ویژگی‌های یاران خاص امام زمان علیه السلام
ریشه‌کنی ستم و درهم کوبیده شدن پایه‌های کفر و استکبار و شرک و نفاق در صحنه عـالم و تـحـقـّق آرمان حاکمیت توحید و عدالت در جهان، افزون بر وجود رهبری شایسته و مـعـصـوم، قـانـونـی جـامـع و جهان‌شمول و فراهم آمدن زمینه‌ها و شرایط لازم، به وجود یارانی زبده، کاردان و لایق و پا به رکاب وابسته است؛ یارانی که قابلیت‌هایی در حد مـطـلوب و ایـده آل داشـته باشند تا بتوانند منویّات رهبر و مقتدایشان را در گستره گیتی جامه عمل بپوشند. مـقـاله حـاضـر بـا عـنـوان «ویژگی‌های یاران خاص امام زمان (ع)» نوشتاری است درباره یـاران حـضـرت مـهـدی (ع)، مـاهـیت یاران خاص و خصوصیات آنان. از این رو، پس از ذکر مقدمه‌ای کـوتـاه، یاران حضرت، ستاد فرماندهی حکومت جهانی و ماهیت یاران خاص مورد بحث قرار گرفته است. پس از آن ویژگی‌های آنان بررسی شده و در پایان نکاتی به صورت نتیجه ارائه گردیده است.
احمد بن اسحاق، نماینده ویژه امام حسن عسکری علیه السلام
این مقاله پیرامون یکی از نمایندگان ویژه امام حسن عسکری علیه السلام می باشد
نامه‌های امام هادی علیه السلام
این مقاله پیرامون نامه های امام هادی علیه السلام می باشد
امام‌‌شناسی در محضر حضرت امام علی بن موسی الرضا علیه السلام
در این گفتار، مطالبی از امام رضا علیه‌السلام تحلیل می‌شود در این زمینه که: امامت منصبی الهی است و اختلاف مردم درباره جایگاه آن، ناشی از جهلی است که به اندیشه بشری متکی است. خداوند با انتصاب امام در غدیر خم دین کاملی را به مردم عرضه کرد. شأن امام واجب الاطاعة بودن است که مستلزم عصمت می‌باشد و مردم قدرت تشخیص و شناخت فرد معصوم را ندارند. مقام امامت حضرت ابراهیم بعد از نبوت ایشان برتری مقام امامت به‌عنوان جانشینی خداوند در زمین را نشان می‌دهد. امام در امور دینی و دنیایی مردم نقش هدایت‌گری دارد و همچون خورشید نورانی، سرچشمه هدایت و نجات‌بخشی از تباهی و گمراهی است. امام، امین و حجت خدا بر خلق، خلیفه در بلاد، دعوت‌کننده به‌سوی خدا، معصوم، خزانه‌دار علم الهی، و با حلم و بردباری مایه انسجام دین و عزت مسلمین است. مهم‌ترین عامل مخالفت با امامت الهی، حسادت و فریب شیطان معرفی‌شده که عاقبت آن، آتش دوزخ خواهد بود.
گفتمان و زمانه سیاسی امام موسی کاظم علیه السلام
غیر از شناخت گفتمان سیاسی امامان معصوم شیعه که در تعارض با گفتمان سیاسی امویان و عباسیان بود، توجه به عنصر مقتضیات زمانه یا فضا و شرایط حاکم بر دوره آنان ضرورت تام دارد؛ زیرا تأثیر این عنصر، سبب اختلاف در مواضع و عملکرد سیاسی آنان در دوره‌های مختلف تاریخی است. در این پژوهش بر آنیم با استناد به شواهد تاریخی و تحلیل آن‌ها، تأثیر عنصر زمانه را به لحاظ سیاسی، بر مواضع سیاسی امام موسی کاظم (ع) بررسی کنیم و نشان دهیم که هرچند آن حضرت متناسب با زمانه سیاسی دوره امامت خود، سیاست تقیه را اتخاذ و از هرگونه همکاری با عباسیان و یا اقدام بر ضد آنان کناره‌گیری کرد، اما بنا به‌ضرورت و بر مبنای گفتمان سیاسی پدران خود، نسبت به حکومت عباسی، به اعتراضِ آشکار یا ضمنی می‌پرداخت و سرانجام همین مواضع و مبارزه با سلطه و اقتدار بلامعارض سیاسی عباسیان در عصر خلافت هارون بود که به حبس و شهادت آن حضرت انجامید.
