بررسی رخدادهای شگفت پس از شهادت امام حسین علیه السلام
رخداد عاشورا و شهادت امام حسين (ع) در رأس مهم‌ترين حوادث تاريخ بشريت قرار دارد. عظمت اين حادثه را مي‌توان با تحليل زمينه‌ها، چرايي، چگونگي وقوع، پيامدها و آثار آن بررسي كرد. يكي از نشانه‌هاي عظمت اين حادثه، رخدادهاي شگفتي است كه غالب آنها شكل خرق عادت داشته و در پي شهادت امام حسين (ع) به وقوع پيوست. بعضي از اين رخدادها، مربوط به اجزاي نظام هستي همچون خورشيد، ماه، ستارگان و زمين است؛ و بخشي ديگر به انبياء و فرشتگان و بخشي هم به جنيان و حيوانات اختصاص داشته و برخي نيز مربوط به انسان‌هاست. در این نوشتار، با بررسي روايات شيعه و اهل‌سنت، اين رخدادها ضمن ده محور مورد بازكاوي قرار گرفته است.
ويژگی های اخلاقی دو جبهه حق و باطل در کربلا
داستان كربلا نمايشگاهى است كه از یک‌سو بيان‌گر عظمت، شجاعت و حق‌خواهى و حق‌پرستى و تمام فضائل و مكارم انسانى است كه در سرور شهيدان و ياران فداكار وى تبلور يافته و در سخت‌ترين شرايط از آن روى‌گردانى نشده است و از سوى ديگر مبين دنائت، سنگدلى و خون‌خواری امويان و سپاهيان يزيد كه حاكى از آلودگى‌هاى روحى و اخلاقى آنان و نشان‌دهنده عاقبت باطل گرایی و بی‌ایمانی است. در اين مقاله از ميان فضائل بى‌شمار، غيرت و حماسه، ژرف‌اندیشی، عرفان، پرستش و نيايش و جانبازى در حق پویان از یک‌سو و پستى و زبونى، چند چهره‌گى، حرام‌خوارى، فساد و فحشاء، بی‌حرمتی به مقدسات، پرخاشگرى و بحران هويت ازجمله رذایل جبهه باطل شمرده شده است كه در صحنه عاشورا به ظهور رسيده‌اند.
نگاهی کوتاه به نقش خواص در آغاز نهضت کربلا
يكى از مسائل قابل‌توجه در نهضت حسينى جریان‌های اجتماعى معاصر قيام آن حضرت و نقش آنها در آن قيام است. به‌طورکلی اين جریان‌ها را مى‌‌توان به سه دسته تقسيم كرد: 1. امويان و طرفداران آنها كه از همان ابتدا در مقابل آن حضرت موضع‌گیری كردند؛ 2. طيف قابل‌‌توجهى كه به طرفدارى و حمايت از آن حضرت برخاستند؛ 3. طيف وسيع و گسترده‌‌تر از دو جريان قبل كه به شكلى در اين رابطه بی‌تفاوت باقى ماندند. اين مقاله با بررسى جریان‌های اجتماعى معاصر قيام امام حسين (ع) به نقش آنها در شكل‌‌گيرى و استمرار قيام حسينى پرداخته، موضع‌گیری آن حضرت در مقابل اين جريان‌‌ها را بيان مى‌‌كند. محور بحث در اين مقاله افراد شاخصى هستند كه به نحوى در جامعه معاصر قيام آن حضرت نفوذ داشتند و در حد خويش از بزرگان جامعه اسلامى محسوب شده مردم به عمل و رفتار آنها توجه داشتند و موضع‌‌گيرى آنها در اراده توده مردم مؤثر بوده است. نويسنده در اين رابطه ابتدا به نقش مردم در شروع قيام آن حضرت پرداخته، آنگاه به موضع‌‌گيرى‌‌هاى خواص در قبال اين قيام و واكنش امام حسين (ع) نسبت به اين موضع‌‌گيرى مى‌‌پردازد.
نعمان آلوسی و کتاب جلاء العینین فی محاکمه أحمدین1
برگرفته از کتاب «مجموعه مقالات و مطالعاتی در تاریخ و اندیشه وهابیت»
نشانه‌هاي عزت‌نفس در رفتار بازماندگان قيام عاشورا
«وَ لِلَهِ الْعِزَهُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ» (منافقون: 8)؛ همانا عزت از آن خداوند و سپس رسول او و آنگاه مؤمنان است. حضرت زينب (س) از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین زنان اسلام و داراي فضايل و كمالات بی‌شمار است. سراسر زندگي اين بانوي بزرگوار اسلام پر از حوادث و مصیبت‌های بزرگ بوده است. توانايي مقابله بااین‌همه مصائب از عنصر رواني به نام «عزت‌نفس» ناشي می‌شود. اين شیر زن دشت كربلا طي چند روز ناملايماتي را تحمل كرد كه هرکدام به‌تنهایی براي از پاي انداختن فرد كافي است. زينب (س) یک‌تنه در مقابل تمام اين مشكلات به مقابله برخاست و طومار ظلم يزيديان را در هم پيچيد و سرافراز و سربلند پيام قيام حسيني را براي همگان روشن كرد. بنابراين، با الهام گرفتن از رفتار عزت‌منشانه در خاندان عصمت و طهارت، به‌ویژه حضرت زهرا (س) و حضرت زينب (س) و اينكه اين رفتارهاي عزتمند ارتباط تنگاتنگي با آموزش‌های مستقيم و غيرمستقيم خانوادگي دارد، می‌توان بیش‌ازپیش خانواده‌های مسلمان به‌ویژه بانوان شيعه را در الگوبرداری از اين رفتارها و انتقال مناسب آنها به فرزندانشان ياري نمود.
