شخصیت احمد ابن حنبل
أبو عبد الله أحمد بن محمد بن حَنْبَل بن هلال، یکی از امامان چهارگانه فقهی اهل سنت است، او نیز مانند دیگر بزرگان عامه مورد تعریف از طرف هواداران و مورد جرح و سرزنش از طرف مخالفان شده است. وی در جریان قدم و حدوث قرآن رهبری قائلین به قدم قرآن را به عهده گرفت و به خاطر این مسأله زندانی شده و بعدها مورد حمایت متوکل قرار گرفت، و بر اعتقاد به تربیع (چهار خلیفه) در بین اهل سنت نقش مهمی داشت.
رابطه عرفان و سياست در صحيفه سجاديه
در این مقاله محقق سعی بر آن دارد تا با طرح پرسش‌هایی در باب رابطه عرفان و سیاست و غواصی در اقیانوس صحیفه، متن را به نطق وادارد و پاسخ‌های خود را از آن اخذ کند. برخلاف دیدگاه‌هایی که قائل به امتناع تأسیس اندیشه سیاسی و رفتار سیاسی در حوزه عرفان می‌باشند، فرضیه و مدعای نویسنده بر این است که تعالیم دینی امام در قالب ادعیه موجود در صحیفه سجادیه می‌تواند به تأسیس اندیشه سیاسی، گرایش سیاسی و رفتار سیاسی بیانجامد.
رابطه انسان و خدا در دعاي عرفه امام حسين و امام سجاد علیه السلام
این نوشتار رابطه انسان و خدا در دعای عرفه امام حسین و امام سجاد علیهما السلام را مورد بررسی قرار می دهد.
احمد بن حنبل، تبار او
أبو عبد الله أحمد بن محمد بن حَنْبَل بن هلال، یکی از امامان چهارگانه فقهی اهل سنت است، او نیز مانند دیگر بزرگان مورد مدح از طرف هواداران قرار گرفته که در برخی موارد غلو کرده وافسانه‌هایی را در مورد او ساخته اند. از طرفی وی مورد جرح و سرزنش مخالفان نیز شده است. وی در جریان قدم و حدوث قرآن رهبری قائلین به قدم قرآن را به عهده گرفت و به خاطر این مسأله زندانی شده و بعدها مورد حمایت متوکل قرار گرفت، و شهرت او بعد از این جریان زیاد شد. احمد برای اخذ و نقل حدیث به شهرهای مختلف سفر کرده و از اساتید بزرگی بهره گرفت، مهمترین اثر وی کتاب «المسند» است که یکی از منابع حدیثی می‌باشد. مکتب فقهی وی نیز یکی از مذاهب چهارگانه اهل سنت می‌باشد.
دکترين و سياست‌هاي دفاعي – امنيتي در صحيفه سجاديه
با توجّه به اهميت دينى و سياسى مفهوم «امنيت»، نوشتار حاضر بررسىِ اين مفهوم و آموزه‌های دفاعى ـ امنيتى را در آراى امام چهارم (ع) وجهه همت قرارداده است. بر مبناى مستندات اين پژوهش، اين فرضيه اثبات می‌گردد كه صحيفه و مصحف شريف سجاديه، به‌ویژه دعاى بيست و هفتم آن، شامل دكترين و آموزه‌های دفاعى ـ امنيتى بسيار منسجم و کم‌نظیری است كه امام سجاد (ع) با رويكرد ظلم‌ستیزان و در عين عدم‌تأیید حکومت‌های جائر وقت و به خاطر حفظ اسلام و مصالح امت اسلامى و مقابله با تهديدها و تهاجمات بيگانگان طراحى كرده و انديشيده است و اكنون با قطعيت می‌توان بدين آموزه‌ها اتكا و استناد كرد. صحیفه سجاديه شامل آموزه‌های دفاعى امنيتى بسيار منسجم و کم‌نظیری است كه امام سجاد (ع) با رويكردى ظلم ستيزانه به خاطر حفظ اساس اسلام و مصالح امت اسلامى طراحى و انديشيده است.
