رقت قلب داريم و ضعف قلب، ممكن است كسى بگويد من در مدت عمرم يك گوسفند را سر نبريده ام يا مرغى را نديده ام كه سر ببرند، اين رقت قلب نيست بلكه ضعف نفس است. زيرا همين شخص كه مى گويد من تحمل ديدن گوسفند ذبح شده را ندارم وقتى كباب گوسفند را مى خورد و بوى كباب به مشام فقرا مى رسد بى خيال است و قلبش تكان نمى خورد و به فكر آن هانيست. رقت قلب و عاطفه از فضائل انسانى است در حالى كه ضعف نفس فضيلت نيست. راهى كه انسان با طى آن برابر دستورات الهى خدمتى به خلق خدا انجام مى دهد رقت قلب است و آن راهى كه با دستورات الهى برابر نيست، ضعف نفس است.
رقيق القلب بودن اين است كه انسان وقتى فقيرى را ديد واقعا متأثر شود، از قيامت و دوزخ كه گفته مى شود، از نابسامانى وضع يك عده اى واقعا متأثر شود، اين را مى گويند رقت قلب. راه رقت قلب هم گناه نكردن است. از حضرت على (علیه السلام) روايت شده است: «ما جَفَّتِ الدُّومُوُع اِلاّ لِقَسوَةِ الْقُلُوب وَما قَسَّتِ الْقُلُوبُ اِلاّ لِكَثْرَةِ الُّذنُوب»[1] چشم ها گرفتار خشكى نمى شوند مگر در اثر قساوت قلب، و قلب گرفتار قساوت نمى شود مگر در اثر گناه زياد.
منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:آیت اللّه عبداللّه جواد آملی/پرسش وپاسخ دانشجویی
[1] – بحارالانوار، ج 70،ص 55.