مفردشناسی روشمند-جلسه اول
اولین جلسه کلاس مفردشناسی روشمند توسط حجت الاسلام طبسی در مدرس تفسیر برگزار گردید که مشروح آن تقدیم میگردد.
عدل الهی و مسائل مربوط به آن در میراث تفسیری مدرسه امامیه بغداد
در طول سال‌های رشد و بالندگی علوم اسلامی، کلام و تفسیر هم همچون دیگر علوم اسلامی در مدارس مختلفی رشد یافته و کامل شده‌اند. از این میان مدرسه بغداد به ویژه در قرن چهارم و پنجم هجری به جهت حضور عالمانی چون شیخ مفید و شاگردانش شکوه خاصی دارد. در هم تنیدگی مذاهب اعتقادی مانند معتزله و اهل حدیث در آن روزگار بغداد، علیرغم تعاملات یا درگیری‌های اجتماعی، تأثیرات بسزایی بر مدرسه کلامی و تفسیری امامیه داشته است. یکی از مسائل کلامی و تفسیری عدل الهی، و از مسائل مربوط به آن جبر و اختیار است، که امامیه با معتزله و اهل حدیث دیدگاه کاملاً متفاوتی دارد. این تفاوت بر موضوعات جزئی‌تر مانند استناد افعال انسان به خود و اراده خدا و معاصی انسان تأثیر مستقیم داشته است، به گونه‌ای که امامیه قائل به اختیار انسان در راستای اراده و مشیت الهی شدند، و معتزله قائل به اختیار کامل انسان و نفی اراده الهی در افعال انسان گردیدند، و اهل حدیث نیز قائل به جبر هستند. این دو دیدگاه منجر به حصر قدرت الهی و یا بالعکس فاعل نبودن انسان در معاصی می‌شود. تأثیر مواجهه امامیه با این دو گروه به ویژه اهل حدیث، افزون بر آثار کلامی در آثار تفسیری این مدرسه، ذیل برخی از آیات بسیار مشهود است، به طوری که ناظر به دیدگاه جبریه، اقدام به پاسخ به شبهات کرده‌اند.
«شیخ مفید» از زبان «ذهبی»
برگرفته از کتاب «تاریخ الاسلام» ج 28 ص 333
روش‌شناسی تفسیری امام رضا علیه السلام
در طول تاریخ تفسیر قرآن کریم از آغاز تا کنون تفاسیر متعدد و گوناگونی از آیات قرآن کریم از سوی مفسران ارائه شده است، هر مفسر با توجه به علایق و قدر علمی خود در نگارش تفسیر از روش یا روش‌های متفاوتی برای روشن ساختن معانی و مفاهیم آیات بهره می‌گیرد. ائمه: نیز به عنوان مفسران واقعی کلام وحی، که پس از پیامبراکرم6 آشناترین افراد به مراد و مقصود خداوند متعال هستند، روش و شیوه‌ای در تفسیر قرآن کریم دارند که برای شناسایی روش ایشان، تنها مستند ما روایات تفسیری است. در این پژوهش به هدف شناسایی روش تفسیری امام رضا علیه السلام روایات تفسیری ایشان مورد بازکاوی قرار گرفته است؛ و در این بررسی مشخص شد ایشان روشی جامع در تفسیر آیات قرآن کریم دارند، و با بهره‌گیری از روش قرآن به قرآن، استفاده از روایات دیگر ائمه: و همچنین روش کلامی به تفسیر آیات پرداخته‌اند که روش اخیر نسبت به دیگر روش‌ها در روایات تفسیری ایشان غلبه دارد.
گفتارى درباره تفسير امام حسن عسكرى (علیه السّلام)
اين گفتار توضيحاتى درباره تفسير امام حسن عسكرى (ع) و نكاتى در اعتبار آن است كه از كتاب ارزشمند «كشف‌الاستار عن وجه الكتب و الاسفار» ج 5، ص 60 – 73 نقل و ترجمه شده است.