درآمدي بر ابعاد و زمينه‌هاي تربيت در صحيفه سجاديه
طرح مفاهیم بلند اخلاقی تربیتی و حقائق دینی با زبان دعا در صحیفه سجادیه، شاهکاری است که تنها امام سجاد (ع) در روزگار اختناق اموی توانست از عهده آن برآید. در این مقاله، نگاه فراگیر امام (ع) به مسأله تربیت در ابعاد ششگانه اعتقادی، عبادی، اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به همراه ابواب و زمینه‌های مصداقی آن، مورد بررسی تحلیلی و آماری، قرار گرفته است.
احمد بن حنبل
أبو عبد الله أحمد بن محمد بن حَنْبَل بن هلال، یکی از امامان چهارگانه فقهی اهل سنت است، او نیز مانند دیگر بزرگان مورد مدح از طرف هواداران قرار گرفته که در برخی موارد غلو کرده وافسانه‌هایی را در مورد او ساخته اند. از طرفی وی مورد جرح و سرزنش مخالفان نیز شده است. وی در جریان قدم و حدوث قرآن رهبری قائلین به قدم قرآن را به عهده گرفت و به خاطر این مسأله زندانی شده و بعدها مورد حمایت متوکل قرار گرفت، و شهرت او بعد از این جریان زیاد شد. احمد برای اخذ و نقل حدیث به شهرهای مختلف سفر کرده و از اساتید بزرگی بهره گرفت، مهمترین اثر وی کتاب «المسند» است که یکی از منابع حدیثی می‌باشد. مکتب فقهی وی نیز یکی از مذاهب چهارگانه اهل سنت می‌باشد.
حاشيه ابن ادريس بر صحيفه سجاديه
نويسنده در اين گفتار، حاشيه محمد بن ادريس حلّى، فقيه شيعى نامدار قرن ششم هجرى بر صحيفه سجاديه را به‌عنوان نخستين شرح لغوى صحيفه كه به دست ما رسيده، می‌شناساند. اين حاشيه مختصر، بيشتر به لغات صحيفه پرداخته و در راستاى اهتمام ابن ادريس به تحقيق و ترويج صحيفه ارزش دارد. نويسنده، شرح‌حال ابن ادريس، سند روايتى او، راويان نسخه او از صحيفه، روش ابن ادريس در اين حاشيه را بر اساس تنها نسخه خطى شناخته‌شده از اين كتاب تبيين كرده و شرح دو دعاى صحيفه را به‌عنوان نمونه‌اى از كتاب نقل كرده است.
حاشية الصحيفة السجادية: محمد بن منصور بن ادريس حلي (598 ق)
این نوشتار به بحث پیرامون حاشیه ای که توسط محمدبن منصور بن ادریس حلی بر مصحف شریف صحیفه سجادیه تألیف شده است می پردازد.
نقد مبانی و آرای وهابیت از دیدگاه محمد سعید رمضان البوطی ،حسن بن فرحان مالکی،محمد بن علوی مالکی،حسن سقاف
جریان وهابیت افراطی با همه ی تبلیغاتی که برای مطرح نمودن خود به عنوان نماد اسلام حقیقی به راه انداخته هنوز نتوانسته است جامعه اهل سنت از گذشته تا به امروز ،آشکارا به مخالفت با عقائد افراطی این فرقه چندان که گروهی از عالمان اهل سنت ،از گذشته تا به امروز آشکارا به مخالفت با عقائد افراطی این فرقه برخاسته اند.عطف به وجود چنین فضایی ،در رساله پیش رو ،برای نقد مبانی و آرای فرقه ی وهابیت ،از آثار چهار اندیشمند معاصر اهل سنت و وهابیت معتدل بهره برده ایم: حسن بن فرحان مالکی دانش آموخته ی دانشگاه محمدبن سعود است .در حالی که خود را سلفی می داند و برای شخصیت محمدبن عبدالوهاب احترام قائل است پای در رکاب منتقدان جریان سلفی نهاده است .