نقد دیدگاه مستشرقان درباره جنگ‌های پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله (با رویکرد قرآنی)
اهداف پیامبر اکرم (ص) از غزوات و سرایا مسئله‌ای است که موردتوجه مستشرقان قرارگرفته و آثار زیادی را درباره آن خلق کرده‌اند. اکثر مستشرقان اهداف جنگ‌های پیامبر اکرم (ص) را مادّی و در راستای جنگ‌ها، غارت‌های بدوی و سلطه سیاسی و اقتصادی پیامبر بر دیگران می‌دانند. این نوشتار، پس از گزارش طبقه‌بندی‌شده دیدگاه مستشرقان، دیدگاه آنان را از منظر قرآن کریم به‌عنوان نقشه راه پیامبر اعظم (ص) بررسی کرده و سه دلیل برای دفاعی بودن قانون جهاد در اسلام ارائه کرده است و ناسازگاری دیدگاه مستشرقان با تعالیم قرآن را به اثبات رسانده است. این سه دلیل عبارت است از: محدود شدن تقویت نیروهای نظامی و امکانات جنگی به دفاع از کیان اسلام و مسلمانان؛ مقید شدن دستور جهاد به کفار محارب و معاند و وجوب همزیستی مسالمت‌آمیز با اهل کتاب و مشرکان غیر معاند.
صلح و جنگ در سیرۀ پیامبر اعظم صلی الله عیله و آله
تبيين نادرست صلح‌ها و جنگ‌هایی كه در تاريخ زندگاني پيامبر اعظم (ص) رخ‌داده، اين شبهه را به وجود آورده كه اسلام «دين شمشير» است. اين در حالي است كه اكنون تکفیری‌های به‌ظاهر مسلمان نيز با رفتارهاي غيرانساني خود پديده «اسلام هراسي» را رشد داده‌اند. بر اين اساس، در اين نوشتار، به روش تاريخي (توصيفي ـ تحليلي)، سخن بر سر بازشناسي صلح و جنگ در سيره پيامبر اعظم در جايگاه اسوه حسنه است. در سيره پيامبر (ص) دعوت به خداي يگانه اصالت داشت؛ البته حضرت در اين دعوت تا جاي ممكن از جنگ دوري می‌کرد. در صلح حديبيه، بيعت رضوان كه نشانه‌ای از استحكام مسلمانان بود، به تحكيم صلح منجر شد. در اين صلح، پيامبر (ص) با نرمش قهرمانانه به امنيت دست‌یافت و توانست دعوت خود را جهاني كند. جنگ در سيره پيامبر (ص)، يا در دفاع از كيان اسلام بود و يا در رفعِ موانع دعوت به اسلام؛ ازاین‌رو، امري مقدس به شمار می‌آمد كه توأم بارحمت و مهرورزي بود.
سیاست نظامی رسول خدا صلی الله علیه و آله
رسول خدا (ع) پس از هجرت به یثرب، با انجام اقدامات مهم ازجمله تأسیس مسجد، پیمان برادری مهاجرین و انصار، و منشور حکومت یا نظام‌نامه مدینه، حکومتی تشکیل داد. طبیعی بود که حکومت یا دولت‌شهر مدینه از سوی دشمنان کینه‌توز خصوصاً اشراف قریش مورد تهدید جدی باشد و برای براندازی آن از هرگونه توطئه حتی اقدامات نظامی فروگذار نکنند. ازاین‌رو پیغمبر (ص) در کنار سیاست‌های راهبردی فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی داخلی با تدوین و اجرای سیاست نظامی مبتنی بر بازدارندگی و دفاع همه‌جانبه کوشید دشمن را قبل از هرگونه اقدام مؤثر در ضربه زدن به حکومت و پیروان اسلام، خلع سلاح و توطئه‌های آن را نقش بر آب سازد. هرچند در کتاب‌های تاریخی ده‌ها نبرد نظامی به پیغمبر (ص) نسبت داده‌اند اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که عمده مأموریت‌های خارج از مدینه مسلمانان قبل از آنکه جنبه نظامی‌گری داشته باشد، صبغه دعوت و مأموریت سیاسی داشته است؛ اگرچه نمایش قدرت و توان نظامی و دفاعی مسلمانان به دشمن و قبایل اطراف هم از اهداف عمده این مأموریت‌ها بوده است. درهمه‌حال نبردهای نظامی صدر اسلام که در عصر رسالت انجام‌شده، به‌منظور دفاع از کیان اسلامی و جامعه نوپای مدینه نه تهاجم نظامی و جنگ ویرانگر به‌طورکلی حالت دفاعی داشته است. این مقاله درصدد بررسی سیاست نظامی پیغمبر (ص) است که به عقیده نویسنده و به استناد بررسی‌های تاریخی دارای ماهیتی دفاعی بوده است.