مؤلّف كتاب آيت الله سيّد احمد صفايى خوانسارى، در سال 1291 قمرى در خوانسار زاده شد. نسب او به امام سجاد (ع) مى‌رسد. نزد بزرگانى همچون شيخ محمّد حسين خوانسارى، ملّا محمّد على خوانسارى، سيّد على‌اكبر بيدهندى و سيّد اسماعيل عظيمى در خوانسار درس آموخت. در سال 1310 به اصفهان منتقل شد و در آنجا نيز در محضر آخوند ملّا محمّد كاشى، جهانگيرخان قشقايى، ميرزا بديع اصفهانى، آقا منيرالدين بروجردى، ميرزا محمّدهاشم خوانسارى چهارسوقى، شيخ محمّدتقى نجفى (آقا نجفى)، ميرزا ابوالمعالى كرباسى، ملّا محمّدباقر فشاركى، محمّدباقر درچه‌اى و ميرزا حسن نجفى اصفهانى دانشهاى لازم را فراگرفت.
اخلاق در قرآن 42
حضرت استاد صدیقی روز شنبه از ساعت 17:30 الی 18:30 به تفسیر قرآن با موضوع «اخلاق در قرآن» در مدرس 7 حوزه علمیه امام خمینی (ره) پرداختند که مشروح آن در ذیل آمده است.
انسان شناسی در قرآن 55
کلاس تفسیر آیت الله حائری شیرازی روز چهارشنبه از ساعت 16 الی 17 در مدرس ۲ حوزه علمیه امام خمینی (ره) با موضوع «انسان شناسی در قرآن» برگزار شد که مشروح آن تقدیم حضور می گردد.
انسان شناسی در قرآن 54
کلاس تفسیر آیت الله حائری شیرازی روز چهارشنبه از ساعت 16 الی 17 در مدرس ۲ حوزه علمیه امام خمینی (ره) با موضوع «انسان شناسی در قرآن» برگزار شد که مشروح آن تقدیم حضور می گردد.
اخلاق در قرآن 41
حضرت استاد صدیقی روز شنبه از ساعت 17:30 الی 18:30 به تفسیر قرآن با موضوع «اخلاق در قرآن» در مدرس 7 حوزه علمیه امام خمینی (ره) پرداختند که مشروح آن در ذیل آمده است.
تعليقات ابن‌عتائقى بر تفسير على‌بن ابراهيم قمى
ابن‌عتائقى حلّى (متوفى 786 هجرى)، از دانشمندان قرن هشتم حِلّه و صاحب آثار فراوانى است كه بيشتر آنها تاكنون چاپ نشده است. يكى از آثار چاپ نشده او خلاصه‌اى است كه از تفسير علىّبن ابراهيم قمى (دانشمند شيعى قرن چهارم هجرى) فراهم آورده و نزديك به يكصد و پنجاه مورد تعليقه بر اين تلخيص افزوده است. در اين گفتار، چندين تعليقه ابن‌عتائقى در مباحث قرآنى، ادبى و لغوى، رجالى و تاريخى تفسير قمى، براساس دو نسخه خطى از كتاب ابن‌عتائقى آمده است.
اخلاق در قرآن 40
حضرت استاد صدیقی روز شنبه از ساعت 17:30 الی 18:30 به تفسیر قرآن با موضوع «اخلاق در قرآن» در مدرس 7 حوزه علمیه امام خمینی (ره) پرداختند که مشروح آن در ذیل آمده است.
انسان شناسی در قرآن 53
کلاس تفسیر آیت الله حائری شیرازی روز چهارشنبه از ساعت 16 الی 17 در مدرس ۲ حوزه علمیه امام خمینی (ره) با موضوع «انسان شناسی در قرآن» برگزار شد که مشروح آن تقدیم حضور می گردد.