«داعیه و لیس نبیا»کتابی از اوست در نقد مفاهیم توحید و شرک از دیدگاه محمد بن الوهاب .فرحان مالکی در کتاب یاد شده اثبات می کند که ابن عبدالوهاب و پیروانش تبیین دقیقی از این مفاهیم ندارند و تنها با ابهام افکنی و بی اعتنایی به ظوابط و موانع تکفیر همچون:جهل ،تاویل و عذر،به تکفیر مخالفان عقائد خود پرداخته اند.اهمیت دیگر فرحان باز خوانی وی از مفهوم صحابه و صحابی در قرآن ،حدیث و تاریخ است که نتایج جالبی به دست داده است. محمدبن علوی مالکی: از علمای اهل سنت ساکن مکه بوده کتاب های متعددی در رد عقائد وهابیان نوشته که از مهمترین آنها«مفاهیم یجب ان تصحح » است وی در این کتاب وهابیان را به سبب گزافه گویی هایشان در تکفیر مخالفان ملامت کرده است علوی مالکی مباحثی همچون :مشروعیت توسل ،استغاثه ،شفاعت ،واسطه بین خالق و خلق و بدعت به صورت مفصل بیان نموده و به شبهات مطرح در این خصوص پاسخ داده است. محمد سعید رمضان البوطی :از علمای برجسته ی سوریه بلکه جهان اسلام است وی در کتاب مشهورش «السلفیه مرحله زمینه مبارکه لا مذهبه الاسلامی» سلفیه را بدعتی قلمداد می کند که از قلب جماعت اسلامی سر بر آورده و در جامه مذهب ظاهر شده است در نگاه وی،مهم ،تبعیت از اسلوب سلف در فهم کتاب و سنت است نه پیروی از فهم آنان. حسن بن علی سقاف :اهل اردن و شافعی مذهب و عمر خود را در راه نقد و مبارزه با تفکر وهابیت گذاشته است وی در آثارش به تحلیل ریشه های فکری این فرقه نشسته است سقاف تشبیه و تجسیم ،ناصبی گری و… را از بارز ترین انحراف های وهابیان می شناسد.
جلوه‌هاي عرفاني دعا در صحيفه سجاديه
در این مقاله با محوریت صحیفه سجادیه دعا از سه منظر فیلسوفانه، تجربه‌گرایان و عارفانه موردتوجه قرارگرفته و فلسفه و ویژگی‌های خاص آن به‌قرار زیر ارائه‌شده است: الف- دعا در منظر عارفانه زیبا است؛ زیرا نفس دعا کردن مطلوب است و دعا تابع نتیجه نیست. ب- دعا در نگاه عارفانه تابع اذن خداوند است و به همین دلیل دعا کردن لذت‌بخش است. ج- دعا دارای مراتبی است که عبارت‌اند از: دعای تاجرانه (دعا در مرتبه درک تجلی افعالی خداوند)، دعا در مرتبه تجلی صفاتی خداوند و دعا در مرتبه تجلی ذاتی خداوند.
توضيح دعاي چهل و دوم صحيفه سجاديه، با نگاهي به کمال علمي قرآن
علم و دانايى – با وجود اختلاف دانشمندان بشرى در تعريف آن – از روشن‌ترین مفاهيم نزد بشر است، كه حقيقت نورى آن، درجات و مراتب دارد. «قرآن» به‌عنوان برترين كلام خدا، بر اساس محتواى علم خود، از علمِ بی‌پایان الهى نشأت‌گرفته و آخرين پيامبر خدا، حضرت محمد (ص) بر مبناى همين علم، آواى هماورد جويى (تحدّى) سر مي‌دهد، گرچه ظاهر الفاظ آن نيز زيبا و جذّاب است. قرآن، براى تداوم هدايت خود، عالِمان به علم كتاب (اميرالمؤمنين على بن ابی‌طالب (ع) و امامان معصوم ع) را به مردم می‌شناساند. نگارنده، اين مطالب را حول محور دعاى چهل و دوم صحيفه سجاديه (دعاى امام سجاد (ع) در هنگام ختم قرآن) به‌تفصیل بيان می‌کند.
