دسته: سیره و زندگانی اهل بیت علیهم السلام

صلح امام حسن علیه السلام (1)

این نوشتار به خواست خداوند متعال بر آن است تا واکاوی عمیق تری نسبت به شرح چرایی و چگونگی صلح امام حسن مجتبی علیه السلام داشته باشد.

عزاداری

آیا عزاداری برای امام حسین (علیه السّلام)، در زمان امامان (علیهم السّلام) سابقه دارد؟

تحليلي بر صلح امام حسن علیه السلام

مقاله حاضر، تحلیلی است از ماجرای صلح امام حسن (ع) با معاویه، در آغاز این مقاله، چشم‌انداز کلی پیمان صلح و مواد پنج‌گانه آن بیان گردیده و آنگاه به تحلیل آن در دو مرحله: 1. اسباب و عوامل صلح 2. اهداف و نتایج صلح پرداخته شده است. در قسمت اول، عوامل داخلی نظیر تعداد سپاهان، عناصر متضاد و ناهماهنگ، عافیت‌طلبی و نیز برخی از عوامل خارجی موردبررسی و تحلیل قرار گرفته است و در قسمت دوم، افشای چهره کفرآمیز معاویه و باند اموی به‌عنوان یکی از اهداف امام تبیین گردیده است. در این قسمت ضمن بیان قرائنی، نشان داده شده که سیاست مدبرانه امام در پذیرش صلح، برترین تصمیمی بوده است که امام به‌واسطه آن، مقدمات زوال دشمن را فراهم نموده است.

تاکتيک‌هاي عمليات رواني مؤثر در شکل‌گيري صلح امام حسن علیه السلام

ابعاد رواني و جسمي وجود انسان ضرورت كاربرد دو قدرت شمشير و فكر ـ اقدام مستقيم نظامي و عمليات رواني ـ را در جنگ‌ها براي كسب پيروزي بر دشمن مطرح ساخته است. عملیات رواني به‌مثابه اقدامي در جهت تأثير بر ذهن و عواطف آدمي براي ايجاد تغيير در رفتار او پا به‌پای رزم نظامي بلكه مقدم بر آن با حوزه‌ی نظامي گسترده و حوزه‌ی مكاني فراگير و همه‌جانبه صورت مي‌گيرد. طبق آيات و روايات عملیات رواني در دو جبهه حق و باطل ابتدا از سوي دشمنان پيامبران الهي و ائمه معصومين (ع) در ابعاد گوناگون و متنوع طرح‌ريزي و اجرا شد، اما با آغاز رسالت پيامبر اكرم (ص) به‌ویژه در دوران حكومتشان در مكه و در پوشش تهاجمي همه‌جانبه و گسترده (به‌کارگیری همه تاكتيك‌ها) براي نفي دعوت پيامبر اسلام (ص) و خاموش كردن نداي حق‌طلبي و عدالت‌خواهي او به كار گرفته شد كه قرآن از آن با عناويني چون كيد و مكر و … نام مي‌برد. در این دوران به دلیل نوظهور بودن اسلام و شور و هیجان مسلمین، عملیات روانی دشمنان کاربرد مورد انتظار آنان را نداشت، لیکن با رحلت پیامبر اکرم (ص) منافقین، کفار و مشرکین با توجه به تجربه‌ای که از این شیوه‌ی جنگ داشتند به‌صورت گسترده علیه جبهه حق استفاده کردند. یکی از مقاطعی که این جنگ توسط جبهه کفر به‌صورت وسيع، پيچيده و باظرافت به‌کارگیری شد و تأثیر چشمگیری در جبهه حق داشت دوران امامت و خلافت امام حسن مجتبی (ع) بود. اين حادثه تلخ، جهان اسلام را از دو بُعد وضعيت روحي رواني امت اسلام در آن دوران و روحيات معاويه به‌عنوان طراح و مجري اين جنگ موردبررسی قرار مي‌دهد. گفتنی است نوشتار حاضر که نتیجه یک طرح پژوهشی است، ماهیتی توصیفی- تحلیلی داشته و داده‌های موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از تارنماهای اینترنتی گردآوري شده است.

گذری در نصوص امیرالمؤمنین علیه السلام بر امامت امام حسن مجتبی علیه السلام

نويسنده در پاسخ به نامه و درخواست دكتر محمد حميد الله حيدرآبادى در سال 1387 قمرى، نصوص امامت امام اميرالمؤمنين (ع) بر امامت امام حسن مجتبى (ع) را در چند گروه نقل مى‌كند: اوّل، اخبار کلی امامت؛ مانند حديث ثقلين و سفينه. دوم، اخبارى كه نصب بر امامت دوازده امام را به‌اجمال مى‌رساند. سوم، اخبارى كه نام دوازده امام را به‌صراحت ياد مى‌كند. چهارم، اخبارى كه به‌طور خاص مربوط به حسنين (ع) است. پنجم، اخبارى كه در كلمات امام حسن مجتبى (ع) آمده است. منابع نگارنده مهم‌ترين منابع حديثى و تاريخى شيعه و سنّى است.