ماهيت شناسي قيام عاشورا
بحث‌ها و برداشت‌های گوناگون و گاهی متناقض نسبت به قیام اباعبدالله الحسین شده است که معمولاً بر دو محور می‌چرخند: ماهیت شناسی و غایت شناسی نهضت. لیکن در این مقاله مورد نخست به بررسی و نقد گذاشته شده است. آیا ممکن است قیام امام حسین (ع) نهضتی چند ماهیتی باشد تا همه یا بیشتر برداشت‌ها را بپذیرد؟ نخستین بحث ما بررسی و یافتن پاسخ این سؤال است. نویسنده در ادامه به طرح عمده‌ی دیدگاه‌های مأثور پرداخته است که در ذیل به اهم آنها اشاره می‌شود: 1) قیام انفجاری، نگاهی است برون دینی و احیاناً تحت تأثیر القائات مارکسیستی، که می‌گوید امام از رشد تضادها خواست بهره‌گیری نماید. 2) برخورد عادی دو نوع عصبیت عربی، که ازنظر تحلیل تاریخی اجتماعی، برخورد خصمانه‌ی دو جریان قومی را قهری می‌داند. در این دیدگاه از زاویه‌ی حکومتی به واقعه نگریسته می‌شود. طرفداران آن معتقدند امام برای به دست آوردن قدرت قیام نموده است. این دیدگاه شامل دو نوع برداشت می‌شود: دموکراسی و اقتدارگرایی، که هرکدام مستقلاً موردبررسی قرار می‌گیرد. 3) قضای الهی و فدا شدن برای امت، نیز دیدگاه‌هایی هستند که در این مقاله از آنها بحث می‌شود. نکته‌ی قابل تذکر آن است که نویسنده به‌جز نقد دیدگاه‌ها مبادرت به القای دیدگاهی ننموده و ارزیابی را به عهده‌ی خواننده گذاشته است.
قیام عاشورا از منظر مقام معظم رهبری، درس‌ها و عبرت‌ها
هدف از پژوهش حاضر، بررسى درس‌ها و عبرت‌هاى قيام عاشورا از منظر مقام معظّم رهبرى می‌باشد. از ديدگاه رهبر فرزانه انقلاب اسلامى، امام حسين (ع)، درس‌ها و عبرت‌هاى بزرگى به همه تاريخ داد. در حقيقت، اسلام را هم در زمان خودش و هم در هر زمان ديگرى بيمه نمود. ياد كربلا، اين درس‌ها و عبرت‌ها را پيش چشم مى‌گذارد؛ هر جا فسادى از آن قبيل باشد، امام حسين (ع) در آنجا زنده است و با شيوه و عمل خود می‌گويد كه تكليف چيست و چه بايد كرد؟ قيام جاودانه عاشورا نشان داد كه نظام اسلامى، با ايمان، بصيرت، همت‌هاى بلند، مطرح شدن آرمان‌ها و زنده نگاه‌داشتن شعارها به وجود مى‌آيد، حفظ مى‌شود و پيش مى‌رود. روش پژوهش تحليلى و اسنادى مى‌باشد.
نقد و بررسی مبانی و آراء حدیثی محمد ناصرالدین البانی
محمد ناصر الدین البانی یکی از پرکارترین و تأثیرگذارترین محدّثین معاصر اهل سنت و منتسب به مکتب سلفی است. در این پایان نامه ابتدا به زندگینامه‌ی علمی و آثار البانی اعم از چاپی و مخطوط و ویژگی های این آثار پرداخته شده، سپس مبانی عمومی البانی در مواجهه با حدیث بحث شده است استقلال سنت در تشریع و عدم تاویل نصوص دینی و حجیت اخبار آحاد در عقاید و عدم التزام به یک مذهب خاصّ از ارکان مبانی وی در امر حدیث پژوهیست، سپس مبانی البانی در تضعیف احادیث نقد و بررسی شده است. البانی آراء عجلی و ابن حبان و ترمذی را کم اهمیت دانسته و ایشان را متساهل در توثیق می‌داند، این امر نقل و رد شده است. سپس مبانی البانی در تصحیح، انواع حدیث صحیح و ترقی احادیث به وسیله‌ی شاهد و متابع بررسی شده است.
