قرآن شناسي حضرت علي (ع)
اولين گام هر نوع ارتباط با قرآن شناخت آن است. فرض كنيد تلفني مي خريد كه مجهز به پيغام گير است و مي توانيد با آن نمابرهاي خود را نيز ارسال كنيد. اين كه شما بدانيد اين تلفن چيست و چه توانايي هاي دارد در چگونگي استفاده شما از آن بسيار موثر است. اگر شما همان تلفن را بخريد ولي از امكان ارسال نمابر آن باخبر نباشيد طبيعي است كه هيچ گاه انتظار ارسال نمابر را از آن نداريد و بالطبع نمي توانيد از تلفن خود به خوبي استفاده كنيد. ارتباط با قرآن نيز دقيقاً پيرو همين قاعده يعني شناخت آن است. ” قرآن شناسي ” عنوان مجموعه بحث هايي است كه مي خواهد معرفي هاي مختلف از قرآن را عرضه كند، چرا كه هرگونه معرفي از قرآن، تأثيري مستقيم بر نحوه ارتباط با آن خواهد گذاشت. مثلاً اگر كسي قرآن را به عنوان كتابي بشناسد كه براي خواندن و ثواب بردن نازل شده است، انتظارش از قرآن رسيدن به ثواب است، از اين رو مي كوشد كه بيشتر و بيشتر قرآن بخواند. در مقابل اگر كسي قرآن را كتابي مي داند كه حاوي سخن زنده خداست و براي اين نازل شده است تا خداوند با دل و روان قاري قرآن سخن بگويد و فرهنگ اين زبان آسماني را در وجود او به تدريج گسترش دهد، قطعاً به دليل بالارفتن سطح انتظارات او از قرآن، به گونه اي ديگر با آن ارتباط برقرار مي كند.
صفحه قرآن شناسي و قرآن شناسان درصدد است تا شناخت هاي متفاوت از قرآن را معرفي كند و ديدگاه مخاطبان را در شناخت قرآن به چالش بكشد.
بنیادگرایی و جنگ تمدن ها
نویسنده با اشاره ای کوتاه به برخی فقرات اعلامیه ی شصت روشن فکر آمریکایی، آن را ابزاری برای درهم کوبیدن جنبش های آزادی بخش و سرکوب جنبش فلسطین می داند. وی با بررسی گونه های بنیادگرایی، تقابل آن را با تمدن غرب و مدرنیته بیان می کند. در عین حال، به نظر نویسنده هیچ شکلی از بنیادگرایی، توجیه کننده ی جنگ و لشکرکشی قدرت های فایقه، به ویژه آمریکا، برای حمله به ملت ها نیست.
فاطمه (س) در آیینه وحی
گرچه پرداختن به موضوع اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام ـ که حضرت فاطمه نیز از آنانست ـ امری شایسته و مطلوب است اما باید پذیرفت که نمی توانیم در مقام شناساندن آن چهره های بی نظیر قرار گیریم چرا که آنان کلمات خدایند و از کمالات نامتناهی برخوردارند؛ کمالاتی که تنها بندگان «مُخْلَص» به آنها آراسته اند و دیگر انسان ها از حدود و حقیقت آن به خوبی آگاه نیستند و به علاوه ـ جدای از ناتوانی طبیعی ما ـ وجود مقدّس معصومان علیهم السلام هیچ گاه نیازمند بیان و بنان ما در ذکر فضیلت و مدیحت نمی باشند، بلکه این ما هستیم که علل و انگیزه های گوناگونی ممکن است در شکل دهی نیاز ما به معصومان علیهم السلام مؤثّر باشد.
روشن است که شایسته ترین و مطلوب ترین سخنی که درباره حضرت فاطمه علیهاالسلام و دیگر معصومان گفته می شود سخنی است که از ناحیه ذات اقدس الهی بیان شده باشد؛ چرا که او حکیم علی الاطلاق است و کلام او در افق حکمت اوست. بنابراین، هر آنچه را که در این موضوع نیاز باشد، به خوبی می شناسد و آن را با بی نیازی خود به نحو شایسته بر طرف می سازد.
و نیز بدیهی است که سخنان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم و اهل بیت او، بعد از کلام خداوند، از مکانت و مرتبت ویژه ای برخوردار است؛ چرا که آن سخنان نیز در امتداد انگیزه و اهدافی است که حکمت الهی همان را اقتضا می کند.
با مطالعه در قرآن کریم معلوم می شود که وجود مقدس حضرت زهرا علیهاالسلام در پیشگاه خداوند از منزلت ممتازی برخوردار است، چنانکه نزول بسیاری از آیات قرآن در شأن آن حضرت، شاهد این مدّعاست.