نظام حقوق و تکالیف در روابط اجتماعی از دیدگاه اسلام بر اساس رساله الحقوق و نامه امام سجاد علیه السلام

انسان موجودى اجتماعى است. زندگى در اجتماع و روابط اجتماعى به تزاحم منافع و اراده‏‌هاى افراد منجر مى‌‏شود. براى حل اين مسئله، به يك نظام جامعى نياز است كه حقوق و تكاليف افراد را در رفتار و ارتباط با ديگران مشخص كند. اسلام نيز در باب مسئله حقوق و تكاليف اجتماعى، نظرى خاص دارد. يكى از شيواترين و جامع‌ترین عبارات در اين باب، مربوط به كلام امام سجّاد (ع) در رسالة الحقوق و نامه ايشان به برخى شيعيان است. پژوهش حاضر با توجه به كلام آن امام، سعى دارد نظامى از حقوق و تكاليف در روابط اجتماعى معرفى كند كه راهگشاى ما در كشف ديدگاه اسلام باشد. در اين پژوهش از روش اسنادى و تحليل متن دو روايت استفاده شده است. براساس يافته‏‌هاى اين تحقيق بايد گفت كه بين حق و تكليف رابطه همبستگى وجود ندارد، همچنين امامت و تدبير، سپس رعيت بودن و بعد خون و خويشاوندى به ترتيب مهم‏ترين حق‏‌ها هستند و ساير حقوق در مراتب پايين‌‏تر قرار دارند.

شهربانو

در این مقاله سعی بر آن شده است که بررسی کوتاهی درباره مادر محترمه حضرت امام سجاد علیه السلام صورت پذیرد. باشد که مورد توجه شما خوبان قرار گیرد.

دکتر شهيدي و تاريخ‌نگاري امام علي بن الحسين علیه السلام

آثار دکتر شهیدی (1297 – 1386 ش) نشان می‌دهد نسبت به پژوهش درباره امامان (ع) علاقه بسیاری داشته است. از این میان، به امام علی بن الحسین (ع) توجه ویژه‌ای نشان داده، به‌طوری‌که هم در جوانی و هم در سالمندی به آن حضرت پرداخته است. روش وی در پژوهش تاریخ اسلام و زندگانی ائمه (ع) انتقادی تحلیلی است و اسناد و متن سند، هردو موردتوجه او بوده است. در مقاله حاضر، نقدها و تحلیل‌های دکتر شهیدی بر برخی نظرات درباره امام چهارم (ع) بررسی شده است. به این منظور ابتدا آثار ایشان درباره امام سجاد (ع)، سپس منابع مورداستفاده و آنگاه نقادی‌ها و تحلیل‌های ایشان را مطرح می‌کند؛ در ادامه، روش تحقیق دکتر موردتوجه قرار می‌گیرد. به نظر می‌رسد دکتر شهیدی در قسمت اول زندگانی امام علی بن الحسین (ع) (تا قیام عاشورا) با دقت و فرصت بیشتری نسبت به بعد از آن، به نقد و تحلیل پرداخته است و زندگانی و سیره امام پس از عاشورا به روش دکتر شهیدی هنوز به بررسی نیاز دارد.

خانواده آرماني در انديشه امام سجاد علیه السلام

تهديدها و آسیب‌های فراوانى در دهه‌های اخير نهاد خانواده را به چالش كشيده است. ازاین‌رو، ارائه يك خانواده آرمانى از منظر دينى جهت رويارويى با تهديدهاى نوين، ضرورى به نظر می‌رسد. در اين نوشتار به بررسى خانواده آرمانى مطلوب در انديشه امام سجاد (ع) با روش تحليل متن می‌پردازیم. ترسيم خانواده آرمانى بر اساس ویژگی‌ها و ارائه راهكارهاى تحقق اين نهاد، از اهداف اين پژوهش به شمار می‌رود. خانواده آرمانى، اگرچه براى پاسخ‌گویی به نياز جنسى شكل می‌گیرد، ولى به دليل داشتن مبانى توحيدى و ارائه ویژگی‌ها و راهكارهاى برگرفته از مبانى وحيانى، به پرورش انسان‌های موحد می‌پردازد و زمينه تشكيل جامعه آرمانى را فراهم می‌کند.