سبک زندگی در زمان خلافت عثمان
زمان خلیفه‌ی سوم یک اتّفاق در جامعه افتاد، مانند همان اتّفاقی که الآن در جامعه‌ی ما هم اتفاده است. سبک زندگی مردم عوض شد، الگوی مصرف تغییر کرد. ممکن است یک جوان بگوید چرا این اسلام این‌قدر اشکال گرفته که شکل ریش من بزی باشد یا غیر بزی باشد؟ اسلام به این‌که رنگ لباس تو […]
رشوه خلیفه سوم به زبیر
زبیر در زمان پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) با او بود. وقتی که حضرت از دنیا رفت با این‌که داماد خلیفه‌ی اوّل بود ولی در خانه‌ی امیر المؤمنین (علیه السّلام) تحصّن کرد و با خلیفه بیعت نکرد. اگر آن روز بیعت می‌کرد صاحب منصب می‌شد. بعضی از نقل‌های می‌گوید حتّی شمشیر کشید […]
علت بیچاره شدن زبیر
سه چیز زبیر را بد عاقبت کرد که یکی از آن‌ها حرامخواری است. زبیر هزار غلام و کنیز داشت. من یک وقت حساب کردم، هزار غلام و کنیز در بعضی از نقل‌ها دو هزار غلام و کنیز داشت. اگر همان هزار نفر را حساب کنیم باید سه وعده غذا باید به آن‌ها بدهید، فرض کنید […]
اولین اقدام امیرالمومنین علیه السلام در حکومت
وقتی که امیر المؤمنین (علیه السّلام) به حکومت رسید در ابتدای کار طی نامه‌ای معاویه را از قدرت عزل کرد تا بعداً معاویه ادّعا نکند که یک روز… -البتّه در روایت امیر المؤمنین (علیه السّلام) اصطلاح است، یعنی خیلی کم- فرمود: والله من دو روز هم معاویه را والی خود قرار نمی‌دهم. این دو روز […]
در حکومت امیرالمومنین (ع) تخصص یا تعهد؟
یکی از نکاتی که برای امروز ما بسیار مهم است این است که همیشه مطرح است که تخصّص مهم است یا تعهّد؟ متخصّص اولویت دارد یا متعهّد؟ سیره‌ی خلیفه‌ی دوم متخصّص است. به او می‌گفتند: چرا منافقین را سر کار می‌آوری؟ جالب است که این سؤال نشان می‌دهد که در زمان خلیفه‌ی (دوم)0024؟؟ کاری با […]
امیرالمومنین(ع) خود را حاکم نمی دانست؟
در دو قسمت از نهج البلاغه عبارتی مطرح است که شیعه به ما اشکال می‌کنند. می‌گویند: امیر المؤمنین (صلوات الله علیه) خود را امام نمی‌دانست چون در خطبه‌ی 3 داریم که اصرار کردند تا پذیرفت. اگر حکومت حقّ الهی امیر المؤمنین بود، امیر المؤمنین (صلوات الله علیه) اوّلین کسی است که حق را اجرا می‌کند. […]
تقدس زدایی
برای این‌که پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) یا امیر المؤمنین (صلوات الله علیه) راحت نتوانند حرف بزنند مدام آراء اضافه می‌کردند. این‌که می‌بینید قبل از امیر المؤمنین (علیه السّلام) نقل حدیث ممنوع می‌شود به همین دلیل است که مردم ندانند پیامبر در این موضوع چه چیزی فرموده است که بشود افکار مختلف […]
جایگاه خلیفه
وقتی امیر المؤمنین (صلوات الله علیه) به حکومت رسید در یک شرایط خاصّی قرار داشت. او در شرایطی به حکومت رسید که عمده ی مردم آن روزگار پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) را معصوم نمی‌دانستند، 25 سال هم حکومت دست افراد دیگری بود. وقتی امیر المؤمنین (علیه السّلام) به حکومت رسید یک […]
امیرالمومنین در چه شرایطی به حکومت رسید؟
بدبختی امروز ما این است که حال نداریم بررسی کنیم، برای ما پیغام و روایت و تاریخ می‌آید و دو طرف هم می‌گویند. واقعیت وقتی درست است که شما یک کدام را انتخاب کنی و مخالف آن را با دلیل نقد کنی. به چه دلیل آن را انتخاب یا رد کردی؟ تنها انتخاب کردن کافی […]