امام صادق علیه السلام و شکل‌گیری مکتب جعفری
حضور و نقش امامان شیعه تنها در حوادث سیاسی و اجتماعی مؤثر نبوده است، بلکه نقش فرهنگی و علمی آن شخصیت‌ها توانسته است در شکل‌گیری و بنیاد فرهنگ اسلامی به‌طور عام و فرهنگ تشیع به‌طور خاص غیرقابل‌انکار باشد. امام صادق (ع) به‌عنوان شخصیتی دانشمند به پایه‌گذاری مکتبی پرداخته است که علاوه بر ایجاد روشی نوین در آموزش، اصلاح افکار و بنیان‌گذاری فرهنگ اصیل شیعه، به‌نوعی باعث تحول اساسی در اجتماع زمان خود و حتی قرون آینده‌ی فرهنگ و تمدن اسلامی شده است که بی‌شک حیات و حضور فرهنگ تشیع در جهان امروزی و حتی در افق‌های آینده مدیون مجاهدت و زحمات آن مرجع و امام دانشمند می‌باشد و تنهاترین افتخار ما حضور در فرهنگی است که شایستگی اسم‌گذاری‌اش به نام فرهنگ و تمدن جعفری و یا تشیع امامیه به‌عنوان میراث گران‌بهای ایشان است.
امام محمد باقر علیه السلام و جدال‌های کلامی سیاسی عصر اموی
عصر اموی، دوران تبدیل شدن مناظره‌های کلامی نخستین در عهد خلفای راشدین، به جدال‌های کلامی سیاسی است. در این دوران جدال‌های کلامی سیاسی خاصی در میان گروه‌ها و مکاتبی همچون مرجئه، خوارج، معتزله، زیدیه و … است؛ جدال‌هایی که تأثیر بسزایی بر تحولات سیاسی اجتماعی این دوران داشت. امام باقر در این دوران با شرکت در مناظره‌ها و جدال‌های کلامی سیاسی این دوران از دو زاویه در فراهم ساختن زمینههای تأسیس و تدوین مکتب امامیه نقش ایفا نمودند. از سویی، فعالیت‌ها و مناظره‌های امام خصلتی کلامی داشت و مبانی و اصول مکتب امامیه را در کنار نقد مبانی و اصول کلامی دیگر مکاتب تدارک می-نمود، از سوی دیگر با نقد دستگاه سیاسی حاکم و فکر سیاسی رایج، بنیان‌های فکر سیاسی شیعه امامیه را ارائه می‌کرد. مقاله حاضر با گزارش جدال‌های کلامی سیاسی عصر اموی، تلاش امام باقر در قالب مناظره‌ها و جدال‌های کلامی سیاسی مذکور را توضیح می‌دهد.
ادبیات سخنان امام سجاد علیه السلام و صحیفه سجادیه
نیایش‌های امام سجاد (ع) در صحیفه، سرشار از مضامین لطیف و دلپذیر است. این دعاها نشانة ذوق سرشار، روح متعالی، بزرگی شخصیت و دردآشنایی آن حضرت (ع) است. خوانندة این دعاها با اندکی ژرف‌نگری و تأمل، لذتی معنوی و روحانی احساس می‌کند که همة لذت‌های مادی با آن برابر نیست و درمی‌یابد که این کتاب، صحیفة معرفت است. باوجود پژوهش‌های فراوانی که پیرامون این کتاب انجام پذیرفته است، جنبة ادبی و هنری آن کمتر موردبررسی قرارگرفته است. در این مقاله پس از مقدمه و نگاهی به اوضاع سیاسی- اجتماعی زمان امام سجاد (ع)، ضمن تبیین ادبیات عصر امام سجاد (ع)، ادبیات کلام امام (ع) در صحیفه سجادیه موردبررسی قرار می‌گیرد.
امام مجتبی علیه السلام و تربیت فرزندان شجاع
این مقاله به سه نکته مهم درباره شخصیت حضرت مجتبی (ع) اشاره دارد: 1. صلح امام حسن (ع) زمینه‌ساز قیام عاشورا است و این دو حادثه مکمل همدیگرند. 2. پیشوای دوم همانند سایر امامان شیعه، شخصیتی کامل در تمام ابعاد و در علم و فضایل اخلاقی به‌ویژه شجاعت و سیاست است؛ 3. بسیاری از شخصیت‌های انقلابی و ظلم‌ستیز در تاریخ عصر اموی و عباسی از فرزندان امام مجتبی (ع) به شمار می‌آیند.
