفیر
اسلام دین منطق و حکمت است و هرگز استفاده از دروغ و تهمت و دشنام و بی‌منطقی را نمیپسندد، بلکه آن را مانع رشد و کمال و وحدت میداند؛ و هر کس این مسیر را طی کند به ضرر خود و جامعه اسلامی قدم برداشته است. متأسفانه برخی افراد و فرقهها در این راه گام نهاده اند.