نقد و بررسی دیگاه های سلفی بن باز
جریان سلفی گری یکی از جریان های تاثیر گذار و فعال در دوره معاصر می باشد. اگر ترسیم یک طرح کلی برای بررسی جریان های اسلامی معاصر ممکن باشد،جریان سلفی گری یا وهابیت یکی از عمده ترین آنها می باشد که ریشه در نحله اصحاب حدیث و ظاهر گرایی افراطی که توسط ابن تیمیه احیا و باز سازی شد،دارد،سه جریان عمده در عرصه فکری جهان اسلام بالاخص در رویارویی با مدرنیته و غرب قابل تفکیک است. جریان اول جریان غرب گرایی است که به طور کلی ،اسلام و هر آنچه متعلق به سنت است را نقد و رد کرده و راه حل جهان اسلام را در غربی شدن تام و تمام جستجو می کند.جریان دوم یک جریان معتدل که خواهان جمع بین سنت و مدرنیته می باشد .جریان سوم جریان سلفی گری یا بازگشت به سنت صالح که راه حل برون رفت از انحطاط جهان را در فهم ظااهری و عمل به ظاهر نصوص دینی دانسته و به نفی اجمالی و تفصیلی مظاهر مدرنیته می پردازد. جریان سلفیه وهابی که در کنار جریان های دیگر سلفی مانند سلفیه شمال آفریقا و سلفیه شبه قاره هند،در عین تشابه و تفاوت ها،اصول و مبانی فکری آن ها توسط ابن تیمیه و شاگردش ابن قیم تدوین و نظریه پردازی شد،طی قرون بعد علاقه مندان و پیروانی یافت که آن را بازسازی و احیا نموده اند اما کمتر توانستند به آن مبانی ،چیزی اضافه نمایند.محمدبن عبدالوهاب یکی از این شخصیت هاست که اگر چه وی به آن مبانی نیفزود اما در عرصه حکومت و سیاست و تثبیت آن افکار نقش موثری را ایفا کرد.همچنین در دوره معاصر کسی که با استفاده از جایگاه حکومتی و علمی خود در بسط و گسترش نظرات سلفیه و وهابیت کوشسد،عبدالعزیز بن باز مفتی مشهور عربستان سعودی است،که ما در این رساله ضمن نقل فتاوی سلفی وی در موضوعاتی همچون توحید و شرک ،تاویل و تجسیم ،استغاثه و توسل ،شفاعت و بدعت و بالاخره بحث قبور که دستاویز اصلی وهابیان در تکفیر و کشتار شیعیان است پرداخته ،آنها را به چالش کشیده و نقد خواهیم کرد.
نقد مبانی اجتهادی بن باز
عبدالعزیز بن باز از جمله مفتیان بزرگ وهابی است. از او فتاوایی صادر شده که بعضا افعال مسلمانان را به بدعت نسبت داده و در برخی موارد نیز حرام می داند و در برخی موارد دیگر نیز عملی را به کفر نسبت داده و انجام دهندة آن را کافر می داند. در این مقاله مبانی اجتهادی بن باز و دیدگاه های وی در برخی موارد مورد بررسی و نقد قرار خواهد گرفت.
کارهای منفی البانی
وهابیت، فرقه ای که با عملکردش، در جامعه اسلامی ایجاد تنش و نزاع و درگیری شده است؛ زیرا این گروه هر فرقه و مذهبی که افکارش را قبول ندارد به کفر و زندقه نسبت می دهد و به این هم اکتفا نکرده با مخالفانش به جنگ پرداخته و دست به قتل و غارت آنان زده است. در این میان علمایی هم به دفاع از این فرقه پرداخته اند که از آن جمله البانی است که در این مقاله به دیدگاه البانی در مورد وهابیت و بیان برخی از مبانی های او پرداخته خواهد شد.
عزت مداری در حادثه‌ی عاشورا و تبلور آن در سیره‌ی حضرت زینب سلام الله علیها
هضت سيدالشهدا يك حماسه بزرگ اسلامي الهی بود كه عزت و كرامت انساني را در ميان مسلمانان زنده كرد. درحالی‌که يك قيامِ به‌ظاهر شکست‌خورده بود. براي اسراي اين قيام عزت و كرامت چه مفهومي داشت؟ تبيين نقش عزت و عزت مداري در واقعه عاشورا و همچنين پرداختن به عزت‌نفس و اقتدار حضرت زينب (س) در اين نوشتار موردبحث قرار می‌گیرد.
اين پژوهش كه به شيوه توصيفي تحليلي انجام شده است می‌رساند كه: حادثه كربلا از بدو امر بر مبناي پاسداري از عزت و كرامت انسان‌ها شكل گرفته است و عزت محوري در گفتار و كردار امام حسين (ع) نمود بارزي دارد. درخشان‌ترین الگوي عزت محوري پس از امام حسين (ع) در عملكرد حضرت زينب (س) قابل‌مشاهده است. حفظ اقتدار و عزت در لباس اسارت، كار بزرگي است كه تنها عقيله بنی‌هاشم توان انجام آن را دارد.