هویت قبیله‌ای به‌مثابه واقعیت در نهج‌البلاغه
هویت در منابع و متون اسلامی ازجمله نهج‌البلاغه، موضوعی وسیع و عمیق است. در این کتاب ارزشمند، به هویت قبیله‌ای به‌عنوان واقعیت و «سیاست آن‌گونه که هست»، در ابعاد گوناگونی توجه شده است. هویت و ملاحظات قبیله‌ای و رقیبان و مخالفان در تصمیم‌گیری‌ها و موضع‌گیری‌های امام (ع) از جایگاه مهمی برخوردار است؛ زیرا سیاست، ماهیتی کلی ملی دارد و دشمن در یک‌سوی آن، قرار می‌گیرد. در این مقاله با تحلیل محتوای گفتار و نوشتار امام (ع) در نهج‌البلاغه به واکاوی هویت قبیله‌ای به‌عنوان رقیب هویت دینی می‌پردازیم. با ورود اسلام و بعثت پیامبر (ص) هویت قبیله‌ای در ساختار شبه‌جزیره عربستان تحت تأثیر هویت دینی، به هویتی حاشیه‌ای تبدیل شد و با مهار آن، یکی از موانع ساختار دولت سازی پیامبر (ص) از میان برداشته شد و دولت متمرکز پیامبر به وجود آمد؛ اما بعد از رحلت آن حضرت، هویت قبیله‌ای بار دیگر از حاشیه به متن جامعه وارد، بازتولید و تقویت شد. شکل‌گیری گرایش‌های گریز از مرکز از سوی هویت‌های متعدد قبایل گوناگون یکی از پیامدهای بازگشت هویت قبیله‌ای به جامعه بود. همین گرایش‌ها موجب قتل عثمان شد و در واقعیت سازی حوادث دوران پنج سال خلافت امام علی (ع) و سه جنگ داخلی دوران ایشان نقشی مهم داشت. شدت یافتن این گرایش‌ها اداره دولت را برای امام علی (ع) دشوار کرد و سرانجام منجر به تشکیل دولت امویان شد. در این مقاله واقعیت هویت قبیله‌ای توصیف، و واقعیت سازی قبیله‌ای، تجزیه‌وتحلیل شده است.
شیعه و دفاع از حریم آن در خطبه‌های حضرت زهرا سلام الله علیها
«شیعه» نامی آشنا در فرهنگ توحید بوده و قرآن بزرگ‌ترین شاهد این گفتار است. در قرآن، حضرت ابراهیم (ع) «شیعه» نامیده شده است; زیرا ادامه‌دهنده جریان توحیدی حضرت نوح (ع) بود. پیامبر اکرم (ص) و حضرت علی (ع) نیز شیعه بودند. «تشیع» راهی جدا یا منشعب از اسلام نیست، بلکه امتداد خط حضرت محمد (ص) و استمرار طریق توحید است. روشن است که درراه خدا و جریان توحیدی، انتخاب خلیفه و وصی پیغمبر همانند انتخاب پیامبر، فقط به دست خدا و به‌فرمان او انجام می‌گیرد. این همان اعتقادی است که شیعه را از دیگران ممتاز می‌گرداند. حضرت زهرا (س) در خطبه مبارک خود، به دفاع از این بینش می‌پردازد و در مقابل تمام جریاناتی که تا آن زمان پدید آمده بودند یا در آینده به‌تبع آن‌ها می‌توانستند پدید بیایند، ایستاده، مخالفت صریح خود را اعلام می‌کند; زیرا نتیجه آن‌ها را بسیار شوم می‌داند که جز خون‌ریزی و بدبختی ثمره‌ای نخواهد داشت، درحالی‌که اگر همان جریان برگزیده الهی که در رهبری حضرت علی (ع) متجلی بود، پس از رسول اکرم (ص) ادامه می‌یافت، یقیناً به خوش بختی و سعادت تمام جوامع بشری منتهی می‌شد و اسلام آینده‌ای روشن و درخشان می‌داشت که در سایه آن، مردم درنهایت آسایش و رفاه، از نعمت‌های فراوان مادی و معنوی بهره‌مند می‌شدند و درهای برکت از آسمان و زمین برایشان گشوده می‌گشت; ولی افسوس!
حمایت‌های غيبي در زندگي پيامبراكرم صل الله علیه وآله
مطالعه و بررسی تاریخ زندگی پیامبر اکرم (ص) به‌روشنی دلالت می‌کند که حضرت همواره از امدادهای غیبی و حمایت‌ها و عنایت‌های ویژه الهی بهره‌مند بود. این حمایت‌ها که در مراحل مختلف زندگانی ایشان رخ داد، ابعاد گسترده‌ای داشته که در این نوشتار با استناد به آیات قرآنی و نیز نیم‌نگاهی به حدیث و تاریخ، به مواردی از آن پرداخته شده است.