اینک فرصت را مغتنم شمرده و به طور مختصر به فضیلت های قرآنی حضرت فاطمه علیهاالسلام اشاره می کنیم:
حیات سیاسی شیعه در عصر غیبت
مقابله با حکومت های اسلامی و حکومت های که تحت نام اسلام و در چارچوب احیای اسلام سیاسی تأسیس می شود به روش های گوناگون صورت می گیرد. از تهاجم فرهنگی گرفته تا حد مداخله ی نظامی و بمباران با بمب های هفت تنی و یا کودتای نظامی.
راه دیگر مقابله ی مخالفان تشکیل حکومت اسلامی این است که گروه های افراطی را تقویت کنند، مثل آنچه که در مورد بعضی از این سلفی ها در افغانستان و با حمایت از حکومت های طالبان کردند.
چالش های فراروی شیعه در جهان معاصر
مطالعه ی دقیق تاریخ سیاسی تشیع نشان می دهد که در حقیقت شیعه و تشیع حامل آن خط راستین اسلام است و طبیعی است که در مقابل چهره ی منافقین بیشترین بارِ این رسالتِ پایداری را شیعه به دوش می کشد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم هم در اواخر عمرشان با مقاومت هایی از سوی منافقان مواجه شده بودند و لذا شما در سوره های مدنی قرآن کریم، ملاحظه می کنید که بیش از این که به کفّار بپردازد، با منافقین پرداخته است.
اعلام نبوت و جنبش فکری قرآن
قرآن بزرگترین منبع تاریخی و استوارترین قوانین آسمانی و محکمترین احکام شریعتی و اجتماعی و نیرومندترین اعجاز پیغمبر اسلام ارواحنافداء میباشد.
سخن آغازین
مطالعه ی مذهب تشیع و کنکاش در ابعاد مختلف آن، به دلایل مختلف مهم تلقی می شود. گام هایی کخ مؤسسه «شیعه شناسی» در این زمینه برداشته، هرچند کوچک، لیکن به خاطر تقدس هدف و فضیلت موضوع با ارزش می نماید. جهت اذعان به اهمیت موضوع شیعه شناسی و درک محوریت آن در تعاملات جهانی به ویژه نقش حساس شیعه در منطقه خلیج فارس، چند نکته خاطر نشان می گردد.
مکتب های حدیثی شیعه در سده های اولیه
از آن چه گذشت این نتیجه حاصل شد که در دوران طولانی غیبت امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف حیات سیاسی شیعه در قالب چهار گفتمان اساسی مطرح بوده است: انتظار، تقیه، تعامل و تشکیل حکومت.
اوصاف شیعه در نگاه اهل بیت علیهم السلام
در این مقاله به بررسی و مطالعه مکتب های حدیثی شیعه در سده های اولیه و از منظر اهل بیت علیهم السلام می پردازیم.
سخن آغازین: شیعه شناسی چیست؟
شیعه شناسی رشته ای است که شیعه را به عنوان یک کل واقعی به شیوه ای متمرکز و با روش های ترکیبی (نقلی، تفسیری، تحلیلی، آماری و مشاهده ای) مورد مطالعه قرار می دهد.
وحدت گرایی اسلامی در اندیشه شیعه اصولیه الگویی از جریان اعتدالی شیعه
ادیان ابراهیمی، در سیر تاریخی پیدایش و شکوفای شان، می توانند در سه مرحله طبقه بندی شوند:
1 – نبوت های خانوادگی، که پیامبری حضرت آدم، نوح، ابراهیم و … را تا پیش از حضرت موسی شامل می شود؛
2 – نبوت های قومی که پیامبران بنی اسرائیل را در بر می گیرد؛
3 – نبوت های جهانی، که مسیحیت و اسلام، با گذر از قومیت اسرائیلی و عربی، به سر حد آن رسیدند.
زنان راوی حضرت زهرا علیها السلام
«حدیث» در اصطلاح، به معنای قول، فعل و تقریر معصوم است. از آنجا که حضرت زهرا سلام الله علیها ـ با استناد به آیه ی تطهیر و حدیثی که ام سلمه، همسر رسول خدا صلی الله علیه و آله، نقل کرده ـ یکی از معصومان اهل بیت رسول اکرم است، گفتار و کردار و تقریر آن حضرت، حدیث، به همان معنای گفته شده، است. بنابراین کاوش و دقت در احادیث منقول از این بانوی بزرگ اسلام، که گفتار و کردارش الگوی زن و مرد مسلمان است، و معرفی راویان احادیث آن حضرت، ضروری است.
